enim Magiftratus re&& Remp. gubernat, fi leges fequitur, non proprium
fuumaibitrium. Nam refte Ácitto. lib. 3. Politic, 240ép zép rás REAÉVIg Opa
Xa, dlond. nsaéveip open 30p Ükóp nah TÉ $ Véjhp$ , 0dl y Üpurayop neNéute,
agegiógot Ügpiop.
Dico de preterita ciuilivel criminali caufa ) quia Iudicium plerunqi
eftde preterito, non defuturo.l.35. non quemadmodum. D.h.r.. Et banc
differentiam inter legem & judicium, notat Cic. in partit. Interdum ta-
men ctiam defururo judicium conítituitur, ut in actionc damni infecti, &
ina&t.aquz pluuizarcenda: quia in his defururo damno agitur. Tam ci.
vilis quam criminalis caufa in judicium venit: quia in ludicio tam derebus
pecuniarijs,quàm de criminibus & deli&is agitur. l. ult. C. de ordin. judic.
Nam fi quis extrà judicium, vel in bonis, velin corporclafus fit, pote ad
Iudicem confugere, atq; apud eum dere controvería, cum adverfario difce-
ptare, judicisQue cognitioni caufam difcutiendam committere l, 3. d. tit,
de ord. jud. .
Dico coram con[Hituto ludice) quia Iudex eft tanquam caufa efficiens
Iudicij, hicenim per jurisdictionem efficit, ut judicium re&t'adminiftretur.
Et certe, Iudicium eft tanquam palaftra,in qua Gor & Reus interfepu-
gnant, cui pugna prafectus eft judex, ut fcilicet deca judicet, & vincenti
praemium tribuat: at victo plerunq; damnum inferat. l. properandumts,
C. de ludic.
Dicotandem ut ets officio controver[le finis imponatur) quia officium
Iudicis eft conceffze poteftatisquafi inftrumentum; quo lites determinat:
At Litis decilio eft caufa finalisIudicij. Nam iccirco caufa in Iudicium de.
ducitur, ut à ludice finiatur: iccirco inquam Litigateres coràm Iudice de
caufa preterita certant, ut is fua fententia pugnam dirimat. Itaque ficut
A&or & Reus litigare dicuntur, cum de jurefuo apud Iudicem quafi pu.
gnant;ità Iudex, cum pugnam AGoris cognofcit, dirimit, & componit, ju-
dicium exercere dicitur.
DE DIVISIONIDBVS IVDICII
CAPVT 1l
6. ludicium variddimdipoteil: primum inordinarium d»
pxtraordipartum.
Infcriptio tit. C. & D. de Iudic. oftendit plures effe formas feu fpecies
judiciorum.
7. Ordinarium est, in quo ufftatus cr legitimusordo, fore
muled, agendi c» litigandi obferuantur.
Veluti cum in civili Iudicio, ordine prius ad Magiftratum in jusitur:ae
&b co formula & aionis conceptio poítulatur: dcinde apud Iudicem
difceptatur.
4 Hot
