p8i
Liber O&auus.
582
peruenerintfQuorundameft opinio,id iure facere vnum A quivero de religionenon traftant.a TheologisCatholi
quemque fidelium polfeCampegiiisapud Zanchinu de
h?ret.c.7.ait,tutius erit libros hxrecicos,aut quomodo-
libetob hserefim fufpedosinquifitoribus tradere. Mihi
tamen vf.eiufmodi libroseffe Fidei Inquifitoribus tra-
dendos.neq. fu-fficere,fi_quifig. eosperfeipfum ignicom
burat.Extat enim conflitutio Pontificiajulij III.quas in
cipit: Cum meditatio,vbi poft alia ita decernitur: Qui
vero tales libros habuerint,eos coniignare debeant rea-
]iter,&cum effedu Inquifitoybus ciuitatum,in quibus
eiufmodi libri extiterint, alioqui tanquam haeretici pof
fint publicari. Ita ibi,hoc locum habet, quu quis id fa
cere poteft abfque magno,& grani fuo detrimento, fiue
periculo.
Duodecimo Quxritur,An facti Inquifitoresdare pof-
£ nt facultatem libros Hxreticorum legendiiRefpddeo,
£ libri,aut haerefes cotineac,aut de Fide,& religione tra
dent,non poiletquia per pontificias coftitutionesnequa
quam eis committitur eiufmodi poteftas. Quorundam
cisjiuliu Epifcoponim.&lnqmficorum examinati,& ap
probati permittuntur.Libri etiam Catholici confcripti
tam ab illis,qui poilea in b?refim lapfi funt,quam ab il
lis, qpoft lapfumad Ecclefi^gremiQrediere.approbati
a Facultate Theologica alicuiusvniuerfitatis Catholico
vel ab Inquifitore Generali permitti poterunt. H?c ibil
Regula tertia fic habet:Verfiones feriptorum, etia Ec-
clefiafticorum.qux hadenuseditx funt, modo nihil co
tra fanamdodrtnam contineant,permittuntur. Librorti
autem veteris teftamcti verfiones, viris tatum dodis,&
pijs, indicio Epifcopi cocedi poterunt:modohuiufmodi
verfionibus tanquam elucidationibus vulgatae editionis
ad intclligendam Sacram Scripturam, non aute tanqua.
facrq textu vtantur.Verfiones vero noni teftameti ab au
dtoribus haereticis, aut de haerefi fufpedlis fadx,nemini
concedantur.Si quxveroannotatioiiescumhmoi, quq
permittuntur verfionibus,vel cum vulgata editione cir
cumferuntur.expundis locis fufpedis a facultateTheo
th Haereticorum libri, qui nihil prorfusde fide, & reli- B logica alicuius vniuerfitatisCatholic?,aut Inquifitio-
gioneex inftituto differunt, nec haerefes cotinent,aut q
confcripti funt ab ipfis,dum Catholici erant,rediufque
de fide lentieba!t,auc poflquara refipue runt ad Ecclefiae
gremiu reuerfi,examinati diligenter,& approbati ab In
quifitoribusjiurc permittuntuniuxta ea,quae prxfcnbu-
tur infeciidallegulalndieis librorum prohibitorum au
&oritate CdciK jjridentiui editi,& a Pio 1111. Confir-
mati,& nunc recens audoritate,& iulfu Sandiflimi Do
mininoftri Clementis V I I I.renouati.folent tamen,&
debdt Inquifitores, cum liber hxreticus ad ipfos defert
interrogare deferente,vnde illum habuerit,vnde accepe
rit,vtfciant,immeo libro forfitan male fit vfus,num ab
aliquo acceperit,qui prodi,& accufari debeat.
Decimotertio quxritur,an Epifcopi,& his maiores alij
Antiftites proptia audoritatepoffint librosHxreticorii
haerefes eorundem coti nentes* vel de religione tradates
£ue libros hxreticos, feu de haerefi fufpedos legere, &
habereiRndeo, minime.Extat.n.Pontificia Conflitutio
Iuli j 111.quae incipitiCum meditatio , qux habetur in
Diredtorio Inquifitoru inter litteras Apoftolicasdiuer.
forum Romanorum Pontificum, & alia Pauli IV. inci-
piens:Cum in futurorum,&tertia alia Pij IV-cuius ini-
tiumeft:Cum pro munere,quam habet Diredor. Inqui
iitorum loco citato,in quibus conftitutionib. abrogant
prxdidi Pontifices o£s facultates legendi ,‘yei habendi
libros Lutheranos, aut alios hxreticos, vel de hxrefi fu
fpedos,a fe,velafuisantece(foribus, fiue a Sede A poft.
fiueabeius legatis etiam a latere miifis,auta maiori P£
nicdiario daras quibufuis perfoms.tam clericis laccu Ia
ribus,aut regularibus, qu3.m laicis cuiufcumque flatus,
gradus,ordinis,dccoditionis fint.etiafi Epifcopi, Archi-
epifcopi,aut his maiores fuerint, & etiafi quauis alia f^
culari dignitate pr^fulgeant, exceptis Inquifitoribus,&
C6milfaiijs,fuperha;reticapraiiitate,aSede A poft. de
putatis, dumeoofliciocommiffofungentur.Sic ibi.
Decimoquartd Quxritur, An libri Hxreticoruui,qui
de religione,non tradant, iure damnentur,& prohibea
ne Generali,permitti eifdem poterut,quibus, & verfio
nes. Quibus conditionibus totu BibliorQ volumen,q> vul
go dfjBiblia Vatabli,aut partes ei’ cocedi viris pijs.de
dodis poterunt.ExBiblijs vero Ifidori Clarij Brixiani
Prologus,& Prologomcna prxcidantur.Eius vero textu
vulgatx editionis elfe arbitret. Sed in Indicenouiffime
edito iuffu.S.D.NjClementis VIII.fub Littera B. in ap
pendice fic habet.Biblia hxreticorii opera impreffa.vel
eorunde annotacionib.argumentis,Summarijs.SchoIijs,
& Indicib. referta olno prohibentur,doneeexpurgetur.
In Regula quinta,fic habetunLibri illi,qui h^retico-
rum audorum opera aliquadoprodeunt.in quib nulla,
aut pauca de fuo apponunt, fed aliorum dida colligat.
Cui ufinodi funt Lexica,C6cordantix,Apophthegmau
fimilitudmes,Indices,&hiiiufmodi, fi qux habeant ad
mixta , qux expurgatione indigeat,illis Epifcopi,& In-
quifitoris.vna cum Theologorum catholicorum colilto
fublatis, aUt emendatis permittantur.
Regula Odaua fic habet;Libri, quorum principale ap
gumentumbonumefl.in quibus tn obiter aliqua inferta
funt,qux ad hxrefim, feu impietatem,feu diuinatioue,
fiue fuperflitionem fpedant,a Catholicis Theologis,In
quifitionis generalis audoritate expurgati,concedi pof
funt. Idem indicium fic de Prologis,Summatijs,Annota
tionibns,qux a damnatis audoribus,libris non damna
tis appofit? funtifed pofthacnonnifi emendati excudat.
Item,alia obferuanda funt in his,qux dixi,qux contine
tur in Indice nouiffime edito iuffuS.D.N.Clemetis VIII.
Decimoquinto Quaeritur, An libri Hebraeorum, qui
poft Chriflum natum confcripti funt, & Rabiniqui vul
go appellancur.fint prohibitiiQu^ftionem mouet, quia
Rabbinorum commentari) multa impie,& nefarie con
tra Chriflum,& Chriflianam religionem continent. Re
fpodeo.in primis de libris Rabbinorum, in quibus nihil
aliud tradatur nifi id,quod attinet ad feriptur* explica
tionem; hoc efl,qui nihil de religione tradant, fed folii
funt Commentari) inScripturx Sacrs libros,quibus li-
turiRo qflionis efl,quia fxpeadalia plurima funt vfui q teralis Sandarum Scripturarumfenfus, iuxta Ffebraici
cum de rebus ad vitam humanam,& rerum cognitione
pertinentibus confcripti fint.Rhdco, merito efle prohi
bitos,qm id audores ipfi pfomeretur:Quare cois efl au
dorutn inia in c-Fraternitatis,de H^reticis,quod efl de-
iumpeumex Gregorio li.y.Rcgiflri, Epifl-47-damnato
audore tanquam haeretico,libros quoqjeius, & feripta
damnata cenferi. Rede etiam Gelafius in c.Sanda Ro
mana Eccleua.d.iS.$.Cxterum, aitiqux ab Kxrecicis
confcripta, vel prxdida funt,nullatenus recipit Catho
lica,& Apoflolica Ecclefia Romana.Sic ille.Vnde in hi
fce libris rctinedis.aut leg6dis feruadx funt Regulae In-
dicislibroru prohibitorii in Coc.Trid.edici.iulfu Pij IV.
vna cumobfecuationibus,& declarationibus additis in
indicenouiflimeedicoiu(fu.S.D.N mentis V III-
In Regula fecunda flatuitur in hunc modum Haerefiar
charum libri,tam coruqui h^refes iuuencrunt,yel fufei
tarunc.quam qui Hjrericorum capita ducesvfi funt,vel
fuerunt,cumfcumq; nominis,tituli, aut argumenti exi
“aut,omnino prohibetur,Aliorum Haereticorum libri,
*J l, i de religione ex prpfefib cradantjomnino damnant,
fermonis,& lingue leges,& regulas explicatur,iure ali
quo PontificioCanonicoeos nfieffe prohibitos,fiue fiut
hebraiceconfcripti, fiue in LatinumSermon6 couuerfi
permittuntur etenim qm conducunt ad pleniorem, 8c
lingux,& artis Hebraicx cognitione; eiufmodi funt Ca
mentaniin factos libros Rab, Dauidis Kirachi,Rab.Sa
lomonis larchi.Rab. Abraha Aucnefrx,Rab.Leui Ger-
fonis,& alij pleriq; Comentarij,quos hic nominarenon.
efl necefie. Similiter etiam libri Arabum Philofophoru
Ariflotelem interpretatium, aut de Philofophia, aut de
'Medicina tradantium,& nihil de impia Sarracenorum
feda cotinentium, minime interdidi funt,fiue Arabice
feripei,fiue iu linguam Latina couuerfi, qualia funt ope
ra Auerrois,Auicennx,AIgazelis,Alburoazaris, Auicem
brom,Auenpace,Alpharabij,&: his fimilium. Verinn ia
Indice iuffuPij 1111.cditofub littera.T.habeturThal-
mud Hebrxorum:eiufq;glolTx,annotationes,expofitio-
nefq; omnes prohibentur: fi tamen prodierint,fine nomi
neThalmud,& fine iniurijs,& calumnijs in religionem
Chriflianam , tolerabuntur. Atludice editonouiffimd
iutfb