\
DISPV TATIO PRIMA-
DE NATVRA VIRTVTIS.
Ad quasftionem 55. Divi Thomae.
U M natura cujufcumque rei ex ipdus A
ratione generica& differentiali conflet;
ut natura virtutis plene innotefeat, ejus
genus ac differentia breviter hic explicanda
funt.
Articvivs Prihvs.
Jftuo tinam Jit genus remotum, (ft prox i-
1 mum virtutis ?
V Irtvtis nomen multipliciter uftirpa-
ri folet: Primo pro perfedlione cujufcum
que rei , mediate vel immediate ad operandum
ordinata; quomodo robur & fanitas virtutes
dicuntur. Secundo pro re immediate ad operan- ®
dum ordinata; Aequalitates coelorum, quibus
influunt in haec inferiora, potentia anima:, Sc
hujufmodi, coelorum & animae virtutes dicun
tur. Tertio, pro objecto Sc effectu alicujus fa
cultatis ; in quo fenfu Ariftoteles r. de coelo cap.
H. vocat eam , ultimum potentia ; Sc Joel i, di
citur : Ficus & vinea dederunt virtutes fuas.
In eodem fenfu miracula in Scriptura dicuntur
virtutes , quia funt effedtus fpccialis & extraor
dinaria facultatis; Demum virtus fumitur pro
quadam difpofitione Sc facultate fuperaddita
potentiis humanis , eafque perficiente ad attin
gendum operationem bonam , ut talem. Et
hasc eft propria acceptio virtutis , de qua in
prasfenti agimus , ejufque genus remotum
proximum inveftigamus. Hoc praemido, fit
5. I.
Difficultas propofita duplici conclufione
refolvitur.
D ico primo : Virtus non eft in genere re
lationis , fed qualitatis. Eft contra Scorurti
im.dift. 17. qu. z. ubi docet virtutem non cife
qualitatem , fed relationem prasdicamcntalem
conformi tatis ad rationem, aut ConjUndtionis
cum prudentia.
Probatur primo ex hac definitione virtutis
communiter recepta, quam adducit D.ThomaS
hic art. 4. Virtus eft bona qualitas mentis , qua D
re cie vivitur, qua nullus male utitur, quam Deus
in nobis fine nobis operatur. Ex quibus conflat,
quod qualitas eft genus remotum virtutis, Sc ita
virtus eft in genere qualitatis, Sc non in genere
relationis. Unde Auguftinus lib. i. de moribus
Ecclcfix cap. 6.dicit virtutem cfte fapisntis ani
mi qualitatem.
Probatur fecundo ratione: Virtus eft quasdam
perfedtio potentia: fuperaddita in ordine ad ope
rationem, quafi ipfam inclinans Sc facilitatis ad
operandum in determinata materia , ut patebit
ex dicendis articulo fequenti: Sed omnis perfe-
dlio potentia: fuperaddita , in ordine ad opera
tionem, eft qualitas; nullum enim aliud acci
dens ordinatur ad operationem, praeter qualita
tem, maxime vero relatio prxdicamentalis, quas
operativanon eft: Ergo virtus non eft in genere
relationis , fed in genere qualitatis.
Probatur tertio , dcftruendo praecipuum Scoti a,
fundamentum , Sc oftendendo virtutem non
conftitui per relationem prasdicamentalcm con-
formitatis ad rationem, vel prudentiam. Quod
prasfupponit virtutem in fua edentia conftitu-
tam, non conftituit eam : Sed relatio prtedica-
mentalis, quam virtus dicit ad rationem , vel
prudentiam , fupponit virtutem jam conftitu-
tam : Ergo eam non conftituit, Major patet,
Minor probatur: Prius intelligitur fundamen
tum relationis habitus virtuofi ad prudentiam ,
quam ipfa adlualis relatio: Sed ubi primo con
cipitur tale fundamentum , intelligitur virtus
jam in fua edentia conditura: Ergo Scc. Minor
probatur : quia quod hic habitus fundet rela
tionem virtutis ad prudentiam , quam alius non
fundat, non poteft aliunde provenire , nifl quia
eft habitus bonus , conformis ipfi prudentia:; iri
qua conformitate iita eft edentia virtutis mo
ralis.
Quod explicatur magis: Relatio prxdica-
mentalis quam dicit virtus moralis ad pruden
tiam , eft relatio tertij generis, fundata in rela^
tione tranfcendcntali dependentia: menfurabilis
ad menfuram : quam proinde necedario fuppo
nit, quia relatio prxdicamentalis fupponit fuum
fundamentum:Sed per illam habitudinem traiif-
cendentalcm coriftituitur fufficienter habitus in
efle virtutis moralis; fiquidem per hoc diftin-
guitur a exteris habitibus , qui a prudentia
non dependent: Ergo Scc.,
Dico fecundo, virtutemeffe edcntialiter habi- 5’
tum , illumque habere pro genere proximo. Eft
etiam contra Scbtum citatum, ubi aderit virtu
tem fubjedtivc tantum Sc de materiali importa
re habitum, eique accidere, ficut habitus ac
cidit potentia: quam afficit.
Probatur primo ex Ariflotelein praedicamen
tis cap. de qualitate , ubi virtutes conftiruirfub
genere habitus. Et z. Ethic. cap. 5. poftquam
oftendit virtutem non ede potentiam , nec
adtumfeu affedlionem , concludit cfte habitum,
dicens: Si ergo virtutes neque ajfcEluS funt, neque
facultates , habitus nece/fario funt.
Probatur fecundo cx D. Thoma hic art. 4. libi
fic habet: Genus virtutis qualitas eft, differentia
autem, bonum: eftettamen convenieniiordefini
tio , fi loco qualitatis habitus poneretur, qui eft
genus propinquum.
Probatur tertio : Virtus eftfub genere quali- 7.
Sc