3 6?
Inilkutionum Moralium. ,3 68
q.T43.m.i,Naua,C.ijn.m. non ideo dici: quiafex rei A inftit.ceno.in principio.& lib' 9. Ale p.x.q.qo.Nau c.15.
fepte,fubfe foedes habeat de quibus in fexro Decalogi, n.i 24 e fle vftiu,quo tjuis faftidit res diurnas,& fpiritua-
1 • n l .t J." «r„ J Mnn filioli * - * ■■ * 1 ' J ~ ^— /i • !
praecepto difleredu erit, fed quia aliqua vicia tanq filias
quafda gignat,ac procrcetjq iuxta. B.Greg.lib.3 1. Mor.
c-3 i.S.Th.z.z.q.iS3 art.J.Al.p.z.q. 144.01.7.Nau.c.23.
n. 113.funt odfo:Ca:citas metis,l'ra:cipitatioronis,Incoli
deratiajlucoftatiajmmodic 9 amor fui, Nimius huius fq
tuli amor,Horror futuri,OdluDehq oia ex alijs quoq;vi
tijs licet pullulent,f?piiistn folent effe luxuriae partus. _
Secundo quaeri tur, Quid fit luxuria, vt eft capitale vi-
tiu?Refpondeo,immoderatam efie rerum libidinofarum
cupidine,quse in eo confifiit,qudd fit extra legitimu con-
iugiu,S.Th.z. 1.q.ij 3.art.4-AI. zp.’q. 1 1 3 m.3,&<S.Quo
veropadfoluxuria fit in noftris fadtis, didlis, vel affecti
bus, in eodem fexto Decalogi Praecepto late explicabo.
De Ira 3 & JmldU, £ap. XVIL
P Rimo quaeritur,Quid fit Ira, vt eft capitale vit ium?
Kefpondet.S.Th.z.z.q.ijg.a. i.&ar.6.Al.p i.q.139
m.i.Nau c z3. n, nj. nequaqua efle animi affeifu,
feddeprauatuhabitum, vel adtum, quo prater modii in
juria: acceptae vindiffta appetimus:quare mahfuetudini,
dementite,redfaecj;, aedebit? vindicationi aduerfatur.
Secundo quaeritur,Quot fint Ire IpecicslRefpondeo.cu
Greg.l.3 i.Mor.c.3 i.S Thz z.q.158 art,7. AI.z.pq.144.
m.3 Nauar.c.i3. n.i i?.fepte,q funtIndignatio,Tumor,
Clamor,Blafphemia,C6rumeha, Opprobrium,!*- Rixa.
Addut qda his quattuor alias,nepeMalediftu,Seditione,
Bellum,& Vindidlam, fed prioribus fepee concluduntur.
Tertio quaeritur, quando Ira fit culpa mortifera? Rc-
fpondeOjCU S.Th.z.z.q 158. ar 3. Al.p z.q. 139. m.?.6.&
S.Nau c 13 .n. 11? 116 & 117. ad hoc requiri primo ple
nam animi deliberationem:Deindc, vt ira fit abfq; iufta.
caufa,& legitimajalioqui n peccatu no eft. Poftremo.vc
fit in re graui.quae non paru habeat mometi,& poderis.
Quarto quaeritur , Cui virtuti opponatur inuidia? Re-
fpondet.S Th z.z.q.3<5.art. 1 &z.Al z. p.q.13 m.8 Nau.
c 13.n. 1 iS.Charitati,qua; gaudet bonis alterius Noncn
les. Vnde S.Th. AccidiamdocetefleTriftkiam de rebus
diuinis.-fcd proprieconfiftit Accidiain quodam animit?
dio rerum diuinaruimquo fit,vt Accidia etiam Charitati
repugnet;quia aduerfatur a [acritati,iucuditati,& Ictidj
de rebus diuinis,qua Charitas piorum hominum animas
perfundit,& complet. '■
Quinto quaeritur.An Accidia fit ide,/quod Pigritia?Rc
fpondeo.exS.Th.z.z.q.3?.art i.Al.z.p.q.i4o.m.6.Nan.
c.z3-n. 1 Z4-Grtecis Accidia elfe anxietatg, tnftitia,info
rem,quo quis c6ficitur;pigritia,efle ignauia,& defidiam,
qua quis officiu deferit. In praefentia m pro trillitia fumi
tur.Nam pigritia resdiuinas,aut bonas refugit,& auerfa
tur vt laboriofas, difficiles aut moleitas:piger.n. timet in
agendo laborem,difficultati,aut moleftia. At vero Acci
dia res ipfas diuinas,vel bonas faftidio quodam afperna-
tur,ac rtfpuit,nulla et laboris,difficultatis, aut molcfti*
habita rone . Vnde latina voxeflet, videri poffet nomen
E accepifle ab Acore, eo quod res bonae, & fahuares vehit
acida;nobis videanturfica vt ficut res quas acefcunt,fafti
dimus,&auerfamur,ficet res bonas, vcluti acefeentes cu
taedio quodam refpuamus,&refutemus.
Sexto quaeritur,Quot fint Accidis fili?? Refpondeo,es
Greg.lib.3 f.Mor.c.3 1 .Ind.lib.z.defum.bon S.Th z i.q.
3 J.ar.+.Alek.p.z q 144.m-4.Nau.0.23 .n.izj. effe quin
que,Defperationea^Pnfillanimitatem, Toporem animi.
Rancorem,Euagatione mentis: quae omnia ex genere fuo
lethalia funt,quia adnerfantur plurimum charitati.
'De magnitudine, & pramate peccatorum •
Cap. X l X.
H j . . ..
!
Aiflenus'explicui modum,quo peccata interfedi S.Th.M
ftinguuntur reliquum eft,vtexpona,qu? peccata qTj.W
fine alta alijs grauiora,qu* leuiora.
Primo quaeritur,An peccata vniucrfa fint fibi inuicem
connexa? Refpondeo,non eifemeq; enim qui cotra vnum
ita opponitur, vt fit vitium Charitati conrrarifi; tale em C aliquod praeceptum delinquit, contra alia omnia peccat.
— _ J ' . — rt —J M < 1 v .-v fi* TX . « . ^ * 1. A r , , * - ■ J , I • 1 1 O I v 1
eft odium,fed opponitur charitatis effedfui. Charitas.n.
titia parit, qua deledlatnur alienis bonis: Inuidia vero
eft huic l?titisecontraria^ triftatem profperitatc aliena,
qua ipfi nos caremus, quo fit, vt Inuidia frpe fitlethalis;
qa ciicharitate pugnat,q rebus fecudis alterius deledfat.
Quintoquseritur, Quare Inuidia intercapitalia vitia
nnmeretur?Refpondeo,cum Greg.lib 3 i.Mor.c 3 1 S.Th.
a.i.q.KS.art.4 AI z.p q 144,m z. Nau,c.i4.n.i >3.Ideo,
quod gignit quinq; alia vitia tanq.filias, Odjii (inquam)
Detradfionem,Sufurrationem,L2titiam de rebus aduer-
fis,&Triftitiam de fecundis rebus alienis: qua; oiaexfuo
genere,& obiedlo lethalia funt crimina; venialia vero,
velobmaterigparuitat^vcl obimperfectionemadtus.
De Gula>($j tXccidia. £ap. X VIII.
P Rimo quaeritur,in qur Gu!a,vt eft capitale vitiucon
fiftat? Rcfpondeo, cuni S.Th.z.z q. 148. art.i.&z &
art.Cex Gteg.'l-30.Mor c.z7.Al 1 p.q. 14z.n1 i.Nau.
c.z3 .n 119. 'n Cibis, & potibus, quibus auide v|tra modu
Vtimunquare GulaTeniperati?,& Sobrieta ri aduerfaf.
Secundo quaeritur,quot fint Gula: partes? Reipondeo,
cx S Greg.lib 3 i.c-3 t.&S.Th.i i q. 148 art.6, Gulacb
id efiecapitale vitium,quod pariat alia quinq; vitia, Hc
betudinem metis, immoderatam letitiam, Multiloquiu,
Scurrilitatcm,&- Spurcitiam,qua; ex aiijsquoq; peccatis
nafcuntur,fed frequentius ex Gula.
Tertio quaeritur,An fint aliqn? verae , & propriae fpecies
Gula? Refpondeo,S.Th.z z.q.i4S,ar 3 Alex.z.p.q 142.
m.6.Nau.c.z3 .n 119.Alex.p i q iq.u <5. quinque fpe
cies enumerafle fequenti verficulo contentas
Pra;propere;Laute:Nimis Ardenter: Studiose.
Videlicet, Ante tempus edere,ve! potare:Nimisfeftinan-
ter vel auide: aut nimio apparatu vel fumptu . Alij vero
haec quinque non fpecies Gulae, fed modos quofdam ap-
pellant,in quibus non eft lethalis culpa ex genere fuo,fed
venialis ducaxat de quibus, &rde alijs cotra Teperantia,
fi, fobrictate peccatisdiceturcudeieiunio traCfabitur.
Q_uartoqu?riuir, qd lit Accidia, vt eft capitale vitiii?
Refp6deo,cum S Th. 1.z.q 3 J ,art.i.& i.Callia.lib. 10.de
Solum huic rei illud videtur obftare,quod lacobus Apo-'
ftolusait;Quicunq; totam legeferuaucrir, offendat ante lacob.j;
in vno faCtuseft oium reusGquse fententia no paruu qui-
bufdam negotiu faceffit.quo paCto olu m pr?cepcoru reus
fit,qui vnum tantu praccptum violauit. non .n. quifquis
fur eft,idem homicida,periurus,aut adulter eft.Qiiidain
exponunt effereum omnium , rdne beatirudinis c?!eftis
amifikjquia eam amittit perinde,ac fi contra oia prsce-
ptadeliquiffet. Alij, ronegratiae, & charitatis,quae quo-R om,! !
cunq; graui crimineamittitur.Auguftinus,&Beda expli Matt ' 11
cantiQui offenderit in vno,hoceftin pr?cipuo.charitatis
praiceptp, qua: eft plenitudo legis , eft omnium reus,quia
illud praeceptu violauit,in quopendent oia.Alijeade ver
ba inteUignnt de ingrati animi vitio;AIij vero exponunt
ficfaClus eft oium reus,quia legis vniuerlitate,inquiunt,
q implere oportebat,non feruamt.Alij demu rdne poen?,
qTheologi appellantDamni.interpretatur; quia quiciin
que in vno offenderit, ab omni inrehaereditacis c?leftis
D excluditur. Sed reuera germana videt effe fententia Apo
ftoli,qua alij tradidcruc,q vt plenius, & clarius cxplice,
animaduertendum puto. Primis Ecclefiae nafcentis tem
poribus fuifle htereticam quorundam fententiam putati
tium quocunq; lethali crimine Deu minime offendi; nili
cum quis vniuerfalem legem perfregiffet,aut contra cha
ritate in Deum peccauiflet, Leuia ite peccata,aiebant,ef
fe charitatis officiu erga hoies,etfoepius denegare, &de-
ferere, Vnde quidam peccata interiora, non elfe peccati
arbitrabantur.Contraquos Dominus pronunciautt. Qui jvlattb.f
viderit mulierem adconcupifcendum eam, iamachatus
eft cam in corde fuo.Ita et alij cenfebant vnum, aut alte
rum legis praeceptum diffoluere,n6elIe grane peccatum,
quo Deus offenderetur, nifi oia legis mandata violaren-
tunnec omne peccatu effe iniquitatemec vllu efle facinus
aut crime hoxs.qui charitatis officium erga alium homi
ne prermitteret.Cotra quos fcripferunt lacobus,& loan.
Apolt.vc merito Iacob s dtxerit:Qu; tota lege feruauerit;
in vnum autem offenderit, faftuseft oium reus, q> idem
valet,aefi dixiflet;Falli,ac decipi,qui putet,eosfoliieife
reos legis,qui omnia legis pr?cepta cduelleret. qui enim
in vno offenderit!, reus erit legisfficut etiam eft reus, qui
contn
