Liber Quartus.
397
fitminieiidumiat verdfi fecundo modo accipiamus; non j>.
coteftelTc peccatum propria hominis voluntate cora-
Lffnm quod non fit lethale, aut veniale, hoc eft, quod
non velppnamsternam,vel temporariam mercat:ur - Pec
ratiim n,eft,vel graue.vel Ieuc:Si graue,dignum eft fup-
pliciofempiternoifi leue,p?nam temporariam promere
tur Peccatum itidem,aut hominem a Dei gratia, & du
ritate difiungit,quippe q> eft diuinx amicitix inimicum,
&aduerfum; & huic ppetua pana debet: aut Dei gratia,
&charitatem nodelet; & hoc teporariam pana meretur.
VndccimoQuaeritur,Anadus aliquis voluntarius, ac
liber ita per fe malus fit,vt nullo modo carere deformita
te queat! Sunt, qui cenfeant, nullum elfe humanum aftu
per fe malum,ac peccatu m,qui ab omni prauitate denu-
darinonpoffit: ficquidam iuniores.Imtnd Alm.trafl-3.
mor.cap.15.ait itafenfiffeMartinu, & Duraudu, & alios,
quoscitatiPatentur quidem, aflus alios effe lege natura
li damnatos,alios fcripta lege diuina, vel humana inter-
di£tos:& illos eUe per fe malos, non quia non poffint non
effe mali,fed quia ante omne legem fcriptam fune mali; B
hos vero non effe malos per fe, fed tantiimodo malos,qa
lege fcripta vetantur. Cxternm ai unt,eos et adlus,q fune
iureac lege naturali damnati, no effe ita perfe malos, vt
oi prauitate fpoliari non poffint; q* vnica tone conumce-
reconantur.Namomne peccatum ideo eft peccatum,qa
diuina lege vetitumiergo fi Deus legem deleat, ac tollat,
peccatum non eft: vt puta homicidium, adulterium, fur
tum, detra£lio,periurium,falfum teftimonium, ac men
dacium,funt peccata,& per fe mala,qa legi naturali co-
tnria.Sed finge non cffeDei praeceptum, q> hxc fieri pro
hibeat,tunc peccata non eruntiDeus, quicquid iubet,auc
vetat,fuo nutu,& arbitratu iubet,ac vetat;ergo fieri pot
vtnihil jubeat,nihil prohibeat. Sed longe verioreft eoru
fententia, qui docent peccata iuri naturali contraria, ita
ede per fe mala, vtomni deformitate carere non poffint,
nimirum,odium Dei,mendaciu,periurium,&cqtera hu-
iufmodi,non poffunt non effe mala .Greg.i. dilt. 3 5 • q r.
art.2 Gab i.d.jj.q.i a 1 not. 1 Alm.tratl.3 Mor e 16
398
tum ideoeft malum,quia ratio prxfcribit, non effe furan
dum; cum tn ideo roprxfcribat non effe furandum, quia
furari eft malum.Certe haec duo fe inuicem cofequuntur.
Furari effe malum, & ronem prxfcrihere non effe furan-
dum:& mutuo fe ponunt,ac inferuntfficut fi patre dicas,
intelligis fi mul,& filium, quia pater non eft, ni fi fili) pa
ter^ e contrario filius no eft,nifi patris filius; fic et fi fur
tumdicasifimul et dicis roui inimicum,&aduer(um,qiii
furtum no eft nifi malum ronis Similiter fi ro prxfcribit,
non effe furandum,fequitur,vt furtum fit malum. Etide
iuris eft,in exteris,qux funt per fe mala,eo,quod cum na
turali iure pugnent.Sciendum tii eft prxdifla peccata ef
fe per fe malafita vt bene fieri nequeant ab homine fcien
ter,& fponte operante in materia, & re obiefta ex fuo ge
nere,& circunftantijs malamam alioquiextrema neccffi-
tate oppreffus, re aliena iure vticur, vt fuam vitam coler
uet: & bello iufto etiam innocentes,vnacum alijs iure ne
cancur, & fontes aufloritate publica, fine peccato occi
duntur, & iuffu Dei vitat, & necis habentis imperium poc
innocens abfquc vllo peccato ingulari.
Controuerfia eft inter auflores, an quod eft per fe ma
lum faltem aDeofolo.fine homine fieri queat! Verbi gra
tiaian odium Dei poffit Deus per fe facere: nam fi id fece
rit,malum non erit. Verum hxc,controuerfia ad noftram
quxftionem non pertinet: nam inprqfentia foliim eft qu£
ftio,an Adulterium,homicidium,furtum voluntate,6c li
bere ab homine fieri queant,ita vt mala non fint: & dici
mus fieri non poffe,vt mala non fint.Si obijcias,fi nullum
fit datum Dei prxeeptii de non furando, furtum malum
nonerit.Refpondeo.-ficut furtum eife no poteft.quin cum
ratione pugnet;fic nec ratio refla effe nequit,quxno pr®
feribit,non effe furandum.Diuina autem ratio per (e ipsi
eft recta;ac proinde non poceft non p.xfcribere, furari ef
fe malum,au: furari,non licere: eft enim ratio refla cum
rei natura confentanea. at furtum per feeft malum, ergo
refla ratio omnino prxfcribit furtum effe malum,effe fu
giendum,elfe vitandumffiue prxeeptu feripeoderur, aut
lex promulgetur de non furando,fiue fecus, furtum fem-
qui vthanc feiltentiam tueatur, &propofitoaliorumar- C per eft malum rationis,femperfuapte natura reflq ratio
gumento refpondeant, docent Dei praeceptum pofledu- ni contrarium.
pliciteraccipi, aut verbis Imperatiui modi conceptu, &
datumjaut verbis Indicatiut modi;Verbi Gratia; menda
ciu,odium Dei,periurium.dupli citer vetari queunt; Vno
modo (ic,Ne mentiaris,ne odio habeasDeum,ne peieres.
Autfic,Non eft mentiendum,fiue mentiri non licet: Non
eftpeieradum,fiue peierare,nefaS eft; fi primo modo prx
ceptum fumat,oia inquiunt pr®cepta,6t legis naturalis,
lunt nutu Dei pofita, qm Deus, quicquid extra fe ipfum
vult,libere vult. At vero fi fecundo modo prxeeptum ac
cipias, luris naturalis prxeepta no funt a Deo nobis libe
re data,qm neceflario verum eft; furari, nefas cft:peiera
K,mentiri,non licet;immoetiamfi,exhypothefi ,Deum
in rerunatura no efle,fingeres,nihilominus effet verum,
entin non licet;& peccatum,mquiunt;quoiusnatura-
perfnngitur,noneft peccatumpr£cise,quia interdiflu
1 praeopto verbis Imperatiui modi dato, fed quia pu-
| . / , CUI ? P ra; cepto Dei per modum Indicatiuum pofito.
■ n e “ e ’ qwicqiaid lit de hac diftinflione prxeepti, ne- D
Deni,.in P ° I:furt J um> . homic id' u m.adulterium, odiu Dei,
Ia m,l ’L en d ac iu,& id genus alia, ita effe per fe ma-
ait lirf n .-u.^ Ilu >uon effe mala;ita AIm.tr.3 .Mor.c.x6.&
Nam n ei ’ 1 e , S-Tpl ' Bonailen turam,Ochamum,& alios,
oua ■ odum in his,qu® in natura confidunt,ali
eninu;ih UnC - per / e Vera > vt n °n poffint non efle verameq;
mai nnn / otle,& P°ieftate fieri pot, vt homo non fu ani
ni ’ n - col 'P“ s >non fic fubftantia, qm hxc ad homi-
vt alinri , 11 fpe< ^ anc > nec remm naturx mutari queunt,
'd.quod illud,q- funt,vel vt non fint
hanc narnr t,St 5 ettain nnoiibus, qux funt per fe mala,
fint ratinn^ 01 ’ 1 ^ ^i 0116 ™ habent, vt per id, quod funt,
cidium J C T arla > & ad uerfa.Adulterium,iiue homi-
ttarium’ c; C e ^ e, . Jlec infelligi pot, g. non fit rationi con-
mic us.aduerfus% m Ca '° r r° n effe p6t > quin fu a( l ua; in ‘-
queperinrin s >^ noxms;fi c nec mendacium effe pot,ne
quodGrepn m,c inodnd fic roni diffcntancum. Et hoc eft,
v erumdicpr« U v.< ‘ ma i nu s,& alij docuerunt.Semper effe
fi reda eft ' cn L c . i ‘'bpeicrare.furari nonlicet;ro enim
■ »P cribitndeffcpeierandum. Dices,ergo fur
*De peccato originali.
Aflenus ea explicui peccatoru genera,qux in ali
qua aflione confiftunc, quxque propria hominu
voluntate cdtrahuntur Supereft iam,vt breuiter
difoutem de Peccatooriginis, quod fingulis hominibus
inna tum eft,eo quod ab Ada mo primo parente, in omne
genus humanum communi feminis propagatione perua-
feritjitavc in vno quoque hominu a primo ortu fuo,atqj
conceptu fit vna cum ipfa natura fufeeptum.
H
Peccatu originis clare, & euidenter ex feri
f turis } Patubus, & decretis Ecclejim
colligi, Cap. X X V,
P
Rimo quxritur; An peccatum originis euidftercx
facris litteris colligacur-ln concilio Tridecino,feffi.
5 -de Peccato originali c.3 .definitum,peccatum, eft
originiseffe in pofterosa primo parente, per propagatio
nem traduflum, q> olim fuerat contra Pelagianos decre
tum in concilio Mileuicano , Carthaginenfi, 8c Araufica-
no i. q fidei definitione conciliacollegeruncex Pauload
Rom.j.vbiaitiPervn um hoiem peccatum in hunc mun
dum intrauit, & per peccatu mors; & ita inomnes homi
nes mors pertranfijtjin quo omnes peccauerunt.) In hac
igitur Ecclefix definitione tria continentur; Primu m eft,
pdiflum Apoftoli locum non effe intelligendum de alio,
quamdepeccatooriginisaprimo genitore Adamo, in to
tam fuam progeniem trafmiffo propagatione , non imi
tatione. Ita Concilium Triden tinum, Mi)euitanum,Car-
thaginenf. Arauficanum. Hoc autem ideodefinitum
eft, quia Pelagiani Apoftolum interpretabantur de omni
peccato transfufo a primo parente,in genus humanunoa
quidem propagatione,fedimicationejexenjplo^dodlrina,
&oc-
