6\\
InfHtudonum Moralium. 612
les rerum conditiones.Deo audfore mutari;fed accidenta- A
les quas vocant duntaxat, & extrinfecas, quales funt qnas
in argumento ponuntur, minime aute intrinfecas, & quas
appellant fubftantiales, qa nequit rei natura mutarilabfq;
i pfius rei in teri tu. Ide pianti euenit in moribus; accide tia.n.
&qute ex accidenti exiftunt conditiones bonitatis, vel
prauitatis variari poffunt,nonaute,quae pcrfe conueniut,
&intrinfecus,at quod naturali lege eft bonum, vel malum,
fuaptd natura eft rationi confetuaneum, vel diffentaneum.
Deinde obi jci t ur. legi/lator pdtfuam lege relaxare,&quos
voluerit ea Coluere,ergo Deus,qui iuris vel legis ois natu
ralis eft audior,& cdditor poc eam fi velit, vel ex toto, vel
ex parte abrogare , Verum argumento foliuu concluditur,
leges Cola diuma voluntate Cancitaspoffe nutuDei, vel ex
omni,vel aliqua ex parte mutari,ficut ceterorum.Principii
voluntate leges il Ce conditas aboleri qunt. At vero,qd eft
lege naturali damnatum,non ideo malum eft,quia fit lege
vetitum,fed potius contra, quia fuapte natura cum redta
ratione pugnat, lege damnatur. Vt n. in naturalibus homi
nem ede animal,eft res,quas fieri poteft , quia eft res perfe B
vera; nonaucemideoeft vera ,quta fienpoflitaDeo;ita
etiam in moribus, lius lex prohibeat, fiue non prohibeat
adulteriu,vel mendacium,maliim fuaptd natura eft adulte
rium,quia cum rdne pugnat; ergo leges Cola hols volutate
fcriptas, & conftitutas, ideo abrogari, & deleri poliunt, qa
imperant,aut vetant nonid,quodcft perfe bonum, aut ma
lum,fed foliim , quod bonum eft,aut malum vi legis , quia
lege imperatu,aut incerdidlu. Lex vero naturalis id i uber,
aut prohibet, q>eft per febonfqaut malum^Tertio obijcit;
Si Dens Tkio patefaciat ipfum iu aeternam damnandum,
etiamfi Titius fuarti falutem defperet.non peccat,&tamen
tcternam falutem defperare,eft corra redla rationermergo
Deus aeterna condemnatione Titio patefaciens, eu eximit
ab omni peccato,quod contrafpem committi poteft.
De hoc argumento traciarunt.Theo.in i .fen.d.14.inter
quos aliqui negarunt,polTe asterna damnatione Titio diui-
nitus patefieri, obabfurda,quas fequuturinobiedloargu-
raeto clara atqjpfpicua.Pleriq; verococedut polfe quide
sterna damnatione Titi» patefieri, at cominatoria tm illa C
elfe.non auteabfoluta.& irreuocabilem : & proinddTitiu
nequaqexcufari a legefperadi aeternam falute. Affirmant
nonnulli poffereuelari Titio aeternti ipfius interitum necef
farto,sbfoluteqsfutururo fedpfitiu nihilominus teneri legis
nacnraiis pratceptOjlicdt non prscepto iuris diuini fcripti,
quodeft,Titium nonquide debere falutem aeternam fpera
resfed non polle tii tuta confcientia defperare fua falute:
aliud.n. eft defperare fal ute aerernarrqquod eft rationi con
trarium,aliud vero illam no fperare. Mihi tn videtur faciIS
argumentumpofle aliterdiliolui,vt diluihb 3.c.vl.fateor
enim primo,podeTitio diuino nutu innotefcere aeternam
damnationem; & nihilominus eu pofle, & debere fperare,
& inuocare ope Dei, Sc ipfum precari, vti faluus in xternu
fit.Quod vtplanius,&apercius intelligatur ,fciendum eft;
tametfi Titio per diuinam reuelationem conftaret fecras
peccaturum , non eo iplo eximeretur a praecepto vitandi
peccatum: ficut nec liberatus eft Petrus lege, & praecepto
confitendi Chrifti Dhi fidem, & religionem , etiam poftq
Mat.26 P r *dixtt ei Dhs Ter me negabis:qm ficut praeuifioDei quaD
futurum aliquid prynouit, nihil neceflicaiis imponit rei,
nec aliquid libertatis homini adimit eo, quod puidet Deus
ex feipfo & per feipfum futurum quatenus eft futurumific
etia praedidtio Dei, qua aliquid futurum praenunciat, nihil
libertatis homini detrahit, nihil rei futurae neceflitatisim-
ponitiqnia ideo i Deo praedicitur futura,quia eft futura,&
non qma praedicitur, ideo eft futura.Ex quo efficitur, vc fi
Titio,Deo reuelate,fit notum fe efle damnandii,nihil aliud
fit praedi£tum,nifi eum cum grani peccato ex hac vita de-
ceffurutn;& peccatum eius nequit efle peccatu nilieocon-
fentiente commiffum. Ergo cum Titio praedicitur fua ipfius
damnatio .fifflul etiam ei praenuntiatur lethale peccatum
ab ipfo in vltimo vitae tempore perpetrandum-.quapropter
it nullo legis praecepto eximitur, cuil erat ante fubiedlus.
Eodem modo, fi cuiquam Deus notum faceret ipfum ede
afficiendum aliqua poena ob delidium ipfius, liber,&im-
munisille non elfeta vitando quolibet peccato: quiare-
uelatio eiufmodi poenae non aliunde proficifcitur, quam a
prauifo,& prajdidlo eius peccato ;nec peccatum eft fututu
nifi eius confenfu,& voluntate adraittenduin.Si vero Deus
aliquid patefaciar.quodnoftrumconfenfum non requirat,
contra illud nos facere non pofl'emus;nam hoc ipfo diuinae
voluntati refiftere,& reludlari videremur.Quarto obijcit:
Mendacium ideo eftmalum , qmquimentitur , habet vo.
lontatemfallendbSed Deo audlore podumus alterum fal
lere,nam Dei iudu podumus ipfum no fo! 1 m nobis fpolia-
re.fed honore etia. fama libertate,falute,& vita priuare:&
fraus ideo eft mala,quia eft alteri noxia Rhdeo, mendaciti
edeperfe malu,quiaineo confiftit, quod afferendo falfum. ..
fcienter,& fponte dicamus. Et hoc dixit Aug. propoli tum, *
Sc voluntate efle fallendi alterum,ac propterea mendatiu' f" 1
ideo eft perfe malum, fiue fequatur.fiue ncnTequat fraus
alterius:qrfi mendacij,deformitas eft quod aderedo falfum
dicas,fiue noceas vili, fiue profis. Quinto argumentantur;
Genef.zz.Abrahamus Deo impeiate,filium fuum necide- u
ftinauit; Eode etiam Deo audlore Hebraii retinuerunt libi
vafa argentea & aurea, q mutuo acceperant ab AEgyptijs:
Sampfonitem impellere DeiSpiritu feipfum occidit.Ofe- jr 0- ' 1
as quoq;,Deo praecipiente, accepit mulierem meretricijs ^ 11
amoribus,& adlibus deditam, & genuit ex ea filios forni-
cationum. Item in Matrimonio funt duo iuris naturalis
praecepta; vnum quide, vt fit vinculum vnius viri „& vnius
vxoris, & tn in lege veteri, diuinae Indulgentiae beneficio
multi viri plures fimul vxores duxerunt; alterum eft,vt ma
trimonium, fit vinculu fuaptd natura perpetuu:& tn Moles
audfore Deo libellu repudij coceflit.quo dato.fequebatur,
vc repudiata faemina alteri nuberet, & vir altera duceret.
Ad haec omnia facilis refponfiocft .Dicimus enim,legem
naturalem nec ex toto,nec ex parce ede fublatam,fed folii,
cedarein eiufmodi caufis iam expolitis, obmutationem
rei.fiue materiae legi fubiedlae, vc haec firmemusexemploj
Abrahamus obiuditm diuinu.tuta confcientia poteiat,ac
debebat filiu immolare, quia Deus liberam habet vics,&
mortispotatem,& ficutpot vnunaquemq;noftrum perfe-
ipfum, vel per caufas naturales ad id deftinatas occidere fic
etiam opera,& minifterio cuiusqsperimere. Ad id quodex
libro Exodi obijciebatur,rndeo;Hebr£eos diuino concedu,
&audl6ritate retinuide fibi preciofa vafa AEgyptioruro,
mutuo accepta citra vll um iniuftitiae peccatum:Deus.n.eft
Dns ofumbonoru noftrorum,& proindS nutu, & arbitratu
fuo poteft bona vnius in alterius dominium transferre , Et
quamuis Deo imperante.Hsebrei ab AEgyptijs vafa mutuo
petebant,& accipiebant,in eo non peccabanc;putabanc.n.
forfitan, vtmoriseft,eafefuis dominis reddituros, verum
Deo ali ter volente ac melius decernente.poftearetinueruc
pratter fpem omnem : quia eorum bonorum dominium eft
in ipfos diuino iure ac poteftate tranflatum Ad illud de
Sampfone qui fibimortemconfciuit,dicimus, nequaquam
ede dubitandum ,eumabfque vlla Dei ofFenfa id fecide.
Aug.eum peccato liberat, & Apoftolusad Hebreos feri- -Aug.Ii-
bens.eundem recenfet inter veterislegis patres.quos fan- a aciu.
dtos vocat,aitque adeptos ede repromiflione,; & ipfe liber c ai-
ludicum aperte teftatur Sampfonem ad id operis, & offici;
praeftandum , quo vna cum Philiftads fibi illudentibus fe
ipfum ruinis a fe conculfiE domus obtriuit: quali aliter id
fe facere pofle diffideret,diuinam opemimp!oralfe,vc fibi
adedet tanta molienti, &vt priflinam fibi fortitudinem
reflitueret; quod, 5. Deus ipfe praeftitit pro fua bonitate.
Diuino itaque inftindtu, non temeritate vlla,audacia, Sc
defperatione Sampfon feipfum necauic. Ad id de Ofeae, Sot.4.
quidam Theologorum, quibus fotus, &alij fubfcribuntjd-^T-ffi
refpodenc,aientes,Prophetam eiufmodi foemina vfumfu- !■ ar,i ’
ide etia (ibi non nupta nec tamen peccade, quia potuerit
Deus, Prophetae poteftatem concedere vtendi ea famina
etiam in matrimonium nondudla, Deus enim cum fic
Dominus corporis cuiusque .facultatem Prophetaecon-
ceffitextra matrimoniumin focminaecorpus;Soluunt alij
inhunemodum ita dicentes, eam foeminam ede in matri
monium fandto illi viro diuinituscollocatam, & inter eos
verum coniugium iuterceflide,eos copulante, & con--
iugente Deo abfque mutuo ipforum confenfu: nam con-
fenfus vin,&: vxoris folum efteaufa efficiens matrimo-
nij,& proindd,quod vir,& vxor per confenfum efficiunt,
poteft Deus fine illorum confenfu fupplere. Mihitnfa-
cilior.fimplicior, & planior videtur eorum ede fententia,
qui dicunt, eos mutuo confenfu fuide matrimonio couiun-
dlos ac copulatos,& Deum fecifle,vt ij fubitb confentiret,
cum antea nihil de coniugio cogitarent. Illud aute; ^Fac
tibi
