747 Inflitudonum Moralium. 
748 
hanc belluaminfeiftabantur, quippe quas no folii na pecua A bebat, conferebant ad hoc commi quotannis fi nguli 
xiae rei, fed etiam agrorum cultui eft infefta,&noxia. 1 J m ...... ^«^0« ~ " 
Praecepit, vteorum liberi, qui in praslijs occubuiffenr, 
publice nutrirentur,& inftituerctur,quo fane animati fin- 
guli in bellis fortiter, & ftrenuS dimicarent; voluit itidem 
vt’& is, qui in bello oculum amififfet aleretur ex publico. 
Lege vetuit, ne is fieret curator,ad quem poft pupillorii 
obitum fubftantia,&haereditaspertineret. Canit item ne 
Jiceret annulario venditi annuli (igillum fcruare. _ 
Lege fanxic,vc qui alteri vnum oculum erueret,ipfe am 
bos amitteret,vel faltem alterum 
Statuit,vt canis, qui cuipiam nocuiffet,truncoquatuor 
pedum longitudine alligatus dederetur. 
Legem tulit,vtqux non pofuifti, ne tollas: fi quis fecus 
fecerit, capitali p?na muldetur. 
Principem, fi ebrius deprehenfuseffet, voluit, morte 
muldlanducn. 
Statuit,vt Athenienfcs, dies fecundum lun£ curfum nu 
merarent. 
Ex omni genere frugum niel,& ceram extra fines Atti- B 
cosexportari permifit. 
Nullum ciuitate donati,nifi opificem,qui cum tota do 
mo Athenas fe concuIilfet,aut perpetuo exilio pulfuscffet 
e natali folo. 
Has leges tefte Plutarcho in vitaSolonis, Solon ligneis 
tabulis infcribendas,& in cenium annos faciddas curauit. 
Earum praeceptrice Mineruam fuifledixit:& in verba fua 
jurare in foro ad lapidem Senatum, & populum induxit. 
Caelos in bello in hunc medum fepeliebanc, fadloante 
triduum tabernaculo mortuorum offa proponebantur, & 
propinquorum quifque reliquijs,fi quid luberet, impone- 
oatreum funera efferebanturfingularum tribuum, ex fin 
iebantur fing 
gulis tribubus quaslibet, ftiae tribus olfa cotinens portabat 
in vehiculis, efferebant funus promifeue voluntarij quin 
que,vel ciues,vel hofpites,feminis propinquitate coniun- 
ctis ad fepulchmm eiulantibus, & condebant in publico 
monumento extra vrbem, aut in fuburbanat & poflquam 
mortuum humauerant, aliquis a ciuitatedcledfusvirad 
id idoneus fuper eum orationem habebat,quale decebat, C 
de eius laudibus, & deinde cundlidifcedebanr. 
Lycurgi leges quas LaceJpmonijs tulijfe fer 
tur tesie plutarcho in Vita eius. 
Cap, L X I. 
P Rimum omnium Lycurgus feniorese republica vi- 
gintiodto delegit,qui regibus aftiftetent,&.' vnacum 
eis de tebus confultarenc, atq; decernerent, vt is fe- 
nioru ordovelut arbiter elict in regia poteftatem , &vim 
populime aut rex poteftate abuteretur.&tyrannicu quid 
piam moliretur,ne item imperio feuiret;autnfi multitu 
do in contumacia,& ferociam procederet paucos e multi 
tudine elegit,ne nimium Democratia inualefeeret. 
Voluit, vt qua-ordo feniorum vnacum regibusdecre- 
tiifiet,reliqua multitudo fciret. 
Agros diuifitpiam perfuafit multitudini, vt folum ora- p) 
ne Laconicum in medio pofuum aquis portionibus in fin 
gulos diuideretur,oportere ratus ciuem ciui, ingeiiio,vir- 
tutediligentia,& induftria.non .luxu,non diuitijs,& opu 
lentia piaeftare.Diuifa igitur eft vniuerfa terra in triginta 
non em miiliafortintmvrbanusager in nouera millia : pa 
ganicus,& municipalis in duplo,& amplius maiorem nu- 
meru.Portio qualibet ea fuit,qua viro frumenti me dim- 
sios feptuaginta,fyminz duodecim annuos ferret. 
Omnem auri,& argenti vfum e medio fuftulit:& ferreu 
nummum induxit,ignitum ferrum, ex quo numinum per- 
cuftit,aceto extinxit,vt adnullam rem amplius ob molli 
tiem vtile redderetur. 
Omnes artes,quibus aliquid ex auro, argento, ferrove 
conflatur,ex vrbeeiecit:vndeartifices fe alio contulerat. 
Publica voluit die cduiuia,vt diuites ^mifcuS, & pau 
peres fimul epularentur, vt omnem ex ciuitate luxu m tol 
leretihunc continuandi more Philiasdixerut,quod effent 
publica,& c6isamicitia,& humanitatis argumenti!.Per 
mifit,^vt qui facrificij,aut venationis ca, conuiuio alpfuif- 
icnt.domi cenarent,reliqua multitudo tduiuio adeflede- 
farina medimnum, vinicoros odio, cafci quinque minas: 
inde fiebat,vt quifque parfimonia affuefeeret. Frequenta 
bant id pueri etiam velut tcmperatia,& omnes ciuilisdi 
fciplina Gymnafiuro, vbi vrbanis fermonibus affuefeere, 
& iocari difeebant, ac finefcurrilitate cauilari. 
Virgines curfu,palaftra, iacu!o,difcoexercebantur,vt 
otio,& muliebribus delitijs fublatis robuftiores adtolera- 
dos partus redderentur, 
Nuda,vt pueri in publico verfabantur,faltabant,&c5- 
tabant in facrificijs, & feftis,ac facris diebus. 
Nubebant virgines raptu matura ia.n viro, & eas fine 
dote nubere pracepit, vt vxoresnon pecunia caufa elige- 
renturffeueriufque viri fuas vxorescoercerent: cum nul 
lis dotisfr^nis tenerentur. 
Non prius fponfus fponfam afpiciebat interdio,'qua ex 
illa faftusefletpatennoilu tm interimad ea accedebat. 
Qiiicalebs vixiffet Gymnicis , & pubi icis fpedtaculis 
arcebaturmudufquehyeme forum circii ibat :nec vtcare- 
ri fenes,in honore apud iuueneserat. 
Licebat feniorum cuiq; honeflum,ac probum aliqne ex 
juuetutead vxore ^creationis ca adtnittere:& vbi ea alie 
no femine i mpleflet,fuu habere,^ nafceref, nec id probro 
dabaf:Ridicula jfedlo lex,& cfi ipfo natur*fure pugnas, 
quam cateraquoque gentes ridebant,& detefiabantur. 
Ius alendi partus nullum parentibus erat: natus infans 
in publicum deferebatur ad certum locnm:vbi magnoef- 
fedlo puero , fienm cateri probabant, tx uouetn millibus 
fortium,in quasdiuifusfuitvrbanus ager,vnam illiaferi- 
benda curabaf.fin minus,vt reipublicq inutile reijciebaut 
iniqua quoque lex,qua parentesiure in filios orbabat. 
Pueri a feptimoanno in aqualium catu exercebantur, 
litcerafq: pro necellitate addifeebant. Ad cure tddebanf, 
nudis pedib. incedebat: duodecimo anno t unica vnica pa 
trio indituto forticbannneq; balnea,neq; fometa fcieoar, 
natu grandiores lignari imperauit, minores onera ferre, 
furta quarrete,furtum,vt honeftu permifit. Qui deprehefi 
erant in furto,flagris cedebantur,no quia nefas elfet fu ra 
ri,fed quia parum prudenter,& ingeniosi furati effent. 
Iufiit,vr oes quaefhiofa; artes ex vrbe pel!er2tur,bellic* 
tantii exercitationis ftudio omnes ciues teneri voluit. 
Permifit in vrbecadauera fepeliri, tum etiam circa _t£- 
pla monumenta fortiri . Nec viri,nec feminae nomen lice- 
bateniquam fepulchro inferibere,nifi eorum,qui in bello 
fortiter perij fient. 
Lugendi tempus vndecim dierum fpatioprasfcripfit. 
Non permifit ciuibus peregrinari, ne alienos mores in 
vrbem,& patriam importarent. Tmmo,& peregre delatos 
nifi qui Reipublicae vtiles effent vrbe exc!ufit;ne quid pe 
regrinae difciplinae Lacedasmones imbiberent:inhumana 
profedfolex, quas cum iure naturali pugnat. 
luueuibusnon amplius vna vefte toto anno vti permi 
fit,nec vnum cultius,quam alterum. 
Emifingula non pecunia, fed mercium permutatione, 
& compenfatione iuffit. 
Maximum honorem non diuitibus,& potent ibus, fed 
fenioribus deferri voluit. 
Voluit,vt fine muris vrbes aedificarentur, ratus bellica 
«iuium virtute non muris vrbes defendi. 
Pueros puberes non in forum, fed in agrum deducftiuf- 
fit, vt primos annos non in luxuria , fed in omni labore, & 
opere agerencmihil eos fomni, & quietis caufa fubfterne- 
re,line pulmento cibum fumere, nec prius in vrbem redi 
re,quam viri fadli effent, conftituit. 
Voluit,vt Lacedcmones grani oratione vterentur,& se- 
tentijs breui fermone comprehenfis : ita vt res in prouer- 
bium abierit facilius philofophari hominespoffe, qua La 
conicum fermonem imitari. 
Regibus poteftatem,& ius indicendi,inferendi,& ge4- . 
di bellum,Magiftratibus indicia,Senatui cuftodiam legu,. 
populo creandi,&deligendi Senatum,& quos vellet magi 
ftratus conftituendi conceflit. 
Piarum legum dixit Apollinem Delphicum audorem 
fuiffe:& eius prascepto feeas detuli fle,& promulgafle.De- 
inde , vt aeternitatem fuis legibus daret jurejurando ciues 
obftrinxit, nihil eorum,quse fansiflet, mutaruros,pnu|- 
quamipfe reuerteretur; dixit enim fe ad Oraculum Del 
phicum profedturum, vtconfuleretquid mutaudumi ad 
dendum