hi 
Inflitutlonum Moralium. 8j5 
: Et ideo propter hanc canTam non excufaretur aliquis ab 
ebrietate.HaiftenusS Thomas.Sicetiam Alex.1.p q 141 
knemb.n.queft. 1. Reitera fi ebrietas fumatur, vteft 
immoderatusvini potusad voluptatem, peccatumeft, 
ttiam fi ebrius quis fiat gratia fanitatisex confiltoMedi 
c i:Et hoc eft,quod docet prima fententia ; Si vero fu ma- 
tur, vt eft, potus aptus ad vomitionem fano quidem im 
modicus,fed non male valenti, peccatumnon eft : & hoc 
dicit fecunda fententia.Si queras an fi quis ebrius fiat, vt 
ty ranni,vcl hoftis fteuitiam fugiat, peccet. Refpondeo.cu 
Caiet.i.i.q. 150.a.i.peccare,quia non funt facienda ma 
la, vteueniant bona. 
Sexto queritur,An peccata per ebrietatem admiffa, 
culpa; tribuantur? Certi iuriseft, eiufmodi peccataante 
ebrietatemoptataexpedlatave, vel pramifa, culpa: tri 
bui tunc,curo optata,expedbua, vel preuifa,fuerant. Qd 
quariturergoeftiAn cu in ebrietate citra vllum rationis 
vlum committuntur, culpa: tribuantur : Hanc nos quas- 
ilionem fuo loco fuse traibuiimusfideo nihil de eadicen- 
A eft eodem tefte Couarruuia, cum ebrius confueuit arma 
capere,& homines offendere,& cardere.fi culpa fu a faefus 
fit ebri us,& aliquem occiderit, eum in irregularitatem 
incidereTota difficultas in eo eonfiftit.An qui (ponte fua 
fadtuseft ebrius,in irregularitatem incurrat, fi aliquem 
occiderit,quamuis arma fumere,& alios lardere non con. 
fueuerit;& de hoc funt pr^diifc dua opiniones contrarie. 
Prima in eo innititur,quod dat operam rei ili icit a»,& pe,; 
culofar.fecfida in eo,quod in Clem.Si furiofus.de Horuic. 
habetur furiofum non contrahere irregularitatem,etiam 
fi alterum per amentiam occidetit,&culpa fua in amen 
tiam deuenerit. Annotandum eft.nihil mirumelfe , fiex 
Alexandro S.Thoma,Bonauen.& Ricardo, quis probet e- 
brium irregularem fieri,fi occiderit aliquem , quoniam 
illi Auditores fcripferunt ante Clemen . Si furiofus, 8c ita 
docuerunt,in irregulariratem incurrere etiam eum,qui 
tuendofeipfum,occidit inuadentem ineum-Prcterea Ati 
dtores prima fententi? ex Clem Si furiofus.fic arguraen- 
tantunquoniam in ca Clem.ebrius non excipitur.Reaera 
dum in prafenti loco arbitramur;nifi illud tantum, quo-, B inludicio magis prima;opinioni ftandumexiftimo;atin 
rundameffefehtentiam.qu? perebrietatem mala admit r * 
tuntur,culpas tribui,eam ob caufam , quod fans fi: ea af- 
feflu priori,voluntaria fuiffe. Aliorum vero eft opinio,ea 
quidemeffeinculpa.cum funt optata,expedtata.velani- 
nio propofita.vet mente cogitata,& preuifa: poftea vero 
omni culpa carereiquia culpa effe nequit in eo, quod vo 
luntate non fitjnec vitari cauerive potefl cum fit. Nec fa- 
tiseft.fi quomodocunqne voluntate prioriproueniat,na 
rroficifci.& oriri ex alia re quippiam poteft omnino na- 
uiralicer;& tunc fi ex voluntate pr^terita profluat, cul 
pam vllam denuonou contrahit, prasteream, quae in vo 
luntate vt in caufa,preceffit;Si tamen ita ex voluntate pri 
ori proficifcitur.vt voliintatequoquecaueri,& vitari pof 
fit cum fit, tunc proculdtlbio in culpa denuo eft , fi non 
vitetur . Angclu.(OjRofell.docent, mala ebriorum, 
qui rationis funt impotes , peccata non effe , quamuis 
fuerit ebrietas iu culpa. Ac Silueft.ait elfe peccata,fed le 
niora,quia funt minus voluntaria,quam fi quis feiensea 
rerpetraffet. <- 
Septimo quatitur, An fi ebrius rationis impos aliquem 
occidat vel mutilet in irregularitatem incidat ? De hac 
quaftione traddant luris Canonici Doddores in Clem.Si 
furiofus.de Homicidio.Sumiftae in verbo ebrietas. Coua. 
in Clem.Si fbriofus,part.3 In initio.num.3.Sunt dua fen 
tentis,vna affirmat.eum in irregularitatem incurrere, ft 
feiens fadfus eft ebrius.Et probat,qui a dat operam rei il 
licitas,videlicet ebrietati,Secundo,quia Clem.Si furiofus 
folum excipit amentem,infantem, & dormientem.&qui 
feipfum defendit.Sic Matthpus Zenzelunis,Cardinalis,& 
Imola in Clem.Si furibfus.de Homic.Ricar. in 4.dift.i5. 
artic.3 .quaft.7 $.ad i.ad partem aliam; SiluefterHorni, 
cidium 4.3 .qusft.4-ad finem,& ebrietas.num.; ,ad finem 
Jlofel.Homicidium 4,mim.5 .Tabienfis.Ebrietas.q.g.vbi 
citat Gloffam.Arinil.Irregularitas.nu S. quamuis in ver 
bo Ebrietas.num.8 Oppolitum dicat.Sic etiam Villadie- 
go inTradd.de Irregularitate,loann.Calder. vt citat Na- 
oarr.in Manuali cap.i7.num.z30.Maiolus de Irregulari, 
libr.3 capit.48.Altera fententia negat,eum irregularita- p) 
temcontrahere, tametfi fuaculpa fadfus Iit ebrius . Id 
probat primo,quia ratfotiis impos occidit ve) 'mutilat ai 
terum.Secundo quia Vt conftat ex didda Clem Si furiofus 
de Homic.amens ii occidat aliquem irregularis non eft, 
quia rationis eft impos,ergo nec ebrius.fi vfu rationis ca- 
reat.Nee valet fi dicas,eum ebrium faddum effe fua culpa 
quouiametiam amentia poteft ex culpa amentis exifte- 
re.Tertid.quia tefte Auguftino li.zz.contra Fauftum, ca. 
44.quamuis culpandus eft Loth,non tamen quantum ille 
inceftus,fed quantum ilia ebrietas meretur . Ira fentiunt 
Couarr.loco citato,Bohifacius in Clemen.Si furiofus. de 
Homicid.numer.80 Nauarr.in Manual.capitul.17.nume. 
i30.Caftren.lib.i.delege poenali.cap. 14. Angelus ebrie- 
ias.num.3. 
In hac controuerfia conueniuntomnes,eum,qui abf - 
quevlla culpa fua inebrietatem inciderit, irregu'arcm 
non fieri,quamuis occidat aliquem ;vtait Couarruuias. 
Rudus fateri nos oportet,vtteftaturidem Couarruuias, 
irregularitatem contrahere,qui fc facit ebrium, vt fic in 
fimat aliquem,&reueraoccidic.Item etiam fatendum 
» De 
foro confcicnne,recunda fententia probabilior mihi vide 
tur.nam Indices cum videant ebrium non excipi in Clc- 
mentina.Si furiofus ,& rei illicitae ac periculofc operam 
dare, vtique indicabunt eum irregularem effit: At in foro 
eonfeienri?eadem videturelfe ratio de ebrio , quae eftde 
furiofo Ergo fi amens rationis impos quamuis culpa fua 
in amentiam incurrerit,irregularis non fit, fi alterum ocz 
cidat: confequens eft, vt nec ebrius irregularitatem con 
trahat. 
Odtaiidqueritur, An ebrius fadbus rationis impos, & 
peccata per ebrietatem faciens, fit liber, & immunis a poe 
na legis,conftituta in eos,qui hoc aut illud crimen admi- 
feriiulNam ex vna parte Ariftoteles 1 ib.3 .Sfhie.capit.fi 
ait, ebrijs duplices p^nas merito effe irrogatas,& propter 
ebrietatem,& propter delidla perebrietaccm commiffa, 
Ex altera parte Auguft.libr.n.ContraFauftumcap. 44; 
ait,Loth.culpandum non quantum inceftus,fed quantum 
ebrietas areretur.;Ambrof.lib.x.de Abraham. capit.6.& 
refertur in capit. Sane 15 .quasft. i.Ideoque inquit,fi qui 
per vinum deliquerunt , apud lapientes Indices venia 
quidem fadtadonantur ; fed lenitatis damnatur audto- 
res . Hieronymus inEpift. de Cuftodia virginitatis ad 
Euftochin, ait: Loth amicus Dei in monte faluatus,& de 
totmillibus populi folus iuftus inuentus, inebriatur a fi 
liabus fuis,& licet ille putarent, genus Ixumanum defe- 
cifte , & hoc facerent liberorum magis defidftio , quam 
libidinis,tame fciebanc,virum iuftum hoc non nifi ebriu 
efle fadlurum. Denique quid fecerit, ignorauit. Et quan- 
quam voluntas non fit in crimine, error in culpa eft.Ori- 
genes Homil.J. in Gcnefim : Vnde videtur mihi ( Loth) 
in parte culpabilis, in parte xcufabilis inueniri . Excu- 
fari namque poteft , quod a concupifcentie, & libidinis 
cr i mine liber eft, &rqnia nec ipfe voluilfe arguitur, neqi 
volentibus confenfiffe , fubiacet culpe, quod decipi po 
tuit,quod vino nimis indulfit; & hoc non fcmel, fed ite 
rum fecit. Dicendum eft cum-.S,Thema i,i.q.i5o-afC. 4- 
Qiiifadlus eft abfque vlla culpa fua ebrius,fi deinde pec 
cata committat,liber,& immuniseft a poena debitapec- 
cacis;Si vero culpa fua in ebrietatem incurrit, dignus eft 
venia non ex toto,fed ex parcet quia lenius eft delictum 
per ebrietatem patratum,quam fi a fcietefierec,eoquod 
fic minus voluntarium . Et hoc eft,quod dixerunt Orige- 
neSjAmbrofius.Hieronymus, & Auguftinus; nec oppoli 
tum docuit Ariftoteles; qui non dixit ebrium 
grauiori p?na muldftandiun: fedduplicem 
poenam me reri,&propter ebrietatem, 
& propter delidta per ebrietate 
admilfa: hsctamendelidia 
leuius puniuntur, 
quam fi 
Cum fcientia patra 
rentur.