5059 Inftitutionum Moralium. 1060 
fls Dcftoris condemnantur, inter ceteras damnatur pari , 
ter.& illa,nimirum diffinitio ea,duplicis />encris( A mo 
ris) Naturalis v?,quo Deus amatur, vt auilornatur;t:,& 
amoris gratuiti ,fiueiupernatura!is,quo Deus amatur,vc 
beatificator, vana eft,& comentitia,& ad illudendum fa 
eris Iitteris,& plurimis veterum Patrumteftimdnijsex 
cogitata Haecibi. Retinenda profedlo eft amoris dupli 
cis diftiniliojeam vero non vtcuuq; intelligere, & expli 
care oportet,ficut nonnulli faciunt.Sed in hunc modum. 
Deusquandocunq; fiue tanquam auilornaturae.fiuc tan 
quam audior gloriae,& gratis diligatur,diligitur pp ip- 
futnitunc amaturfuperomr, a,fiue ante oia,& eiufmodi 
amor eft charitatis,& beneu olentiae, nec abfque gratuito 
Dei auxilio,& munere effe pot in nobis. Vnde ex hac par 
tc amor eft nobis gratuito,& libcraliter conceffusjquip- 
pe,quem praeftarenon poffumus fine gratuito Dei prefi- 
dio.Dicitur vero naturalis amor,qn diligitur Deus,vt au 
dlor,& finis natura;, & naturalium bonorum, qm libem 
arbitriu per vim natare,coi,& generali Dei auxilio adiu 
tum,&motum,hoc eft,adiutum,& motum tonfuetodi. j 
uino auxilio, quod cum rcita rene hominis congruit, 8c 
quod inftitutione Dei rerum naturis procreatis dari fo- 
let,eumamoretnproducere,&elicerepollet, fi ho.mocu 
folis natur? dotibus,aut cu iuftitia origiuaIi,fed fine gra 
tiae dono, & fine alijsvirtutibusfupernaturalibus conde 
retur.vtiam lib 3.docui,c.34 q, to.Item eiufmodi amor 
terminatur inDeo,vt in fine,&audlorenaiure,& natura 
lium bonorum. Cum vero diligitur Deus, vt audior, & fi 
nis gloria,& gratia,& boncru fupernaturalium, non df 
fupernaturalis amor ea fola rone,qa is foIusfinguIari,& 
gratuito Dei munere praftatur, fed quia fertur in Deum 
tanquam au£lorem,& finem gloria,gratia,&omniu fu- 
pernaturaliusn bonorum Item quia ejici,& praftari non 
pot ab hole fine fupcrnaturali Dei auxilio quamuis ho 
mo fanus,& integercum folis nature dotibus,vel iuftitia 
originali finegratia crearet. Duplici itaq; ronedf amor 
Dei fuperoia; Naturalis infuper, & fupernaturalis,Obi; 
cies Deu non poffe diligi fuperoia folis liberi arbitri; vi 
ribus,&; coi Dei auxilionaturali.&confueto, etia,vtna- ( 
tura aiidlorem,& finennquia non pot id homopr?ftare, 
quamdiu peccator eft.Rhdeo,hoc elfe ex accidenti,quia 
peccatu obftat, quo minus quis Deum diligat fuperoia, 
aut plusquam oia.At fi homo fanam,& integram natu 
ram haberet,id poliet perficere per auxiliu Dei naturale 
hominis natura conueniens Dices id fieri nequire, nifi 
praueniat,& pracurrat hoiem bona cogitatio ad Deam 
fuper o!a diligendum excitans, & mouens, qua eft auxi 
lium Dei prauenieusihec aut cogitatio,nec natur? hols, 
nec perfona debetur;& proinde,quibusdatur, gratuito, 
& libcraliter datur,qua cogitatione celitus immiffa,ope 
ratur deindeDeus cum voluntate hominis in a more eli 
ciendo,quod dicitur auxilium cooperans,fiue adiiiuans. 
Rhdeo , necelfaria quidem elfe eiufmodi auxilia Dei ad 
producendum naturalem Deiamorem fuperoia,fed non 
effeauxilia Dei fupernaturalia , quia non dantur ad fa 
ciendum opus fupernaturale , fed ad cliciedum amorem 
Dei cum ipfa natura hominis bene inftituta congruente, 
&ipfum hoienfad finem naturalem dirigentem. -- 
Tertio quaeritur,An charitas fit habitus diu initus infu U 
fus? Rhdeo effe: ait enim Paulus; charitas Dcidiffufa eft 
jn cordibus noftrisperSpiricum fanilum ,qni datus eft 
nobis Elie aut habitum infufum, & non aiftu folii m, cois 
Theologoru fchola docet,Et licet olinijtanquafolumjp- 
babilior, recepta fuerit hxc opinio . Concilium ch Erid. 
Sef.tf.c.y.eain opinione magis approbafle videtur,qff fit 
habitus infufus,cum aitilmpi; iuftificatione,merito fan 
itirtim? partionis diiics,per Spiritum fanitum charitate 
Dei diffundi in cordibus eorum,qui iuftificantur,atq; in 
ipfis inhaerere.Et fubiugit: Vh in ipfa iuftificatione cii re 
miflione peccatorii h?co5a fimul infufa accipit homo, p 
iesuChriftu.cui inferitur per Fidem,Spe,& charitatem. 
Quarto quaeritur,An pratcrcharitatejiifufam fit alia 
charitas noftris a ilibus acquifitai Dua; funt opiniones. 
Prima docet,quemadmodum ex a ilibus fidei, &fpei in 
fu fae generatur in nobis quida alius habitus,qeft acquifi 
ta fides,& fpes:fic etia ex a ilibus charitatis infuf? relin 
quitur quida habitus,qui eft charitas acquifiraiuo th eft 
vinus theologica,qm a Deo nequaqua infunditur. Eft th 
V habitus theologicus,quippe, qui circa Deu pximSverfa 
tur.Ita Scotiis,Duran.Gabr.Marfil.Almain. & a!ij,quos 
citaui lib.j.ca 2 i.q.d.Cenfent enim ex frequentatis cu- 
iuflibct infufa: virtutis a ilibus gigni, & coparari habitu 
acquifitutrntutn cuia operum affuetudine habitus gene, 
ratur,tum etia,quia infufis virtutibus p peccatum cotra' 
rium a miffis,experimur nihilominus nos ppenfos,expe 
ditos, & proptos ad affus fi miles eliciendostergo aliquis 
habitus permanet,fupernaturalibus exclufis, Nec ailus 
habituum fupernaturalium,vt ailus fupernaturalessiit 
gignunt habitum,fed vt ailus funt volutari;,& humani) 
& identide voluntarie repetit: na eo ipfo,qff mens,& vo 
luntas hols frequenter fe exercet fic,a ut aliter operado; 
fit habilior,& proptiorjac proinde habitum coparac. AI 
tera opinio plane negat habitum charitatis acquifitum; 
atq; hxc eft difcipulorum S Tho.qin ille in i.i.q.5 i a.4 
ad 3 .pcrfpicufi tradit, es a ilibus infu forum habituu nui 
lum habitum generarh no quidem fupernaturalem, qui 
a Deo du tax ac infundit :no natura Iem,<ja habitus gignit 
( ailus libi fimilesiergo fi habitus eft infufus,&fupernatu 
ralis,ailus ,f(iucit fupernaturales,quod fi ailus fuperna 
rurales funt, habitum naturalem ^ducere nequeunt .Et 
proinde concludit S .1 ho. ex a ilibus habitus iufufi, folii 
habitu infufum augeri,& nullum habitum acquiri, Nos 
vero 3.lib. habilem multorum Theologorum diximus 
clfefniamea, qaflerit, ex actibusinfuforum habituum 
habitum acquifitum generari, quia eiufmodi ailus f?pc 
replicati,nosreddut jppenfiores,& expeditiores ad fimi- 
lesaflus pftandosmec.n. fit,vt quisexpcditior,&prom 
ptior reddat affuetudine,& exercitatione,'quin fiat habl 
lior,qff fi habilior, ergo p acquifitum habitumjEtprom 
denunCjpbabiltterexillimamuserte habitum charitatis 
acquifitum, no qui fic aliqua charitas ex folis naturae vi 
ribus,& eoi Dei auxilio jPgcnita.vt difcipuIIS.Tho Sco- 
tu,& alios voluifle putaueruntffcd qui fic habitus ex adi 
bus charitatis infufa;,peculiari Dei auxilio parti m itertf- 
tis,&; repetitis identidem coparacus, quem quidem no p 
fcipfum producit habituscharitatis infufae , fedp alftuji 
nottrosex habituprofetflos,&.faepius repetitos acquiri 
mus.Caetera,eo que diximus,loco tradidimus, nobis hic 
minime repetenda, qui ad alia diuerfa properamus. 
Quinto qutericur,An charitas infufa fic vna,& eade er 
ga Deum, Angelos,&hoics? Rhdeo cum omnib.Theolo 
gis, efle vna,& eandem,quia eadem rone Deum,6c Ange 
los,& Hominesdiligimus.Sicut enim fidesinfufa eft vns 
& eadem ,quauis multa fpeciediftimSa credamus, quia 
oIacredim s ,vt didla,&: patcfadla a Deo: & Spes vna eft, 
& fimpiex,qm ola fperamus.vc a Deopromiffa, &. ab eo 
reddendaata etia charitaseft vna,qiiia[Deum pp ipfum 
amamus.Homines,& Angelos diligimus, vtdiuina; gra 
tia, & diuini boni participes, vt c^leftis, & fupernf glo- 
ritecopotesjvc amicos in Dco,&propter Deum: V3,quia 
Deus imperauitjVt eos tanquaamicos, &tanquadimnx 
gratias,& glori? capaces amaremus Obijcics:Amor,quo 
Homines,& Angelos diligimus propter Deu,videtur efle 
amor concupifcentia;, non amicitia;,cum amemus cos, 
quia funt res Dei : fictu res amicorum diligimus propter 
amicos. Refpondeo,eum amorem,effe amorem beneuo- 
lentiae,& charitatis,quia non eos diligimusobemolurae 
tum,&commodumnoftrum, aucDei, fed ob bonum ip- 
forum. Dicimus tamen eos diligere pp Deum, non quia 
diligamus ob comodum, & bonum Dei,hic.mertet amor 
cocupifeentis, fed quia eos diligimus ob bonum diuinu, 
quodjnfeipfis habent acceptum a Deoieosenim ficut & 
nos condidit Deus,hereditatis,& felicitatis fuperne ca 
paces, atq; participes. Charitas autem diligit eos oes, q, 
funt fumme beacitudinis c6poces,que eft vna ro cois om 
nium eorum, quarex charitate diliguntur ;nifi qff Deus 
fua natura, & per feipfum, non aliunde beatus eftj c?tcrt 
vero funt dono grana.- diurnae, & 1 ure adoptionis ad bea- 
titudinem admifli.Diligimus itidem eos pp Deum,quia 
amamus eos,eo quod praccpericDeus,vceosexcharita 
te tanquam amicos diligeremus. 
Sexto queritur, An charitas fit olum virtutum forma. 
S-Th.fatis aperte,vbiq; ferine docet i.z.q-zj-a.8- in 3 ^ 
23 q,3 a.i.q.i.&devcri.q i4.a.S.cffeforma. Sunii» me 
ex eius difcipulisii6nulli,qiu ita forma ea efle edt edunt, 
vt fine ea ceteras in peccatoribus virtutes doceam no el * 
U iiw-