!o53 Inflitudonum
Deipara; ,& Chrifti Domini citra vlla comparationem, .
cumulatiorem, & copiofiorem charitatem conftituir.
Sed quid dicent ij Theologi,qur, vt ance iamdixi,fcn-
ferunt,charitatem,in viajnon poffe in infinitu augeri? na
iuftus homo, q, diu viuit,pot in charitate proficere. Rn-
dent,iuftos hoies.fi perpetuo viuerent, eu tandegradum
charitatis confecuturos,quo raaiorehabere no poffent at
Deus lingulis,vitae certos terminos pfixit,intra quos pof-
funt femper in charitate proficere Vltimo obijeies con
tra S.Thomaid, quod dicit Auguft.lib. r.Retradt.c.r.Lo
quensde charitate huius vitz.Sic iraqshoc accipiaf,tan
qua plena didfta fit,qua maior effe non poffit,quiidiu am
bulamus per fid€.Et in Enchir.ca. n i.JMfnuitur,inquit,
cupiditas crefcete charitate,donec veniat hic ad tata .na
gnitudine.qua maior e fle non poflit.Rndeo, in primo lo-
co|Auguftinum loqui de charicate.cui diuina prouiden-
tiacertum terminum conftituitsin fecundoloco eu ai lo
qui de Martyrum charitate,de qua dixit Chriftus Dirus,
maiorem hac dilcdlionem nemo habet, qua vt aiam fua,
ponat quisproamicisfuis.Maioremdixit.vj opere,& fa ]
£lo;quia bonum praetiofiffimum dat pro amicotnam alio
qui intefione,& feruore, aditus charitatis in hac vita poc
maioreffe in vno, quim in alteroMartyre : immd in in
flo, qui Martyr non fit potefl maior effe
Nono quaeritur, An charitas minui poffulQuIuis fenfe
rintquida, leuiorapeccata, q venialia dicunt,charitate
minuere: coi thconfenfu Theologorum receptum cft, no
poffe minui charitatem Na fi veniale peccatum charita
temex parte minuere pollet aliquado in totum auferre,
quodquia alibi, cu de habitibus difputaremus lib.3.c.25
q. i. abunde probauimus, ideo hic plura non dicimus.
Decimo quaeritur, An lethale peccatum,vi fua,& natu
ra;an merito tm charitatf expellat ? Dqat fune opiniones
vna,docet,meritotrh expellere,quia charitas a folo Deo,
tanquam efficiente in mentem infunditur,& coferuatur;
ergo folusDeus ea delet,ac tollit. Eli enim qualitas quy-
dafupernaturalis. Ita Scoius,Henricus, Ricardus,Durati
dus.Gabriel,Maior,Almainus, & ali),quos lupra citaui,
lib.3x.23 q.3 & lib.7x. 11. q.7.& 8 Altera opiniovult,
mento, & natura perlechalc peccatam charitate exclu
di,& perire.ItaS.Th.2.z.q.24.art. lo.ciufqi difcipuli, ea
rationi dudti,qff lethale peccatum fuapte natura chari-
tatiaduerfatur ■ fed contraria fuapte natura fe viciffim
excludunt.Hanc quoq; quaiftione cum de peccatis.lib.4
c i4.q.4.& 5 ■& cu de gratia 1 i.7.ca. i.y.q S. tradlaremus,
plenius, & fufius,pro eius loci ratione diluimus.
Vndecim6qua:ritur,Quot,&quy lint ea.quaecharita-
4e diligi debent?S Th.1.2 q.25 ar. ii.Auguflinum lib. 1.
dedodtr Chrift.c.25 .& 2 6. & Magilirum in3.d.zg. fecu
tus,airellequatuor Deum,Nos iplos, Proximum,& Cor
pusnolirumiqm horu vnumquodq» eft cyleftis beatitudi
nis capax . Cetera vero diligimus amore concupifcetia:,
ipfam quoq; charitatem, dic virtutes, qrh diligimustan-
quam bona nobis vtilia,&commoda, & canqua apta,&
idonea inftrumenta ad beatitudinem animat,& corporis
confequendam In prsfentia tamen fotu agimus de Cha
ritate inDeumspollea vero.cu de quinto Praecepto Deca
logidifferemus.de Charitate in Proximu multa dicem*.
‘Duodecimo quaeritur,Quot lint Charitatis adftus elici
ti?Rhdeo,elfevnum internum,nempe amorem in Deum,
qui eft voluntatis adlus . Charitas enim virtus cft, cuius
sdlio in voluntate completur. Effedlus tamen charitatis
funt multi,hi nimirumigaudium,pax,animorum edeor-
dia,& coniundtio,mifencordia,& bencficetia. Pono mi
fericordise ,& beneficentiae fune ca opera, & officia, quae
adquatuordecim referuntur,quibusaliorum indigentia,
tum animae,tum corporis 1'ubleuamus; de quibus breui-
ter fuo loco tradftabo.
De Peccatis, qua. charitati in Deum aduer
fantur, Cap Iu I.
P Rimum id in quaeftionem vertitur,quo tempore pra:
cepto Charitatis cogamur elicere,& praefta/e amore
io DeumlVaritf funt Theologorum lententia:. S.Thomas
Moralium. 1054
1.2 q.89.art.tf videturafferere, vnumqucmq;hocprsce
pto,& lege copelh eo tpc, quo primum incipit vti ratio
ne . At enim proffdftd difficile eft creditu hoiem tunde"
geCharitatisadftnngi adhmoi adftumeliciendum,&16
ge difficilius videtur,quod quidam S.Tho. difcipuli inde
deduxerunt,debere hoies cuifmodi prycepti omiffioneni
Sacerdoti,vna cum cyteris criminibus cofiteri.Scotus in
3 .d. 17.q 3 .infinuatjhoc praecepto copelli nos ad elicien
dum amorem in Deum dominicis diebus: cuius fniam le
quuntur Angel.feriae q.40.& nu.42. Tabien ferisq.46.gr
Charitasq.20 fexta conclufione. Verum id,vt Nauavr in
Mah c, 1 i.n 7. cum Adriano,que citat, redle adnotauit,
nulla ratione efficaci jfbatur. Sotus indicat li.2.de iuli!
q-3 art.io.& lib.t.denat.&grat.ca.11.obligari nos eo
tpe,quo aliquo infigni beneficio afficimur a Deo. At Na-
uarr.hanc quoque fniam merito refellit, quia fi ad ali-
quem aditum tunc typis lege naturae compellimur, iserir
quo debitas gratias Deo,&agamus,& habeamus,coq#
in nos beneficium liberaliter contulerit. Docet etiaSot.
hoc praeceptum impleri,dum quis in adulta ytateBaptif
mu m fufcipit.Sed certe Baptifmus tunc rite fufcipitur,fi
quis attritus,non contritus ad Baptifmum accedat.
Sunt, qui doceant hoc przcepto nos eo tpe teneri, quo
patientia,& probitas noflra.ac virtus,grauiffime tentat.
Sed neque ad hoc afferendum vlla rone compellimur.Ad
eam etenim tentationem repellendam,alia fuppetuntre
media, hyc nimirum, diuinam opem precibus inuocare,
incumbere in ea officia,& opera virtutis,quam antiquus
hoftis generis humani conatur nobis eripere. Alij docent
hoc pryceptum femel in vita noftra vim fuam habere,vi
de licet in extremo vitae tpe, aut in mortis periculo. Sed
nec hoc vlla roneefficaci probatur,nec verifimileeft,tni
praceptum femel tm nos obligare,dum viuimus. Praete^
rea exiflimant quidam,hoc praeceptotencrinoseotge,
quoad aliquod Sacrum accedimus, vel fufeepturiillud,
vel miniftraturhq. etiam fniam reijcitNauar. qrh ad Sa
cramenta legitime fumenda,vel coferenda fatiseft,fi ac
cedamus attriti, putantes bona fide nos effe contritos.
, Alij dicunt faltem hoc praecepto nos adftringi,cutn ad
’ facrolandlum Dnici Corporis, & fanguinis Sacrum acce
dimus. Hoc etiam alijs non probatur: qm ad venerabile
Eucharifliae Sacrum, iufta , & debita eft praeparatio, qua
quis accedit poli facram peccatorum confeffionem cum
plena male adtae vit^ deteftatione,quam probabiliter pu
tat fe habere:ad Baptifmum verofufficit,fi quemfuoru
peccatorum p^nireac Quidam,quos fecutus eft. Tabien.
loco citato: putant ligatjnos hocpr?cepto,ctim lethalis
peccati confcij,alteri Sacramentum miniftrare volumus
ratione publici officij,quo fhngimur. At vero fi probabi
liter credamus nos charitate t^ffe prseditos,nulla lege co-
pellimur adeum adtum przfl^ndutii. Item Sacrorum mi
niftri folum przcepto copellunt ep tpe, quo Sacramenta
conferunt, ad id lethale peccatfim deteftandum, cuius
fune confcij ■ Poftrema cft eorum fnia, qui volunt extre
mo vitae ry?e charitatis pr^ceptqm fuam obligatione in
ducere.Sic Angel.Tabien.Nauar Sot. locisfupra citatis,
& alij. Quorum tamen fniam ea ratio videtur nonnihil
poffe infringere,infirmare,&; euerrere, qff aliquando ac
cidit,vt is,qui vicinus eft morti, iuftus fit vir, gratia,&
charitate praeditus, aucfaltem probabiliter opinetur, le
Dei charitate minime amiliffe. Prxterca, quid fi aliquot
ante obitum diebus, fuerit oia fua peccata ricecofellus,
& deteftatus? Arbitror fane,hofce a udiores folum docere
voluiffe,eo tpe effe ex. praecepto, & lege adtum charita-
tis praeflandum, quando quis eft lethalium criminucOn-
fcius.Sed nec hoc omnem ex animo plane dubitationem
euellit; quoniam tunc pynitentiae praecepto obligamur
adpeccata omnia odio habenda, & detcftanda : quod
quia fine adftu charitatis in Deum pracftare , vt oportet,
non potfumus,ideo ad adium charitatis adftringimur ra
tione przcepti pcnitemias,non autem przcisc lege chan
tatis . Nos autem in praefenti quaerimus quo tempore
praecise pryccptocharitatis cogamurelicere amorem ia
Deum.Profedtd videtur (vt quafflionem foluamus)eiuf-
modi pryceptum effe conllicutu , eo modo, quo diximus
effe datum, & impofitum d i u i ni tus fidei praeceptum, cc
fpei : nimirum tanquam remedium ad iuftificatronem
' impij: quare ijs temporibus fuam obligationem affert,
