i i 2p Liber 
laeanr, quiacu fintfuperfiitiofi.ed ipfo, funt malip fe> 
ac proinde omnino caued£,& fugiede.vt vane, & inanes. 
De facrilegio, quod contra Religionem com 
mittitur . Cap. X XV11 
P Rimo quaeritur, quidna facri legi j noie intelligatur- 
Rndeo, fi proprifij&rprefsfi fumatur vocabuli Etymo 
logia,facrilegiu effe rerum facrarum furtu. Vndefacrile 
gidicuntur ;qui res facras furripiut, aut qui rem non fa 
cram,in locotn facro depofita, aut comendata furantur. 
Toftea tamen latius eft nomen acceptum , Sctranflatum 
adfignificandu peccatu, quo res facra polluitur,aut indi 
gne,& impie tradfaf.Et hoc modofumptu facrilegiu, eft 
peccatu,quo res facn indigne t radiantur ab aliquo,fcili 
cet non eo honore,veneratione,&: cultu,quo deberet. Ap 
pellatione aut rei facrae accipitur ea, qui fanftitatS ali 
quam habet,aut Chrifti inftitutione, aut Ecclefiiconfe- 
<ratione,vndtione,benedidlioneve, vt vocatur,q eft pn- 
«atio,qua Ecclefii minifter certis ritibus, & cfremonijs 
Ecclefiafticis adhibitis,bona precatur rei,qua facrat. Ea 
Ecclefia ad faeros vfus, Sc minifteriadeftinauit. 
Secundo queritur,quot fint facrilegij fpecies,& modi? 
Refpondeo,in vniuerfum tria effe facrilegiorum genera. 
Aut enim facrilegium contra perfonam (aeram,aut con 
tra locum facrum,aut contra rem facram admittitur. 
Tertio quaeritur, quot modis contingat facrilegiu, qcf 
«ontraperfonafacra comittitur?Rndeo, hmoi facrilegiu 
«Ifepeccatu,quo contra honorS, & cultu, Sc fandtiratem 
yerlonifacn debita delinquitur,aut quo religio violat, 
dumperfona offenditur. V.G.fi quis re habueriteu femi 
na votocaftitatis adftridla,acceffas ad ea totus eft facri- 
1egus,qa eft contra votu,religionisofficiu,&opus. Quo 
£t,vt quandocunq;quis votu,aut iufiurandii violauerit, 
iacrilegusfit, eo q> votu, & iufiurandii, q funt religionis 
.aiftusnon foluat,& feruet. Praeterea,q Clericu occiderit, 
*ut ei colaphos impegerit, eutnve pnlfauerit,&verbera 
verit, facrilegiu admittit, qa facit cotra veneratione,& 
cultfl Clerici fandftitatidebituClericus.n Sadlus,& facer 
tft,n6 folu, qa fit ad diuina mintfteriadeftinatus, fed et» 
qa Ecclefiafticis legibus iuterdidlueft, n| p iniuria l?da- 
lur.Ite,fi presbyter fuo officio fundtus Sacra menta confe 
rat,lethalis peccati cofcius,aut facrofandtu Eucharifti? 
Sacrum coficiat,vt Miffae facrificiu offerat, facrilegij gra 
ui fcelere fefe comaculat qa indigne Sacram^ta tradfat. 
Parirone laicus lethalis culpae confcius, SacramSta per 
cipiens,facrilegiu admittit.At vero fi Clericus furet,me 
tiatur,aut maledidla in Deu.vel Sandlos in c$lo regnares 
conijeiat, peccatu quid€ comittit, non th facrilegiu. Vio 
lat. n. furando, mentiendo, maledicendo, naturale ius,fed 
contra fandliitatem,perfoni Clericidebitanodelinquit. 
Pr$terea,fi ludis,comeffationibus,venationibus,negocia 
tionibus fededatjCanones quidem, & Ecclefiaftica iura 
peruertitjreustn facrilegij ,ppric non eft, hic.n. folu la 
te,& ample facrilegia dici poffant. Prohibetquide Eccle 
fiapndifta clericis,non ob perfomfandlitate/edneab 
Ecclefiafticis minifterijs abftrahantur.Quires, an C quis 
Clericu coram ludice ciuili,& ficulan couueniat, facri 
legij crimine fefeobftringatlAnitem Judex ciuilis,& fj- 
cuiansjfi inGIericfynquiratj&aladuertat, ita vtin eo 
Ecclefiafticas leges ,feu Canones, qui itmnunitate,&li- 
benate Clericis concedut,labefadfct, in facrilegiu incur 
rati Rndeo,incurrere,qm immunitatem,& libertate Cie 
ricis Ecclefig fandlione debita perfringit Pari idue,fi lai- 
<nisttibuta,vedfigalia,& quas vulgo gabellas, fiue colle 
«as appellant,a Clericis exigat,erit in exigendo proprie 
'nuiftus,quia exigit,qft fibi nondebetur,&abeo,qui ipfi 
piuil debet,erit et quodammodo facti legus,qu i a contra 
immunitatem Clericis debita delinquit. Ita et ia fi Cleri- 
cus (acris ordinibus initiatus cu femina rem habuerit fa 
cnlegij c .tim i ne, ac p?na tenetur iuxta veriore fniam,qift 
no foliim Ecclefiaftica lege cafticatem feruaredebet:fed 
etlarn quia Ecclefiidecreto,dum ad factos ordines pro- 
Wniietur,fpondet,ac vouet,fe caftitatem feniaturum. 
Quarto queritur, qh quis facrilegiu coroittat in loeu 
■aerfi peccando ? Rndeo , tunc nimiru,cum aliquid facit, 
quo loci landtitas polluitur.Sciendu cft,!ocu alique con- 
Hcran,hoc eft,religiofum, & factu eftici adhibitis certis 
Xnft. Moral. Pars i. 
Nonus. 1130 
quibufda Ecclefii pcationib., ad facrameta in eo plebi, 
feu populo fideli miniftranda,ad Miffaru facrificia offerc 
da,ad officia Ecclefiaftica obefida, ad mortuos fepulrure 
madandos.Deo veneratione,& cultu deferendu. Qh igif 
aliquis contra hic in loco facro delinquit, facrilegij cri- 
m£c6trahit,qm violat loci fandlitate.Prcterea.fi lex Ec 
clefiaftica.q coft i tuit immunitate,libertate,honorem,& 
cultu,non feruet,facrilegij crime admittit Siqras.q fint 
Ecclefiafticis Iegib.jphibita,ne in loco facro fiiu?Rndeo, 
fane multa.Primum eft, in loco facro aliqueoccidere.c. 
^>pofuifti,de confec.Ecclefii. Scdm humanti fanguine p 
iniuria enorme effundere,c.citato, pofuifti.Tertiu volu 
tarie humanQ femeemittere c.Ecclefijs,de cofecr.d 1 c. 
fignificafti,de adult.quib. trib. polluit,&violatur Eccle 
fia.Silu.verb Cofec.z.q.J. Quartu eftrodfugietesad locfi 
factu p vim extrahere,c ficut antiquitus, 17 q 4.Quintii. 
Paganii,fiuc infideli,aut facro baptifmate no initiatu m, 
aut fidchu quQiiaexcoicationis vinculo ligatu fenebre, 
quo et cafu polluitur Ecclefia,c.Eccle(ia, decofec d t Sc 
c.c6fuIuifti,dec6fec.Ecclefii.Sextii;Ioco facro res coind 
datas,aut in eo depofitas vi,aut cla furtipere,c.quifqu'isi 
J7 q-4.& Gloff ibid. Septi mu;Ecclcfia no pdt loco arcis, 
aut jppugnaculi infei uirc ad vfus bellicos contra hoftes, 
c.i.dt c cu Ecclefia,de immuni.Eccl &Dodtores ibidem 
Silu.verb.immunitas. 1 q.i. Oftauiuno potad habitatio 
nem,aut alios vfus ,pfanos couerti,c.ligna,de cdfec.d, 1. 
& c.ad hic, Sc ali/s capitibus, de religidfis domibus. No 
mi m inhibemur omni no,in EcclefiaScenicos, aut turpes 
ludos facere,& alia fpedtacula fimilia hominibus pberc 
Clem.cum decorem.de vit.& honeft Cleric.Secus eft,(i 
ludi funt honefti,& q ad pietatem,& religione moneant 
fpedlatoreSjVel auditoresrSilue.immunit. 1 q i.didlo.s. 
Deci mu : .phibemur facere ea, q officia diuina, autcultfi 
Ecclefiafticum impediunt,o.decet.de immuni.Eccl.in 6. 
Vndecimum,nequeut laici Ecclefijscoiledlas imponere, 
neq; ab eis exigere c quato,de cenfib DuodecimCnfacri- 
legiueftEcclefias effringere,Sc fpoliare, c,Sacrilegium.c. 
Qui rupit,& c quifquis.i7.q.4-Decimutertiu, jphibemtir 
placitafecularia 111 Ecclefia tra£tarc,c.i.& c cum Eccle 
fia.de immu.Ecclef.Hicfunt.q vi Ecclefiafficarum legu 
feruari debent, vt locis factis honor debitus deferatur. 
Quinto quiritur, qui loca eenfeantnrelfe re!igiofa,& 
facra?Rhdeo,ea,q iure canonico Religiofa loca fiue facra 
vocatur. Religiofa vero loca habentur, oia templa,quas 
etiaEcclefias appella mus, Monafteria, Ora coria, Hofpica 
lesdomus, fi immunitate ,Sc libertate Ecclefiaftica iure 
Canonico concefla gaudeantitunc aQc gaudere dicuntur, 
qh audloricateEpi fundata funtifccus vero no item. Ani 
madueitendumeft,Monafteriu,in quo habitant Regula 
res.auccocm locum,in quo fomnum capiunt,qd' dormi- 
torium appellant,agros icem.pndia & domos,quas pof 
fidere, & locare ad habitandum Ecclefii folent, non ha 
beri loca facra in omnibus: qm fi in hmoi locis femen hn 
manum ex propofito emittat quis, aureum femina rem 
habeat,no committit facrilegium,qno locus facer pollu 
tus,& violatus reputetur; indicantur tamen loca facra, 
quatenus in alijs multis immunitate, Sc libertate Eccle 
fiaftica gaudent, vc fuo loco dicetur. 
Sexto quiritur, An qui rem non facra e loco facro furrj 
pitjfacrilegu furtum admittat?Francifcus Vidloria cen- 
fet noneffe facrilegum furtum. Coi tamen fnia Summi- 
Harum, &Theologorum receptum eft, effe tria facrilegi 
furti genera, qui fuperius enumerauimus, nimirum, cu 
res facra e loco facro aufertur; Aut res no facra e loco fa 
cro: Aut res facra e loco non facro.Sic Glofia coi confen- 
fu approbata in c.Quifquis, ry.q.t. 
In hac quiftione dubitandu m non eft , effe facrilegiu, 
fi quis e loco facroauferat rem Ecclefiafticis vfibus,& mi 
nifterqs deputatam,quamuis fandta, confecrata, aut bc- 
nedifta.vt df,non fit; vt fi Imagines,pannos,ornamenta, 
cortinas,pelles,fellas, aut fimilia quiq; furripiat.Pntc- 
rea negandum non eft,furtum effe facrilegum,fi quis lai - 
eorum res,in facra loca afleruatas, abftulcnt. Et hoccft, 
quod habet cois opinio, facrilegum elie furem eum,qui 
rem non facram aufert 6 locofacro:tunc.n. contra loci fa 
cri immunitate,& libertatem delinquitmam locus facer 
immunis eft in hoc, vt confugientes ad feexcipiat, Sc res 
etiam commendatas,Sc creditas Ecclefii cofcruei. Eadi 
Bbb rariouc