118i
Liber Decimus.
1182
Marcus igitur dicit hora tertiaTuiffe Dnm cruci affixum, A redditus ad Clericum commodS fuftentandum minimi
nimiru hora tertia facra, quae a tertia hora profana pro
tendebatur vfq; ad fextam itidem profanam. loannes ve
rd dixit hora fere festa , Chriftum Dhm in cruce adlum,
? uia loquebatur de hora profana; nam Chriftus in cruce
ublatus eft fub meridie appetente hora fexta profana,&
ideo vere dixit Ioannes;hora fere fexta.Et quia hora ter
tia facra,continebat,vt dixi,tres profanas, tertia nimiru,
quarta, & quintam, vere quoq; dixit Marcus hora tertia
Dum fuiffe cruci affixum,qm quicquid a tertia hora poft
folisortum vfq; ad fextam fiebatjhoc eft,quicquid fiebat
hora tertia,quarta,&quinta profana,vere fieridicebatur
hora tertia facra. Ergocu Chriftus fuerit in cruce atftus,
tefte loannehora fere fexta,hoc eft,ad fine hora: quinta:
profanae, vere crucifixus effe df hora tertia, nimirum fa
cra,non profana.Hora fexta in Crucem afcendiffe Chri-
ftum Dnm,vt ait loan.19. reflantur Clem.lib.J. Conftit.
Apoftolicaru c.itf.& lib 8.c.4o.Ignat.in Epift.i.quae eft
adTralianos.Cypr de orat Dominica, Athana deVirgi-
nita.Ifidor.Iib.i.de diuin. Offic.c. 19.
Horam porro fextam celebrat Ecclefia multis de cau-
£ s ,quas AnaftafiusSinaita,in lib.comment.in Hexam.7.
commendat. Deus,inquit,hora fexta,vilus:eft Abrahte in
valle Mambre. Eadem hora lofephfimul cum fratribus
fuispranfus eft.Eadem itidem hora Ruth Moabitis ad ip
fumBoozin agro efuriensacceffit, quam ille benigne,&
libenterexcepit, & mulier Samaritana hora fexta cum
Chrifto Dno fermong habuit. Hora item Nona in facris
litteris celebratunna Adfor.3,Petrus,& loannes afcede-
hant in templum,ad horam orationis nonam. Eadg hora
Cornelius Centurio in precibus jafiftebat,& videre Ange
]um,& ab eo doceri promeruit: ea deniq; hora Chriftus
Dominus fpiritu m emifu,& inferos fpoliauit.
Decimo quaeritur,cur Vefpercinam horam Ecclefia co
jat,& obferuet? Rndeo,Chriftum ea hora de cruce fuiffe
depofitum: hanc horam veteres Ecclefia: feriptores Lu
cernaria appellant. Caflianus, lib. 3 .de inftit.Monach.c. 3
ad finem,Epiph.contra haerefes lib.3. in compendiaria ve
fufficiat, debeat beneficiarius integrum officium Diuinti
pfoluereiDu? funt opinionestPri ma Soti,q. lib. 10.de iuft.
q.f .art.3 .negat, id genus benefici j talem obligatione in-
duceremam parum,inquit,pro n ihi lo repti tatur.ergo qui
tenuS,& modicum beneficium habet, no cenfetur effe be
neficiarius.Deinde,qui altari feruit,ex eo viucre debet:er
go qui ex benefici; redditibus non viuit, iure non cogitur
Hqrarias preces recitare. Accedit id,quod habetur in c.is
cui,de Praeb.in Sexto,vbi ftatuitur; Qnconcedituralicui
facultas idoneis beneficia conferendi, non poteft ea con
ferre i;s,qui habent beneficia,quae fu fficiunt ad vita: po;
tamen ijs,qui beneficia non.habent,qu? fatis fint ad eori
vitam fuftentandam;Ergo in iure beneficium panium,&
exiguum.pro beneficio non habetur. Hanc Soti fententia,
quamuis cum coi pugnantem iuniores quidam Tlieologi
fequuntur Arag.i.2..q,83 ar. 11.
Secunda opi 110 affirmat quodlibet beneficium, etiam
panium, accemieeffecum onere, & lege preces Horaria?
B perorandi. Sic fentit Nauarnis tradi, de orat.c.7.0.17.5;
cap. n.nu t i.Sic etiam Ledcfm 4-part 1. quaift 16 ai t 4
dubio 5 .vbi reterens hanc opinionem ait;eife fententiam
communem,& reuera itaeft. Eam enim habet Gloffa ab
omnibusSummiftis recepta incapitu. Clericus,d. 91.Sic
Rofel.in verbo Horan i.Silu quasft.i Anton.p,- , t {f. 13 .
cap.4.$. i.Tabien.q, i.in verboHora,Armil.in eodem ver
bo.num 1 Medin deorat q.7.Idem etiamfentiimtCardi
nalis Hoftienfis,Abbas, ac, loann. Audr. Imola Turrccre-
mata,Bonifacius,& caeteri iuris Canonici interpretes,par
timin cap. i.& cap dolentes, de celebr. Miffar. & partiiu
inClem t de celebr.Mitfartim,& partim capit, i.dift.9 r.
&cap.Clerieusdift.9i, In hac qtucftione, noncftabopi-
nione communi recedendum,ea enim magis cum ipfo iu
re comuni Canonico cogruir,vt manifeftum fiet. Eteni irt
in c.Clericus,d.91 dicitur: Clericus, qui ab Ecclefia fibi
commiffacommode non fuftentatur,qu£rat fibi vidlum,
& veftitum ex artificio, vel agricultura poft fui muneris,
& offici; penfumperfolutum. Deinde, e 6 ipfo, quod quis
ia dodlrina prope finem Hieron.in 1 expofi.ad.Pfal.i 18. C duxit vxorem inopem, eam alere iure compellitur: ergo
Aug.inferm.i. ad fratres in Eremo.Caffiod.lib.9.Tripar.
c38.S0cr.Iib3.Ecclef.hiftoria: c.i 1 Nicepho.Iib.i c 24
RadulphtiSjdeCanonum obferuantia propofit.n.eo qff
dum lucerna: accendebantur, ad horam nempe duodeci
mam, Vefpertinte preces perfolui folebant.
Vndecitn6qitasrif,cur, &qh Ecclefia hora Copleta in-
ftituerit?Radulphus,vt fuperiusindicauimus,cefethora
Prima,& Copleta loge poft Horas alias fuiffe inftitutas,
SedexBafilio, &alijs Patribus colligi aperte videt fuiffe
cualijsobferuatas, &Bafilius teftatur hora Copleta reci
tari folere Pfalm.90.cuius initiu eft: Qui habitat in adiu
torioAltiffimi,<jPfalm,etiamnueadcm hora recitatur.
cjulbupum fintpraces Horarig iure per~
foluenchs. Cap. 1U.
P Rimdqua:ntiir,quot,&qui iure Potificiopreces Ca
nonicas recitare cogantur? Cois eft omnium fnia, ad
idadftringi eos qui funt facris, fiue maioribus ordinibus
initiati;eos item,qui beneficium Ecclefiafticum poffidet,
deniq;ogs Religiofos profcffos,& ad Chorum deftinatos:
de quibus fingulatim eft nobis differendum.
Secundo quarit.vndenaconfiet,eos, qui funt ad benefi
ciii Ecclefiafticu jpmoti, ad preces Canonicas recitandas
iure|copelli?Rndeo,d.9i c.vlt.p^na depolitionis Clericis
irrogatur,qui cert* Eeclefias prasfedli,ac deputati no co-
"uemunt in Ecclefia ad Matutinum, &. Vefpertinu Officiu
perfoluendum Sic Abbas,& cteteri in c. i.de celebr.Miff.
Sic Cardinal is,& ali; in Clem. i de celebr. Mitfa,& colli-
giturex c.cu m fcSm ApoftoIunj,de Prsben.Item,c.quia
per ambitiofam,derefcrip.in Sexto,df;Beneficium Eccle
iiafticum datur pp officiu.Vbi Gloffa annotat: Ideopri-
natus officio,priuaius quoq; eft.beneficio,cum fiteiusfe-
queia d.8 i.c.eos,& c fi quis Sacerdotum,d.3 2-&c.Lato
res,deCIeric. cxcom.Haec Gloffa.
■lertid quatritur,anqn beneficium eft tenue,ita vteius
laft.Moral. Pars i.
nihil mirum eft fi is Clericusegens, cui Ecclefia pauper
committitur,Diuinum officium perfoluere cogatur. Ac
cedit , quod qui fponte , ac voluntate fua nomen militia:
dedit, militare compellitur, quamuisnon ita commode
ex militia viuat.Adde,quod fcieti,ac volenti non fit inju
ria, ergo qui fponte fua beneficium acceptum , & ratum
habet,fc Ecclefia: obftringit.Pr£Eterea,qui beneficiu m ha
bet quamuis tenue,& exigiuim,ca:teris beneficiariorum
priuilegijs gaudet,[& iure habetur ver<?,& proprie benefi
ciarius: ergo non eft curab eorum oneribus liber , & im-
munis cenfeatur.Poftremo,beneficium Ecclefiafticum,vt
dicitur in c. vlt.de refcript.in Sexto,propter Officium co-
fertttr, quod abfolute , & fimpliciter diciturdcquolibec
beneficio in vniuerfum, & vbi itis non diftinguit, nec nos
diftinguere debemus: & Gloffa in eo capit, probat,Offi
cium elfe veluti afleclam, & comitem benefici;: vnde,in
quirar iu at us officio,eo ipfo priuatus beneficio cenfetur.
Nihilominustamen fi quisSoti opinionem fequatur, non
D continuo condemnandus mihi videtur:cum,& viri pij,ac
dodti eam opinionem probabilem effe arbitrentur,vt ip-
fe etiam Nauarnis exiftimat Nam Sotus libenter fatebi
tur beneficium tenue, & modicum probeneficioelle ha
bendum, quod pertinet ad alimenta; atquod fpeiftat ad
praeceptum , & legem exoluendi penfum Horarum, pro
beneficionon haberi, cum redditus tenues habeat, & pa
rum pro nihilo reputetur.
Qit^rat quifpiam,an interfitaliquid inter beneficium,
quod a principio eft tenue,& exiguum,& illud,quodcua
principio pingue fuerit, eft tamen fadftum deinde parufi,
modicum?Refpondeo, cum Gloffa communiconfenfu
recepta,multum interefle:quoniamdubitari uonpoieft,
quin beneficium , quod a principio vberes redditus fere
bat,etiamfi progrelfu temporis tenues reddat,obligatio
ne afftrat,& lege cogat Officiu diuinum perfoltiereifatis
enim eft,fi a principio beneficiu ditius,& pinguius/uent.
nam fic vxor.quscududta eft,inops, & tenuisnoentt.po
ftea ad egeftate,& inopia redadfta,a viro luo alimenta ip
fo iure accipit,& habet. Quare Soti oninio in hoc locum
habere non poteft , fed folum in eo beneficio , quod a
Ddd i pnn-
