1279 InfUtudonum Moralium. 1280
, , • y/f r A dumpoft meridiem ante horam Nonam perueniret, dc
Jjj)U0ta dtet hora [tt Miljt&jACTipClum Jdcten- Mills facrificium faceret:aut fi Concio facra.velpublica
dum. £ap, XXy.
O Vsritur a qua flue in quana diei hora Miffarii fa
cnficia fieri debeant?Rhdeo,publicu,quide,&fo
I6ne milff facrificia in dieb. feftis fieri debere ab
hora tertia,perfoluto officio Prime,&Tertif,c,Noile.de
confec d.i.poft miffam vero fit officium Sextae,& Nons:
In diebus porro quibus ieiunia comunia feruatur,& Cle
rici ordinibus initiantur olim miffatfacrificiii fieri Cole
bat ad hora Nona,de conf.d ic.folent,& c.g> a patribus,
&c.Ordinationes d.ys.inccterisdiebus profertis, ad ho
ram Sexta: in diebus ieiunij quadragenarij, qd' proxime
ante Pafcha fufcipitur.poft horam Nona appetete vefpe-
ra.Priuata vero facrificia fieri debent ab initio lucisdiur
n«j, &non anteeam lucem. Cois verofnla recepta eft, vc
fiant ante Colis ortum,ineunte aurora,qm ipCa aurora ad
. 1 publi
populi procertio duraret vCque ad meridiem. Certe non
admodum improbabilis ert opinio Nauarri,Ced mihi non
placet.
Tertio qusritur,quomodo Pontificium priuilegiu in
terpretari debeamus,quandoconceditur abfoIute,Afim
pliciter.vt poft meridiem Cacrificare Sacerdoti HceatUlc
fpondeo, nequaquam effe intelligendum totum tps poft
meridiem, nec enim voluntas creditur effe Poti ficis, vt ad
vefperam.vel poft horam Nonam Cacrificemus.Meo igj.
tur iudicio Colum facultas conceditur,vt poft vnam ho
ra m a meridie tuto facrificari po(Iit;tum quia hanc ipsa
horam folent aliquando Pdtifices exprimere;tum etiam
quia Principis pnuiIegium,quodcoi iuri, & cofuetudini
derogat,ita interpretari debemus, vtquam minimum i[.
Ii deroget; ergo hmoi priuilegiQ de quo loqui mur in pr*.
fentia.ita conuenit interpretari, PriuilegioCummi Ponti
ficis coceffum effe, ait Nicolaus Aurificus in opuCculode
diem ciuilem.quem vocant artificialem,pertinet.S Tho. B ceremonijs Miffae c. 1 x.ad finem , vt Venetijs in templo
— ' J " " ' n '' 1 ” - A " " - “ - n -~ • S Marci prima Miffa in die NatalisDhi celebreturiprima
hora illius nodiis.Et eodem terte Senis in templo fratrum
ordinis Seruoru,fingulis annis,hora,qua vefpertinspre-
cesdecantari Colent, miffam in Cabbato Sandioconceffit
Rom. Pontificis,celebratur. Sed hsc priuilegia abrogata
Cunt au6loritate Pi; V.in coftitutione, qus habetur quin
to loco inter conftitutiones eius:ita Francol.de temp.ho-
rar.canon.c.jp.n. n.& 14.
Quinto quaeritur, quo Cen fu accipiendum fit Pontificis
priuilegiu,quococedif, vt ante die Cacrificare poffimus?
Rndeo,illud nos ita interpretari debere,vt non trahamus
ad totum illud tps.qff inter mediam ho6le,& Colis ortum
interiedlum eft:non enim talisvideturetfePotificisvolu
tasffed Colum,vt hora vna ante aurora Cacrificiu fieri tuta
cofcietia poflit:Sic Franco.tradi.de tempo.horar.Canou.
C.3 9.0.2 i.id enim Caepe folent Pdtifices exprimereqaliqii
vero alijs verbiside Ipfum exprimut.vj, vtduabus horis
ante Colis ortum liceat Cacrificare: nam perinde eft, ac (i
diceretur, vna hora ante auroram, & altera ab hac ipCa
aurora vCque ad Colis ortum. Nam vt docent Scot 4,d. 13.
q i.ar.i.Gab.in Canon, Miffs Iedft.4. & Rofella in verbo
Miffa 11.2. aurora continet vnam horam, & quintam par
tem horae ante Colis ortum, Fratres Mendicares, ac cyted
Rdigiofi,& Monachi fere oes priuilegium Pontificiu im
petratu t,lvt Sacerdotes Superiorucdsefu, Cacrificare tuto
queant vna hora antea urora, & vna it€ poft meridie,iti
neris,vel alterius legitimi impedimenti caufa.Sixtus IV.
conceflit facultatem,vt FratresMinor.Obferu.canecefli-
tatis poflint ante,& poft horam ftatuta ab Ecclefia, Mif
fa s celebrare Innocentius VIII. edeeffit Fratribus inftitu
ti Auguftiniani, vt expleto Matutinali officio, etiam an.
te aurora poflint Miffaru facrificia facere. Leo X. edeeffit
Fratribus Minor.Obferuant.vt cdfenfu Superiorum,quo
rum confcientijs remittit, quomodoFratres debeant vti
hoc priuilegio,poflint celebrare ftatim poft MatutinuofH
cium,& poft Meridie,praffertim diebus,qh eft de audien
da Miffa prstceptum, qh Fratres debet iter facere, fiueqh
p 3 .q.83 a-z.Dur.4.d. 13 .q.i.Palu 4.d. 13 .q.i. a 2.R1C.4
d. n.a.z q-3 Silu.miffa 1 q.d.Sot.4-d.i3.q.z a.z.Siqu?-
ras.an lethaliter peccet,qui ante die Cacrificiu facit Cois
eft opinio,vt ait Silu. loco citato,& Nau.in Manual.c.zJ
n.8 5-lethaliter peccare,fi facrificando,lucem diurna no
tabiliter prsuenerit fine iufta, & legitima caufa.
Seciidd queritur,An poft meridiem ad Nonam hora m,
quis iure Cacrificare poffitiCois eft omnium Cnia.id face
re,iure, aut confuetudine effe prohibitum, ed $ incruen
tum facrifictum eft commemoratio illius cruenti, q<f eft
oblatum in Cruce,at Chriftus. vt ex Euangelica hiftoria
conflat, fere ad horam Nonam in Cruce Cpiritum emifit,
& ad horam Sextam,eft in Crucem fublatus.Deinde poft
horam Sextam,non mfi Romanorum Pontificum priuile
gijs immolari Colet, at fi iure poft meridiem ante horam
Nonam facrificari liceret,vanum, & inane effet Pdtificis
priuilegiurmndenim priuilegiadanturad faciendum id,
quod facere edi iure poffumus. Cdtra cdemolum fnlam
aderit Nau.in Manu.c.i 5 .n.8f.&tradt.de oratione d.i 1.
n.31 .& Mifcella.de orat.7~.facrificium priuatim fieri iu-
re poffe totoeo t pe,quod interhoramSextam,& Nonam
intercedit, dummodo id fiat fine vlla aliorum offenfione,
&ex caufa aliqua rationabili, ni mi ru ne in die fello, qui
iter faciunt,Miffa priuentur.velfi Miffa differatur, ob fu
nus principis,& fatetur fe id fypius feciffe in itinere,cum
poft horam Sextam, ad ea loca perueniffet, in quibus la
etificare commode poterat.Cdfirmat fuam fnlam tripli-
citer,Primum,quia nullusextat in Iure Canon,quo pro
hibeamur poft meridiem ad horam Nonam,facris opera
ri. Deinde,quia in diebus ieiuniorum olim facrificia fie
bant ad horam Nonam,Demum,qnia priuilegiaPontifi-
cia,(inquit ille) folitaedeedi adfacrificandumpoft me
ridiem, foliim ad deponfidos animi fcrupulos valent.Hac
fniam multis argumetis A verbis confutat Francolin. in
tra6l.de tpibus Horar.Canon.c.41 eo qff fit noua, & Cin
gularis hac in parte Nau.fnia,& quia pugnet cura cornu
ni omnium opinione,&cum generali totius Ecclefisco,
fuetudinemec.quod profert,fuum exemplum,in hoc imi v» ex itinere veniunt, & non poffunt ante meridiem adlocii
- .j jt:ri..:..! ■ r. ■ - rrr - j^ _ 1 ^ 1:
tandum effe videatur.Et quia Priuilegia,Pontificia nd re
6le Nauarr, interpretetur: non enim ad fedandos,aut re
monendos tantum fcrupuloscdceduntur,fed etiam,vt iu
ri edi,aut confuetudinigenerali,quae vim legis habet,Pd
tificia audloritate derogetur, Nam fruftra precibus im
petratur,quod iure edi edeeditur 1.1 C.de thefaur.lib. 10
& priuilegiu principis femper ita interpretari debemus,
vt aliquid cdtineat vitra ede iusc.fi Papa.de priuileg-Eft
igitur.inquitFrancolinus, opinioedis tenenda, nec ab ea
recedenduimquam Ricardus.Palud. Durand. Maior,So-
tus,in 4.d-13 .Anton.3-p tit 13. c.<5.$.4- Angelus, Silueft.
Rofella, Pifana.Tabicnfis in verbo miffa Hoftienfis,An
toninus, Abbas,Ioan.Andreas,CardinaIis,& ceteri oes in
c. i.de celcbrat.Miflarum,amplexati funt.Sed hfcomnia
fatetur Nauarrus.quia folu ipfe contendit in primis iure
coi, nd prohiberi Sacerdotes poft meridie facrificare, fed
foliim generali confuetudine recepta.Deinde cdtra cdfue
tudinem non peccare eum, qui poft meridiem quide,fed
vfque ad horam Nonam facrificat, ex rationabili aliqua
caufa,& remoto fcandalo, vc fi quis iter faciens ad oppi-
peruenire, vbi poflint cdmode celebrare, vel audire Mif
fam, Hacomnia habentur inCompediopriuilegiorum,
quaefunt Medicantibusconceffa. EugeniuslVconceffic
Ciftertienfibus Congregationibus m Hifpania , vt caufa
legitima fubfiftente,poffint Miffam in Monafterijs, & ex
tra Monafteria dum iter faciunt antediem,& vfq; ad ho
ram Nonam celebrare, vt habeturin Compendio priuile
giorum,Congregation.reguIarium,obferuan.San6liBer
nardi.Ciftert.ordinis in Hlfpania.verbo Miffas. SedNau.
in Man,c. 25, n.85.ait, Videntur priuilegia SixtilVTnno-
centij.VII 1 & LeonisX.de dicenda Miffa ante hora legi-
timamfublata perdecretlim Conc.Trident quodfelf.22.
ca.de obferuan.& euitand.in celebrat. mifltE,prohibet ne
Sacerdotes alijs horis quam debitis miffas celebrent Ide
dicit F.Manuel. in Explicat. Bullg Crucia 0.i>.nu-3 1
13.n,8.Pms V inConftitiitione.i i8.inBullario,qua5 in
cipit.Quo primiim tempore.Sic ait Neuepraefules, admi
niftratores,Canonici Capellani, & ali; quocunque nomi
nenucupati presbyteri f^culares, aut regularesCuiufuis
ordinis,ad miffam aliter quilm a nobisftatutumeff.celea
bran»
