293 
Liber Decimus. 
1294 
obitu fratris fui Sitiri. Quidam vero putant Orarium di A & calice ligneo, & abfque aqua vino permifta immolare 
ci lineum veftimentum.quoGlerici profanis veftibus fu- 
perinduuntur; fen cum ijs ,]quaeex iurecaconico citaui, 
nonconuenit:Si qufras vnde fit didlum Orarium.AIcuin. 
li.de diuin.officijs,c quid fignificent veftimenta.Raban. 
|i. 1 .de inftit CIcric.c. 19.& Beda in colledian.c./.Amal. 
Jj.j.de Ecclef.offi.c lo.teftanturdici ab orando, hoc eft, 
pradicandoiVnde Orari) vfus folum conceditur ijs Cleri 
cis,quibus praedicandi Euangeli) munus committitur,vc 
Sacerdotibus,& Diaconis. 
Vndecimd quaeritur,Quidnam fignificeturincap.Mo- 
nacho.d zy.q. i.quolocodfiMonachoOrariuin Monafte 
rio.vel zonas habere non liceat ? Quidam exiftimant le 
gionem eflecorruptam, St loco(Orarij)Iegedum(auru) 
ita vtfenfus fit: Non licet Monacho in Monafterio, auru, 
hoc eft pecuniam,aur zonas,hoceft,crumenas,fiue mar- 
fupiahaberemam zonis,hoc eft,cingulis vellem ftringen 
tibus,& lumbos,fas eft Monachis vbiq; ,8t femper vti;no 
tamf zonis,hoceftjCrumenis in Monafterio',quoniam ex 
tra Monafterium,dum iterfaciunt, licet vti. 
Duodecimo quaeritur, An liceat Sacerdoti Euchariftia 
fumere fine ftola ad collum fuper humeros pendenti, qii 
Mills facrificiu non facit?In Concilio Braca ren fi.3.can 3 
(idq;habeturdift.i3.c.Ecclefiaftica)apertc ftatuitur,vt 
cum Sacerdos ad folemnia Milfarum accedit, aut per fe 
Deofacrificium oblaturus,aut Sacramentum corporis,& 
fanguinis Domini fumpturus,non aliter accedat,quam o- 
ratio vtroque humero circumfeptus, ficut tempore fux 
ordinationisdignofeitur confecratus. Vbi Glofla docet: 
Si in aegritudine fumit Sacerdos Euchariftiauqcircunda- 
bit ftola vtrumq; humerum . Vndequaeftioniseft dubiae, 
an peccet Sace rdos,fi ue fanus,fiue xgrotus,cu m fine ftola 
humerisfuperpofita Euchariftia fiimiclRhdeocumTur- 
recremata in cap. Ecclefiaftica.dift.23. non peccare: na 
decretum Conci Ii j Bracarenfis vfu,& confuetudine vide 
tnr abrogatum,cum Secerdotes,tum regulares,tum fae— 
culares ftola vti defierint. 
Decimoteidd quaeritur,Quidnam prycipitur in capit. 
confueuerac. 
Quaeres infuper.an lumen debeat effe ex cera, an fuffi- 
ciat fi fit ex oleo,aut fi fit candela febacea.Rndeo, nihil 
hac de re in iure fuilfeconftitutum.vfus tamen cdisobti 
nuitjVt fitexcera:te.mpore autem neceffitatisfufficit lu 
men febaceum. Si qufras,an duae candelae, fine cerei re 
quirantur,an vero tm vna fufficiat?Refpopdeo,nihil etia 
de hoc iura me mi niffe: fere tamen omnes duabus vtutur, 
quamuisvna fuflficeret, 
Decimofextdquaeritur,An Sacerdos nudocapite (acri 
ficare iure debeat.Quidam infirmant,nihil in iure de hoc 
fu i (fe definitu, nifi generaliter, quatenus, f.omniadiuina 
my fteria pie,ac religiose celebrare oportet , quod etiam 
fentit Nauar.deceleb.Miffarumconfil 4 nu.i.Caeterum 
inc.nullusEpifcopus de confec.d.i perfpicue fatis habe 
tunNullus Epifcopus,aut Presbyter,feu Diaconus ad Mif 
farum folemnia celebranda praefumat cum baculo introi 
re,aut velato capite ad altare Deo afliftere.Quare pecca 
B ret Sacerdos,qui fine iufta, & debita caufa tedlo capite 
facrificaret. 
Quaeres,an liceat Sacerdoti minus bene valenti remfa 
cere diuinam capite certo aliquo panniculo , vel pileolo 
obdebilitatem capitis,& frigoris incommodum velato? 
RefpondeoexTurrecremata in c.Nullus Epifcopus, cita 
to,& Nauarro in cobfiliopraedidlonu.i.St 2 licere,dum 
modo id faciat inpriuatoOratorio,veIfacelloabfq;of- 
fenfioneaborunri.Qu^rat aliquis an fas fit Sacerdoti Mif 
fam celebrare capite amidfu tedto?Idem Nauarrus con- 
filio citato affirmat licere Sacerdoti id facere, quia olim, 
inquit,Sacerdos facrificabat capite amidhi operto, St v- 
fusobtinuitjVt amidfus ad collum obuoluatunquare, in 
quit ille,licitum eft antiquum vfum reuocare.Sed certe 
vfus in Ecclefia iam introdtuftus eft retinendus,& idcirco 
non licet caput amiftti tegere, nifi valetudinis incommo 
das gratia. 
Decimofeptimo quaeritur,An liceat Sacerdoti facrum 
facere Matutinis precibus nondum peroratis (Sonis in 4. 
jiullus.ii q 4.ex Synodo g.cum dicitur:Nul!useoru,qui cd-G-q »-ar.j..adfin Sthb.10.de iuft.q.j.ar.4.concIuf.2. 
connumerantur in Clero,veftimentum indecens habeat, 
iiue inciuitate degens,fiue in itinere ambulans, fed fto- 
lisvtaturquxconceflaefunt Clericis, & ex Concilio Tri- 
burinenfi in c.vt presbyteri.i/.q.4,ftatutum eft, vt Pres 
byteri non vadant fine ftola,aut Orario indutHGlolfa rh 
det, ijs locis nomine ftolx iiftelligi veftem Clericorum 
adtalosvfq; demiftam:aut fortaflisolim Sacerdotes fem 
perftolam humeris fuperpofita deferebant, quod in defue 
tudinem abijt. 
Decimoquarto quaeritur,An veftes,aut vafa facrata in 
vfus profanos couertiqueant? Refpondeo,minime, quo 
niam quod fcmel dicatum eft Deo,non eft ad vfus huma 
nostransferendum,c.femelDeo.de regul iuris in fexto, 
Stc.quaefemel.ty,q.3.& c.veftimenta. deconfecrat.d.u 
Quaeres , quid fiet de veftibus facris,qug funt vetuftate 
confumptae,aut ita fciffae,St difruptae.vt in diuinis vfibus 
amplius inferuire nequeant? Rhdeoex c.altaris, decon- 
fecr.dift.i.quo locodicitur. Altarispaila,candelabrum, 
cenfet lethale peccatum non admittere Sacerdotem fic 
facrificantem, etiam fine caufa iufta, St debita; qd pro 
bat,quia nullus,inquit, extat iuris Canon,quo praecipia 
tur,vt Matutinae preces ante facrificium recitentur. De 
inde,quia Milfae facrificium, & preces, quae quotidie lin 
gulis horis Ecclefia lege funduntur , nullo i u risco munis 
nexu interfe cohaerent;Quod fi illiopponascommunem 
confuetudinem; ait ille,nonoem confuetudinem vim le 
gis habere : nec item omnem confuetudinem ita ftridle, 
& ardleconfcientiastenere,vtnili lenietur, lethale pec 
catum contrahatur Siluefter vero in verbo, Milfa i.q.6. 
verf.4.quamuis non ita generaliter doceat; fentit th iu 
fta,& legitima de caufa faselfeSacerdotibusaliqnMatu 
tinisprecibus non perlolutisfacrti facere;vtfi fubitane- 
ceffitas occurrat, v.g accedit illuftris, vel magnus Prin 
ceps rei di uinae gratia audiedq.nec adeft vllus tuncSacer 
dos,qui facrificet,nifi qui preces nondum Matutinas rect 
tauit:adeft etiam populus in die fefto facrum auditurus. 
& velum fi fuerintvetuftateconfumpta, incendio detur; pj Item li fuperiorpracipiat, vt facrum facias .Si ptgterea 
quia non licet ea, quae in facrario fuerint, mal£ tradtari, necelle fit vt facrificiu fiat ob mortuum fubito delatum 
fed incendio vniuerfa tradantur cineres quoq; eorum in 
Baptifterium inferantur,vbi nullus trafitum habeat, aut 
inpariete.aut infofTas pauimentorum iadtentur, ne tra 
feuntium pedibus inquinencunSic ibi: Et candelabra in- 
telligit,quibus vtimur in altari dum rebus diuinis opera 
damus. Vela,accipit cortinas,que pedent,&expaduntur 
fupra,aut ante altare, vt ait Glolfa communi confenfujre 
cepta.Vfus iam obtinuit vti,Sacerdotes,& Epifcopi vefti 
busfacris induti fepeliantur: alioqui eae veftes facraeelfe 
non deberent,vt annotat ex Paludano Silu in verbo,Bene 
diftio.q y.Calices et,St alia facra vafa confradfa,aut di 
minuta in vfus profanos conuerti non debent,fed in Eccle 
fijs feruari ad aliqua earum minifteria. 
Decimoquintoquaeritur, An ad Milfae facrificium, lu 
men iure coi requiratur?Refpondeo,exc6iomnium fen- 
tentia requirimam in c.ad litteras.de celeb. Mill. reprehe 
ditur quidam Presbyter,qui fine igne,ideft,lumine facri 
ficabat.Quamuis reuera in eo cap.ob alia etiam crimina 
puniatur,videlicet,qu6d aliquando in pane fermentato, 
in templo fepeliedum,vbi de more vita defundli fine Mif 
faefacrificionofepeliuntur Opinionem Soti pugnaciter 
confutatFrancolinusintradla.de temporibus Horarum 
Canon.ca.42. SaneSotus in hac controuerlia coi omniu 
opinioni fe opponit . Omnes.n.ad vnum Canonici iuris 
interpretes,St Theologi,St Summiftx cenfcnt lethale pec 
catum committere Sacerdote,qui ante preces Matutinas 
facrificat,nifi id iufta caufa fecerit. Sic Hofticnfis,Paluda 
nus,Gabnel,Antoninus,SummaConfeflorum , Aftenfis, 
Angelus, Rofella, Pifana, Tabienfis, Armilla: vt exte 
ros taceam . Quos omnes citat Francolinus loco prxdi— 
dto.Qux opimo longe eft tutior, ac multo probabilior. 
Nam praeterquam,qu6d eft communi confenfu recepta, ' 
mirifice cum ipfa Ecclefiaeconfuctudinecdgruit,Stcum 
ipfius Offici) Ecclefiaftici praeccptionib.,St regulis, qui 
bus praefcribitur,vt Matutinarum precum perfoluto peri 
fo,Sacerdos paratus ad facrificandum accedat. Nec eft, 
quod Sotus pro fe Silueftrum citet, quonia( vt vidimus) 
hicaudlor folum docet aliquando liccrcSacerdoti iufta 
* dc