1295 Inffcitudonum Moralium. np6
decaufa ante Matutinas preces facrificare:at in praffen-
tiaquxftio non eft,an id liceat,qh adeft caufa legitima:
neq;.n.id communis opinio diffitetur; fed, An lethaliter
peccet Sacerdos,qui fine iufta canfa ante Matutinas pre
ces facris operatur.Item alicubi Antiftites folent confti-
tutiones edere,quibus penas irrogat Sacerdoti b. qui Ma
tutinis precibus non peroratis immolant .Mihi fnia Soti
non placet,quamuis quidam viri do6li,dc pij eam,& fe-
quantur,& tueantur. Neq; .n. eft,cur opiniones coi om
nium teftimonio,dc audloritate approbat? fuo loco mo ■
ueantur.neccurconfuetudinesmoribus vcentmm rece
ptas facile deferamus.
Decimooiflauoquxritur, An Sacerdos, quiob incom
modam valetudinem eft immunis, & liber a Matutinis
precibus recitandis tutaconfcientia facrufaciat,tametfi
eo die preces Matutinas,aut alias non fit recitaturus?C6-
ceditSotus loco citato,qm accidere pot, vt infirma vale
tudo iuftamdetexcufatione Officij Matutini omittendi;
& nihil tn impediat,quo minus Sacerdos facrum faciat.
Plus.n.aliqn male valenti nocere pot,fi preces Canoni
cas recitet,quam fi Miffx facrificium faciat;& ficut Sacer
dos abfq; facra peccatorum confeflione,cum debito tn,&
inflo peccatorum dolore, iure aliqii facrificat , quia non
eft,cui poffitfua peccata commode confiteri: fic etiam q
percorporisygritudine preces Canonicas perfoluere ne
quit,poteft aliunde rite praeparatus ad facrum faciendti
accedere.
Decimonono queritur, An fas fit ante laudes Matuti
nas Mifiam celebrare?Sotus fimiliter concedit.Mihi vf,fi
iuftae ai iquid caufx adfit, id poffe tuta confcient ia fieri:
fecus non item: Certe in nodle Natalis dominici de more
jd facit Ecclefia: nam integro Matutino officio abfoluto
ante Laudes,primum eius diei facrum decantat: aliqua
item idonea, & legitima fecaufaofferente, a Matutinis
precibus Laudes tuto difiungimus, vt fupradixi in hoc li
bro.
Vigcfimo quaeritur,An peccet Sacerdos lethaliter,qui
Primae officionondum foluto facrum facit .Refpondeo, ^
minimedd.n.pij viri,acdo£ti fa£fitant,& in multisEccle
fijs.etia in illis.quse Cathedrales,aut CollegiaQ vocant,
folent Miffxpriuatxcelebrari antequa Pnmx officiu in
choro fit fadlum, cum tu publica, & folemnis Milia ante
Primam horam celebrari non poffit.Sic Nauarr.de Orat.
c.3 .nu.70.Silu.Milia, t.q.d.nili hoc fic contra praeceptum
Superioris,vel ftatutum, vel confuetudincm alicubi rece
ptam.Angel.Miffa.nu 4*.
Alie qu^fiiones ad eandem rem at
tinentes folumtur.
Qap, XXIX.
Rimo quaeritur, An ad Miffae facrificium requirant
duo,vt minimum, qui praefentes adfint, & rndere
queant! Quxftio haec mouctur,p|i id,quod habetur q
inc.Hocquoqide confec.d.i. VbiexSothere Pontifice,
flatutumeft:NullusPresbythrorum Miffarum folemnia
celebrare prxfumatmifi duobus praefentibus,fibiq;rhden
libus,6c ipfetertius habeatur.Quiacum pluraliter abeo
df,Dns vobifeum,dc illud 111 fecretis, Orate fratres, aptif-
fme conuenit,vt ipfius falutationi riideatur.Hugo hmoi
Decreto permotus, duos fenfit oportere praefentes adeffe
in Miffae facrificio . At Hoftienfis , Gloffa,dc cois opinio
Theologorii, dc Canonici iurisinterpretum.&Summifta
tum docet vnu fufficere praefentem, qui rndere queat, &
hoc iam vfuscomprobauit:Nam Sacerdos non raro aliqii
facrificat vnu tm miniftro aftante. Ad Sot heris vero Pon
tificis decretum varie rndent aucftores.S.Th.j.p.q.gj, a.
3.ad iz.putatilludintelhgi de Milfa publica,defolemni,
non priuata Innocentius Hl.Ii.z.de Myfterijs Miffae,c.zf
Aliud eft, inquit,neceffitatis articulus,& aliud religionis
contemptus,hoc eft,ex DecretoSotheris, nullus enim es
contemptu celebrare debet vno tantum adftante : atjdu.
vrget neceffitas,Sacerdos miniftro vnoprasfente celebra
te poteft.
Alexander verc^.p.q.jd.n.J.Quaedam, ait antiquitus
A ftatuta erant ob reuerentiam tanti myfterij, q USE poftea
ob vtilitatem,vel neceffitate antiquata funt.Inhac fpe-
cie,audio Presbyterorum numero,ne libertas celebrandi
minuatur,neceffum fuit,& nile, Miffae facrum vnoafta
te celebrare,Gloifa probat,a fimili dudloargumento v-
num,praefentem miniftrum fufficere: quia in c. qu^fiuit,
de verborum fignific-Alexander riidet,Sacerdote vno tifi
Clerico prsfentepoffe Sacramento Extremx Vndlionis
miniftrare.Sedcerte (implicitis,&faciliusrnderipot,So
theris decreto contrariam confuetudincm vfu receptam
dsrogaffe:prxfertim cum Sacerdotum nullam plebem fi.
bi fubiedlam habentium numerus audlus fuerit.
Cxtenim adhuc vrget id, quod in Decreto Sotheris di
citunideo duos,vt min imum praefentes adeffe oportere;
vt apte conueniant ea,quxSacerdos numero multitudi-
nis dicit in Miffa,Dominus vobifeum : Et Orate fratres.
Quare dubiae eft quyftionis,an poftquam introdiidlus eft
vfus,vt Sacerdos vno tantum prxfente facris operetur,re
tineantur apte,& commode ea,quae olim pluribus adfti
tibus aptiffime dicebantut?Petrus Damianusde hacfa-
lutatione integrum librum edidiqquem infcripfitDomi
nus vobifcum;vbi primum oftedit, ea falutatione etvtt
debere eos, qui preces Canonicas foli recitant;Innocen-
tius IH.ait vere dici,Dominus vobifeum,eo quod Angeli
DeiadftantorantibiiSjiuxtaillud Pfalmi 137- Inconfpe-
dtu Angelorum pfallam tibi. Quilibet item homo habet
Angelum ad fuamcuftodiadeputatum Adi. tz.&Matr.
1 8.Illos igit,inquit,habemus in oratione participes,quos
habebimus in glorificatione confortes.Sic ille. At Alexa
der, & S.Thom .opinantur Sacerdotem ita loquentem, cu
Ecclefia fermonem habere,cuius perfonam gerit mini—
fler ille,qui Sacerdoti facrificanti inferuit. Sane retenta
funt verba antiqua ob honorem,& venerationem antiq
catis:&cum ita loquimur , mentem alio conuertimusad
prifeumillum,& veterem Ecdefig morem,cuius memo.
ridm reuocamus.
Secudoquxritur,An minifter, qui folusprefens adeft,
- debeat iure vireffe,annon.Refpondeo,in c inhibendum,
' de cohabitat.Clericoruro.ex Concilio Moguntinofic ha
beri.Inhibendum quoque eft,vt nulla familia prxfumat
accedere,aut Presbytero miniftrare, aut intra cancellos
flare,fiue federe.Et c facratas.d 23. ex Sothere affertur:
facratas Deo faeminas,vel Monachas facra vafa, vel fa—
cras pallas penes vos contingere,& incenfum circa alta
ria deferre perlatum eft ad Apoftolicam Sedem: qtisoi
reprehenfione,&vituperatione plena funt.Sotus in4.d.
13 .q.z.a j.ait:Forfan nec ob vliamneceffitatem illud au
derem citra difpenfationem permittere propter indecen
tiam;& citius auderem egomet mihirefpondere, demini
ftrare,quam faeminam ad id muneris admittere.
Tertio queritur,FasnefitSacerdotialiquando fine vl
lo prorfu s miniftro facrificare ? Gloffa in c. hoc quoque,
de confecrat.dift. i.ita feribit jlnclufus aliquis, vtputa
Eremita,folus Miffam celebrare poteft. Sic etiam Palu--
danus in 4.diftindl.i3.quaeft.z.artic.i.&Turrecrem.cap.
Hoc quoque.de confec.dift. i.Id probant a fimili,quia in
c.quxfiuit.de verb.fignific.dicitur:Sacerdos vnoprxfen-
te Clerico,dc etiam folus poteft infirmum vngere . Sed
talnen,inquit Sotus4.dift. 13.quseft.z.ar. 5. non eft firma
colledlio.a SacramentoExtremae Vndlionisad facrificiu
Miffae.Quare nili grauis effet neceffitas,vt in fello, quan
do Sacerdos Mifsa audire nequit, nifi ipfe folus celebret,
nullatenus licet. immd forfan, nifi magnus effet dies fe-
ftus,dc facer, confultius erit non celebrare . At quiah<x
funt iuris feripti humani,citra dubium pollet Eremita fo
lus celebrare Romani Pontificis conceffu. Haec Sotus.
Vetitum eft Sacerdoti nullo aditante miniftro Mills fa
crificium facere, vt patet Concilio Nannetenfi, cap.30.
apud Brucardum lib.3. Decreti,cap.dg.dc apud luonem
par.3 .cap.70.de Concilio Moguntino cap-43 .ac Bafili£fi
feff.zi. c,8. VndeAlexanderlll.inc propofuit. defilijs
presby t,fcribit:Non enim folus Presbyter Miffarum fo
lemnia,vel alia Diuina Officia poteft fine minillri fuffra
giocelebrare.Ac proptereaS.Laurentius,vt refert Am—
brofiusIi. i.Officiorum,c.4t Sixto Pontifici,cum ad fup-
plicium duceretur,dixit: Tu nunquam facrificium fine
miniftro offerre confueueras.Sic ibi. Nihilmomiiuis ta
men, fi grauis neceffitas premat , Sacerdos facrificare
folus
