i Liber Vndeclmus. 13 66 
ic in Priuilegijs facultas ad vnum aliquid faciendum co- A 
Hiifla,non debet extendi ad aluidquod eft diuerfum,qua 
uis minus idfitiat is,cui conceditur, vt poffit iufiurandu 
relaxare,vf concedi,vt cqmmutarequeat: nam cum pof 
fit ex toto iufiurandu m dirimere relaxando,cur no pote- 
ritex parte dilfoluere com mutando? Kefpondeo, Comu- 
tationem iuriliurandi in id,c[uod minus eft, non folumef 
fequid minus fed etiam in ipfafacultate relaxandi conti 
neri.vt pattem in toto.Nam qui^rclaxat iufiurandu ex to 
todirimit,qui commutat in id,quod minus eft, diffoluic 
ex parte Si igitur mihi coceditur^vt votum tuum,aut iu- 
tiliurandi vinculum ex toto folua,poffum ex parte illud 
auferre.Et proinde,eo ipfo,poffum in id.quod minus eft 
bonum comutare:& hoc eft,quod caeteri i uniores dicere 
volueruntifed haec nd eft proprie com mutatio, fed relaxa 
tioiuriliurandi ex parterquia in iureiurando, & vototuc 
vinculum obligationis commutatur,quii mutatur in id, 
quod eft asquale bonum,ficut rerum aliarum permutatio 
tunc fit,cum res vna altera aquali compefatunfed ad co- 
mutadum vnam obligationem in alteram squale magna B 
fcientia,& cognitio requiritunergo non ed ipfo, quo tibi 
committitur,vnam obligationem ex toto diffoluas,com 
mittitur, vt commutes eam in alteram squalem. 
Quinto quaeritur,quinam habeant audloritatem refcin 
dendi,hoceft irritum,& inane reddendi iufiurandum?Re 
fpondeocumS.Th a 1 q 893.9.ad 3 eos,quorum po;e- 
ftati,& gubernationi ii,qui iurant,funt fubiedljiVt pater 
familiaspdt iufiurandum filii,virvxoris,Dominus fetui. 
Animaduertedum tn eft,penes hos non efie facultatem 
refcindendiquodlibet iufiurandum fubditorum,fed illud 
duntaxat.cuius materia eft eoru poteftati fubiedta V G. 
fi filiusfamilias,vxor,vel feruusiuret fe aliquid factuni, 
quod affert aliquod detrimetum,aut incommodum reb. 
patris,mariti,vel dni.Nam iufiurandu,vt paulo ante di 
xi, vim,& locum non habet cum detrimento eius cuius in 
ditione,& poteftateeft ille.qui iurat,nifi ipfe quoq; iuf 
iurandum ratum habeat.Item,Kom. Pdtifex i ure pdt nu 
tu, J& arbitram fuo relaxare, & refeindere de iufiurandu 
Clericorfijvel Religioforu rone materias,qtif ad liberam ( 
eius voluntate,& poteflate pertinet Ide iuris habet Abb. 
&<jlibetaliusc£nobij,& religioficduetus Prjfedlusin ijs, 
qsutliberseius gubernationi, &adminiflrationilubiedl a. 
Diluuntur quaedam quaUtones de tureiuran 
do ,quodin publico md.cio interponi 
folet. £ap, X i. 
P Rimdqusritur,An is,qui notatus eft infamia, & de- 
decorealiquorum fcelerum,poffit tuto abfq; pec 
cato iurare fe ab his criminibuselle immune.ac Ii 
berum,mente,& aioconcipiens fe illis carere , quia funt 
perfacram peccatorii confeflioneradimilIa?Rndeo,mini 
me,vt conflat ex c.accepimus de purgatione Canonica, 
vbicuquida Archiepifcopus, cui erat triti fcelerum in- 
iufta infamia,Simonis.f incontinentis,& iniufti,qusftus j 
ac lucri, iurare voluiffet feefle ab illis criminibus vacuft, 
ac liberti,intelligenseffe fibi perfacram poenitentia con 
donata,indet Pontifex,vt iurare cogatur,an ab illis pec 
catis fit liber,Poftquam fuit ad Pontificiam dignitatem 
deledtus atq; promotus.Ex quo fit,vt fi mulier adulteria 
admiferit ita,vteiuscriminis ignominias,& infamias no- 
tamfubierit tuta conficientia iurare non poffit, fe eofce- 
lere carere,etiafi credat fibi efie per facra peccatorii cd- 
fellioneremifliim Nam is,eui funtpeccata per poeniten 
tia condonata, adhuc audloritate ludicis damnari,& pu 
niri iurepdt:perfacram n. poenitentia Deo fatisfecinius 
non homini;at is,qui prauo vita exemplo homines ofien 
dit,& Rempublicam perturbauit iufte punitur: vt humi 
nibus latisfacianSj coram Republica delidium , qua ra 
tione potelt,emendet,& corrigat. 
Secundo quatitur,An ludici liceat eum adigere ad iu 
randum,quemuouit faifum iuraturu, aut iufiurandu nd 
feruaturum?Refpondeo, cum Ricardo3 . d 39.art. 3 q-3 . 
fi fuo officio publico fundlus,ordine iuris leruato iufiura 
dum exigit,nullum peccatum admutiti; quando nouit eu 
a quo poftulat lufiuraudum.elfe paratum adiurandu fal 
fum, qm fuo i ure veitur, ac fuo officio fungitur, & culpa 
tota penes eum refidet,qui faifum iurat. Sic etiam Sil iu 
rametum iq.9. Abbas thin c. CIcricos.de cohabit.Cler. 
& tnul. infirmat non efie i ufiurandum petendu ab eo,que 
Index vehementer fufpicatur falsu iuraturu, acppa nd 
efie Clericos cogendos iurare dimiffurosfe concubinas. 
Sed certe fi Index iuris ordinem feruat,& adtor poftulat, 
vt reus iufiurandu mprsftet, tuta confcientia re ii cogit in 
terponere iufiurandum. Secus vero efier fi iuris ordo non 
feruaretur.aut nullusefiet io mdicio adtor qui iufiuran 
dum exigeret autludex idoneum aliud remedium adhi 
bere facile poflet. 
Qusres,An priuato homini liceat eum ad iurandum in 
ducere,que fcit faifum quidem iuraturum, fed bona fide 
deceptum Exempli gratia:Ticius nouit nondum tres an 
nos fluxi Ile,ex quo Cajus fuerit ex Afia reuerfus: & fcit 
praeterea Semproniu bona fide putare,tres annos exadios 
iamelleiQu£ritur,an Titio fas fit Semproni ii hortari ,& 
rogare,vt imet,efie iam tres annoselapfos, exquoCaius 
redqtex Alia. Rndeo.mini me,qm licet Sempronius opi 
nione sellimationcq; fua fajfqm non iuret, nihilominus 
tn iurat,quod re ipfa faifum eft. AtTitiusnouit id veru 
noneiie ergo ei nefas eftSempronium hortari,& fuadere, 
vt iuret quod ipfe Titius fcit efie faifum: iufiurandum.n, 
in Sempronio quidem culpa vacat,in Titio tamen iurifiu 
randi luafore,monitore,audlore non item. 
Tertio quaeritur,An qui lurat aliquid folummodo gene 
ratirn,ad aliquid fpeciale fefe obliget ei ,cui iufiurandu 
ptafiat.RndeoiAut bona fide iurat,aut fecus,fi primo no 
fe obligatur ad id proflandum,quod fi cogitaflet,noniu- 
raliet-Sit exemplii ;T i tius Clericus i u rati it, fe Epi manda 
to obcditurum,& praecepit Epus.vt beneficiu deponerer, 
& ne Superiore appellaret, reucra pdt Clericus appella 
re,qm fi ei,cum iurauit,hoc veniflet in metem, proculdu 
bio non iurafiec.At cum quis dolose iurat,&: is qui i U (lu 
ra n d u in exigit,fraude,& dolo caret,interpretari iwfiuran 
dum debemus in commodum,& bonum eius,cui iufiura- 
' dum pryftatur. 
Quarto quaeritur,An iufiurandu interpofitum contra Su 
penoris madatum fit ratum,Stifirmum.Rndeo., nunime. 
luraui me tibi daturum centum,fed ludex id fieriprohi 
bet,liber fum a lurifiurandi vinculo.Idfi iuris eft,fi,poft 
quam uirauijtu excommunicatione fueris affedtus,!& vt 
iulis denunciatusmcc n.tibi foluere debeo, cum abfolu- 
tus non es,quia es econuidlu,& Societate piorum homi 
num exclufus.ac proinde a tuocommertio prohibeor. 
Quinto queritur,An fi quis fimulatu ac fidium coutra- 
dlum iureiurando confirmet,ipfum reddat ratu,& firmii, 
itavt abfqsvlla iuriliurandi abfolutione contrauenire 
non pollit llndeo,cum Panormitano in c.cum contingat, 
de iureiu. quem fequuntur Angel. iiiranientuin.5-q.i7- silu, iu 
Tab1en.1urareq.14. Sicontradlus vna cum iureiurando ra men- 
vtriufq; confenfu tiun cius,qui iurat,tum eius qui iufiu- 
randu exigit,fit fi Cius,& fimulacusex iufta tn caufa,&c& (7> 
traCtus,& iufiurandu limuletur ab eo , qui iurat, nullius 
eft momenti iufiurandu,quia iuftus,& debitus confeufus 
non iufta de ca eft iimulatuscontradius ineo, qui 
iurat . V.g.fi contraditis fingatur,qui talis non eft, nimiru 
venditio pignoris ca mutui dati,& accepti, vt vfura fol- 
uanf,& vt is,qui mutuodat.lucrum acquirat.is,qui firau 
latoiureiurandopromifit fe loluturu vfuras, eas foluere 
non cogit Similiter fi quis per fimulationem iuraretfece 
tum datui uni latroni,aut tyranno, ne abeo iniq. vexare 
tur.Si vero comrattus vna cum iureiurando fit confenfu 
vtriuiq; fictus ex minita caufa,nepe in fraudem, autda- 
mim alterius Vg.infalfoteftimomcccntra aliti didlo, 
aut in contradlu tidto,ne debitutributum Principi foluat 
peri urus eft vterq;nec alteruter eft audiendus, (i excipiat 
poiteaccuitraclu,& iufiurandu fuilie fimulatu,etiafi vter- 
que iurauent fe nunquam contra iufiurandu qtndpiam 
facturum.Porro fi contradlus folumodo liniulatus fit ex 
parte vmus,& iufiurandum fimulatu quoqj interponitur 
ne cdtra eu,qui contractum /iiTui)at,agaf, lufiurandii eft 
icruu,& iuanc,vt ex contradlu lurgit obligatio, ac fi ver 9 
efictiV.g.Tiuus mutuo dat,& pignus accipit,,^ fingit fe 
pignus emere:& Catus mutuo accipit datqfpignusTitip, 
dc iurat ieprettu folucurii.dc nihil vnqua le repetiturua, 
iurifiu-