1377 
ftinum votum folucndum promptiore,hilariorem,firmio- A 
remque reddat; ac proinde quamuis votum millies confir 
matum negligat,ynujn tantum peccatum admittit; at ve 
ro qui rem alioqui lege,aut prascepto imperatam,& Voto 
promiffam contemnit,duplex peccatum contrahit, vnum 
quide,dum legem perfringit, aut praeceptum omittit, aut 
violatjalterfi vero,quia votu,quo fe obligauit.noferuatsq, 
enimcaftitate vouit,fi re habeat cftfemina,duplici lecri 
mine polluit,libidinisfciiicet,& facrilegij prauitate.Quy 
res deinde,an qui vouerit fe eleemofynam pauperibus da 
turu, & eam dederit Titio in extrema inopia redadlo, Vo 
tum perfoluerit?Rndeo,perfoIuiffe: qm fi cum vouit,nihil 
aliud expreflit , interpretari debet eum vouiffe daturii fe 
eleemofynam pauperi, flue ad eam elargiedam praecepto 
cdpelleretur,fiue confilio moneretur: fecus foret, fi in alo 
eius fuerit eleemofyna dare ijs,quibus erogare,nullo pry- 
cepto,ac lege cogebatur. Quaeres poftremd; Quid iudican 
dum fit,fi SacerdosTitio pynitentia injunxerit,vti certam 
eleemofyna largiatur,an officio fatisfaciat,fi eleemofyna 
dederit,quam voto erogaredebebat?Rndeo,cum Sacerdo 
tespynitentias imponunt pynitetibus,eas folent intellige- 
re,qu* non funt alioqui debita:, ac proinde Titium Sacer 
dotis praecepto minime fatisfeciffe arbitramur. 
Secundo quaeritur, An votum, quod Deo lephte fecit Iu 
dicum ii.fueritftultum,& temerarium,crudele,& inhu 
mana? qd eft querere, An lephte vnica filiam fua virgine 
Deo cydeimmolauem?Difficillima,inquit, Augu.inquae- 
ftionibus fuper Hbrfi iudicum,q, 49 hoceft,lib. y.quaeftio- 
num in vetus teftametii.eft qu*ftiode voto lephte; & poft 
quam multa tradidit,tandem concludit, eum,& in vouen 
do fuifle temerarium,& in foluendo inhumanum: Ambro 
iiusvero lib.30fBc.cap.11. Nunquam adducar,ait,vt cre 
dam,non incaute principem lephte promififfe,vt immola 
letDnoquicquid fibi reuertenti irttra limen domus fu* oc 
curreret. Dura promiffio,folutio acerbior Nonpoffum ac 
cufare vim,qui necelfe habuit implere,quod vouerat.Sed 
xniferabilisneceffitas,quje foluitur parricidio Hierony m. 
item in Hierem, cap.7. dicit.Quod fi obtulit lephte fuam 
virginem Deo,roti facnficium placet,fed animus offeren- 
siSjNequeenim fi canis,autafinus,aut immudum animal 
primum occurriflet patri a cade hoftium reuertenti, Deo 
illud offerre debuerat. Denique edis eft veterum Dodlorii 
ihla,lephte,vt votum quod Deo fecerat, perfol neret, fi lia 
fua iramolaffe SicChryfoft Horr:i!.i4 ad popul.Antioch. 
&Homil.delephte.Orig.totn 9.inIoan.Tertul.lib.3 co- 
tra Marcion.IuftinusMartyr.q 99.Nazianz.in orat de lau 
de Machab. quat eft orat. n. Ifid.in Allegor, in feriptura, 
ic de vita,& morte Sandlorum Bedain lib.’qu*ftionu lu- 
per librum Indicii cap.y.Rupert de Trin.& operibus eius, 
in lib.Indic.cap. 11.Auguftinus,Ambrofius, Hieronymus, 
locis fupra citatis,& inter Hebr*os lofephus, & alij vete 
res, quorufniaSchoIaftici Theologi accefferunt in4■ d 38 
& S.Tho.z.i.q 8S.art.i ad i.immo Auguftinus,& Chry- 
foftomus, votum eiufmodi fa diu lephte myfticc interpre 
tantur,vttypum,&figuram rei fandi*. 
Nihilominus tamen Ly ranus,& quida alij iuniores Ca 
tholici Rabbinos ludaoru m recentiores fequuti, tradide 
runt lephte nequaquam filiam fuam morte da mnaffemec 
eum in vouendo ftultum, & temerarium,nec in reddendo 
votocrude!em,&inhumanum fuiffe; aiunt enim votu le- 
phteta!efui(Ie,vtpromifent quicquid fibi ex bello cum 
vidloria redeunti d foribus domus fua primii occurriffet, 
fe illud Dominooblaturum, videlicet fi tale fuiflec, quod 
offerri poffet,aut Domino immolaturum, C reseffet talis, 
qua immolari poffct.&deinde cura filia eius vnica Virgo 
primum occurriffet.confecrata eft Domino: quia domi in 
clufa eft,vt perpetuo virginitate feruaret innupta, ex pli 
cabo primiun horum Audtorum feiuentiam,mox quidfit 
de tota hac controuerfia dicendum. 
In hacquaftione duocontinentur. Vnum eft,An ex fa 
ctis litteris euidenter, & certo colligatur, lephte fua filia 
Domino immolaffe: Alrerum,an facras litteras oporteat 
interpretari in eum fenfum, vt dicamus lephte filiacyde 
madlaffe.Quod attinet ad Hebraicam ledlione.ex ea elici 
euidenter nequit lephte filiam immolalfemam vbi vulga 
ta editio latina lephte votum exponit hoc modo: Si tradi 
deris filios Ammon.in manus meas, quicunq; primus fue 
rit egreffus de foribus domus mea:, mihi que occurrerit re- 
Inft.Moral.Pars i. 
13781 
uertenti cum pace a filtjs Amnion,eum holncauftum offe 
rum Domino : Hebraica ledlio habet Et erit Domino,& 
holocauftu m offeram Domino.Vbi videtur votum Deo fa 
dlii fuiffe cu conditione perdifiundlione;nimirum,quicq,d 
e foribus domus mea; mihi primii occurrerit, velent Dno-, 
ideft confecrabiturtanquam deftiuatum ad vfus,& miui- 
fteria diuinajvel in holocauftum offeretur.q.d.fi res fue 
rit oblatione digna,offeretur,fin minus,immolatione ma 
nabitur. Multaenim immunda poterant pri mu occurre 
re,quy tametfi nec offerri Dho,nec immolari faselfet,po 
terant tn pecunia redimi,quae inferretur in Templmapud 
Hebratosenimconiundliocopulans, frepeeft difiungens. 
Exeplicaufa. Exod 20. in Hebraodicitur: Quicunq; ma 
ledixerit patri,& matri,morte moriatur,vbi latinus inter 
pres redt£ vertit: Quicunq; maledixerit pacti, vel matri. 
Deinde cum lephte filie domoegrelfy dixtffec,Heu me,fi 
lia mi,aperui os meti aci Diiai, & aliud facere non potero; 
rudit filia,Pater mi,fac mihi quodeuq; pollicitus es. Hoc 
folu mihi pryfta,qddeprecor,Dimitte me,vc duob. meufi 
B buscircumeam montes,& plangam virginitatem n.eani 
cum fodalibus meis,vbi rpspetiuit filia,,non vt plangeret 
vitam fuam,fed virginitatem; quod fi immolata Duo eft, 
veique petere debuerat, vt vitam fuam deploraret. Pry te- 
rea fubiungittir: Et fecit ei ficut vouerat, quae ignorabat 
virum,q d Confecrauit eam Dho,quiadomi eam inclufit 
ab omni hoiu m c6fpedlu,coniugio, & comercio fepofita. 
Et propterca fubijcitunqu* ignorati it viru, q<t eft dicere, 
manfit innupta;cum tnmiptiy,& liberorum fufeeptio tuc 
rpis,apudIuda;os in magna felicitate haberentur,Poflre- 
mo additur; Exinde mos incrcuit in Ifrael, & confuetudo 
feruaiaeft , vt poft anni circulum conueniant in vnu filiae 
Ifrael,&plangant filia lephte Galaadit*diebusquatuor 
vbi verbu Hebraicu qff latinus interpres vertit,plangant, 
ambigu* eft fignificationis, & fignificare pot narrate,al- 
loqui;na ludie.5. ide verbii latinus interpres reddidit; Ibi 
narrentur iuftiti* Dni.ita,vcob id,qd tilia lephte Duo co 
fccrara,& in domu inclufa,in myrore,& trifticia erat,aut 
faltem ab hominum conuidlu,& cofuetudine feiundla,ac 
q feparaca,quotannis cytcr* pueli*,ac virgiueseam inuife 
rent,apud eam quatuordierum fpatiocomorarctur, cuna 
ea colloquercnturad confolandum eam. Nam fi Dno iam 
immolata perierat,vnde nam fadtum eft,vc cetera: puclly 
in vnum cogerentur quotannis,& eam quatriduo plange 
rent,cum eiufmodi morem nufqua in feripturis legamus. 
Eccum haefuia maximeconuenit i d, q <J feriptura eodem, 
c.i 1.paulo ante dixerat: Fadlus eft ergo fuper lephte fpi- 
ritus Dhi,& circuibat Galaad,& Manaffe,Mafpha quoq; 
Galaad, & inde tranfiensad filios Arnmon, Votum vouit 
Diio, quibus verbis innuitur votum Deo nucupaffc lephte 
inftinitu ipfius Dei:& ad Hebr. 11 .inter cyterosSaudlorii, 
lephte quoque connumerauit Apoftolus.Neque verd.hyc 
opinio cum vulgat a editione videtur, inquit, Lyranus pu 
gnare . Nam etiamfi in voto leptefoluraexprimancur ea 
verba: Eum holocauftum offeram Domino , pot tamen is 
locus per metaphoram accipi,ita vt non de mortenatura- 
li,fed ciuili incclligatur,qua is, qui in tocu Deo confecra- 
tur, ab omni hominum vfu, & confuetudine fe motus im- 
£) molari dicatur . Et quod deinde df: Fecit ei,ficut vouerat 
id fignificat;eam morte ciuili immolauit. Quod etiam in 
fine capitis df,, Filias Ifrael quotannis conuenire folitas, 
vt plangerent filiam lephtemoneoquide tendit, vt fignifi 
cet illas defleuiffe eam ca:de rnadiata.fed innupta,& 
fucceflione priuata, ac domi inclufam. Cyteru quicquid 
fit de Hebraica lcdtione,& vulgat* editionis Latin* fen- 
fu,que perMetaphoram Lyranusexpreffir, faltem nega 
ri non pot,quin veteres Ecclefi* fcriptores,& Patres tradi 
derint,lephte , vt votu impleret filia fuacyde immolaffe; 
Et quiafferipturas interpretari debemus iuxta Sandlorum 
Patrum vnanimen fniam , huic potiusfnl* adha-reudum 
exiftimo,qff fi Patrii in hac parte fenfus minime obftaret, 
mihi fane,vt verum fatear, Lyrani fententia probaretur, 
qu* tanti viri votu,& a temeritate ftultitiaque,& ab im- 
pietatecrudehtateque liberum defendit. At conflans pa 
trum opinio plus ponderis,& momenti habere debet,qua, 
Lyraui,& aliorum juniorum fententia. Placet mihi quod 
dchac re fcripfifs.Antoninusp.2.titul. 11. cap. 1 $.2 vbi 
poftquam Lyrani fentetia propofuit.fubiecu Sed ex quo 
Dodiorescomamniterteuent, quodeorporahteream oc- 
M m m j eide- 
Liber Vn decimus