5 43i Inftitutionum Moralium. i 43 2 
tantummodo probationis ipfoiurecompellunt. Secunda 
opinio tradit vi uoti T icium 'obligari ad religione m fo- 
lemnt uoto profitendam.tiel ad pcrfeuerandura in Reli 
gione. ItaS.Thomas r.i.q.i89 ar.4.Caiet.ibidem Situ, 
religio.z.q.ip Nauar.inMan.ca.u.n 13.qu.-E opinioeft 
veriffima :qm Titius duo promifit,ni mirum ingreffum in 
Religionem.&profdfionem.fiueperfeuerantiam in ea, q> 
eft idermergo non fatis eft, li alterum tantummodo pr?- 
ftet.Deinde,qui vouet fe in Religione perfeueraturu. aut 
fe in ea profeffionememiffurum.eo ipfocedit i uri,quod 
fibi Monafticaeprobationistempus conceditmam iura,q 
id temporis tribuerunt, intelliguntur fubea conditione 
tacita.fi quis eo beneficio uti uelit. 
Nono quaeritur.Quid dicendum eft.fi Titius uouerit fe 
jngreffurum in Religionem,& culpa fua ei denegatur in. 
greffiis;quippe,qui aliquid feceriteo animo, ut non ad- 
mittatur.num voti obligatione teneatur? Refpondeo,eu 
teneri,& fuo uoro minimefatisfacere.nifi abfquedolo,& 
mendacioeam petierit diligenter.Si roges,an uoto Reli 
gionis adftri6lus,cu m ea peti>, patefacere debea c fe Deo I 
Religionem uouiffe? Refpondeo, eum minime ad «delfe 
compellendotmfatis effe.fi feadmictendum curet,nam fo 
)um uouit ingreffum in Religionem,nec unquam fe id uo 
ti patefadiurumpromifit Votum autem eiufmodi ita in 
t elligitur,fi mereligiouelitadmittere.Sedquid fi in Re 
ligionem receptus,dum tanquam Nouitius probationis 
experimentis exercetur,fua quoque culpa excluditur, an 
uoro fuo fatisfaciat?Refpondeo, eum uoto fuo fatisfecif- 
fe,quia tantummodo ui,& ratione uori cogitur in Reli, 
gionem ingredi,& experiri,an ea fibi probetur,& place 
at, an fecus; 
Decimo quaeritur,Quid dicendum eft, fi Titius uou it 
fub difiundlione feFrancifcanoruinftitutum fufeepturu, 
vel in certa hofpitali domoegentibus inferuitutum.aiffi 
ei denegetur in Fracifcanam familiam ingreffus, debeat 
in hofpita li domo inferuire ? Refpondeo debere : qm qui 
duodifiundlim promittit,debet aherutrum pr?ftare.Ca. 
in alternatiuis.de reg.iuris indhabetur: In alternatiuis 
debitorisefteledlio.&fufficitalterum impleri,& l.in eo C 
quod plus eft ff de regulis iuris,dicitur;Vbi verba coniu 
<fta non funt.fufficit alterutrum effe factum . Ve luti li qs 
promiferit dotem,vel teftimationem eius, fatiseft.fi alte 
rum proflet. 
Vndec imo quaeritur,Quid dicendum eft, cum Titius 
morbo laborans hxc verba ex animo protulit; Votum fa 
cio volendi Religionem ingredi,aut nolendi amplius ex 
tra Monafterium viuere.an vocoteneatur?Refpondeo,fi 
ent aliud eft in arborem afcendere,& aliud velle afeende 
re,vt docet Gloffa in l.in vendendis.C.de contrahen.em-: 
pt.& vendit. & aliud eft vendere, aut donare,quarn vel 
le vendere, aut velle donare;aliud contrahere mammo- 
nium.quam velle contrahere,ut annotatur in ca ex par 
te, de fporifalibus Sic etiam aliud eft vouere Religione, 
atque velle vouere:ficui: aliud eft iurare.atq; velle jura 
ret inSacerdote aliud eft confecrare fandtiffimu Chrifti 
corpus,aliud velle confecrare,aliud a peccatis abfoluc- 1 
re,altudvelleabfoluere.Vndeis,qui votum fecit volen-* 
di Religionem,no quidem vouic Religione , fed vouic fe 
aliquando in animo habiturum Religionem fufcipere;& 
proinde,nifi eiufmodi votum comtnutadum, relaxandu- 
ve curet,debet aliqn velle Religionem capeffere. Sed qd 
fi ita promifit,voueoextra Monafteriu non moriturum. 
Rhdeo,tacite his verbis Religionis votu contineri, penn- 
dequeeffe,ac fi vouericfeRefigioTum futurum. 
Duodecimo quaeritur,An fi Titius fe fufeepturum ar- 
dliorem Religionem vouerit ,tuta confcientia laxiorem 
petat,& in eam ingrediatur? Refpondeoex communi fen 
tentia.quam habet S.Thomas i z.q.iSy.articu.S.ad 3 .& 
Angel.votum 3 .q id.Silu.votum 4 q.3 .didio d.ideum fa 
cere iure non polle,nifi fortg ea religio Pontificium natta 
fuerit priuilegium.vt tali voto adftridfos poffu admitte 
re,qua communis fententia roll igitur ex ca.Qui poft vo 
tum deregularib.in6.vbidicitunQui poftvocuma fede 
certa Religione intranda emiffum, Religionem aliam et 
laxiorem ingreditur, & profitetur in ipla.poteft.votono 
obflantepriori,cui tanquam fimpliciperfecundum fo]g 
ne nofeiturderogatum,manere licite jneadermpro voto 
tamen non completo eriteidem panitentia imponenda. 
A Hac ibi Vbi duo dicuntur: Vnum penitentiam effe ei im 
ponendam,quia peccauic primo voro artffioris Religio 
nis pofthabito,laxiorem capeflens:quod quidem ea quo. 
que rone concluditur,quia mimis praedat, ac foluit qua 
promiferat. Alterum eft eum.qui arftiorem,&duriorem 
Religionem promiferat,fi laxiorem folemni voto fuerit 
profeffus,voti primi vinculo liberari,acfoluhqm per u- 
feffionem tradit fe quis Religioni,ita vt in ipfum Relido 
fibi ius acquirat.Vndequamdia laxiorem non profitetur 
debet fe ad arctiorem conferre Siroges, an fi Religiofus 
religionem laxiorem profeffus votieat fe tranfittirum ad 
artSiorem.pofiatSuperior hmoi votum relaxare , quauis 
nequeat irritum facere,vt fupra iam dixi.Refpodeo, pof 
fe,fi iufta,& legitima caufa fublit.quam femper requirit 
voti relaxatio,fiue abfolutio.Sot.li 7.de iuft.q^.a.a.poft 
conci.i.Silu.vocurn 4-q 3.didfto.6 Paludani, tk Antonini 
fententiam fequueus. 
QuaercsjQuidfi poft votura fimplex certae Religionis, 
in aliam aeque ardfam fe quifpiam receperit?Refpondeo, 
5 id etiam priuata auctoritate fieri non licet, at fi in ea ,p- 
feffio fiat.rata eft,& firma . Rogabis etiam, an fi vouerit 
quis nunquam fein ardiorem religionem ingreffurutn, 
ftibfiftat,ac valeat eiufmodi votum.Refpondeo, minime, 
quia melius,& mai us impedit bonum.Praeterea(vt habe 
turin l.quaedetota.ff de rei vendic. &-c.Paftoralis.$.Ite 
fi totum,de officio dele. )Idem iuriseft deparre, qtiodde 
totoffed votum nunquam in religionem ingrediendi irri 
tum eft,& inanejergo nec ratum eft, nec firmum votum, 
quo quis pollicetur fenunquam fufeepturum religione 
arCtiorsm. 
Deinde quires,quid dicendum fit,cum Titius vouitDo 
minicanii ihftitutfi, poftea vero admifius eft in aliud mi 
nus arClum,aut etiam aeque feuerum , & durum, putans 
bona fide id fibi licerefacere; an debeat ad Dominicani 
inftituti familiam,ºem tranfire Refpondeo, debe 
re.quamdiu minimefuerit fectidam religione profeffus. 
Quaeres poftremo.quid dicere oporteat,fi Titius idem 
Dominicanum vouerit inftitutum,ea coditione,fi littera 
rum cognitionem,ac fcidiam ad id fibi neceffariam ade 
ptusfit,Rndeo,cum votum fub conditione fa dium fit; ea 
impleta, prbtniffum praedare debere: qn vero per ipfum 
no fteterit: quo minus condicio impleatur,liber eft,&fo 
lucusa voto.Vt fi morbo praepeditus nihil opera, ac labo 
ris in litteram m ftudia conferre, aut fi eas difeere ne- 
queatob ingeni; tarditatem. 
Decimotercid qu?ritur,An qui vouit fe ingrefftirum in 
religionem.fi ante ingreffum iueam.fueritin Epifcopum 
eleCtus,prius ingredi debeat? Nonnulli fentiunt quidem, 
quod verum eft, eum prius ingredi in religionem debere 
vt vocum perfohiat,fed id probant rationibus infirmi svv- 
delicetex cap.commiffum,defponfalib. vbi iuueni, qui' 
nuptias puella promiferat, volenti fe in religionem con 
ferre, pracipicur, vt prius cotrahatnupcias ;& deinde fr 
vel it,ad religione afeendat. Item,qui iurauerit fe folutu 
rii vfuras,cogitur eas foluere prius:ae deinde conceditur 
eas repetere Cum uoluerit:ergo pari rone,qui vouit reli 
gionem,& in Epifcopum eligitur, debet prius promilium 
praftarediquidera Monachus iam fadfus,iureipfo.poteft 
ad Pontificiam prouehi dignitatem. Alij has rationes, & 
argumenta confutant Primum enim iuuenis ille prace- 
pto,ac iure copellebatur nuptias contrahere, quia nondu 
certo decreueracfeaareligionem recipere,&fides pueli? 
data vitra promiffu m tempus differebatur. Deinde,quod 
ad fecundum attinet.vfuraeintcrpofito kiremrando pro 
mi ffae.fokii debent, vtiura ipfa decernunt, quia iuliuran 
dum feruandumeft,quandoabfque vllopeccato prettan 
& impleri poteft.quodiureiurandoprotnifimus.At vero, 
religionem vouit,& m Epifcopum ele&us futim affenfum 
accommodat,non videtur votum violare, fi ad religione 
non tranfeat.eb quod fit ad perfedliorem vitaftacum ele 
dfus Quidam alijdicunteum iure non cogi religionem 
capeffere. Primo, quia Epifcopus eftmperfedtiori vits 
ftacu,quam religiofus,nec licet alicui ab altiori vitae tta- 
tudefeendere.Secundo,quiaob commune Chriftianorti 
bonii,multi ex religiofiseliguntur,& creantur Epifcopn 
Tertio,quia Epifcopus fuam Eccldiam deferere iure no 
potcft.vtfe ad religionem conferat. Quarto,fi quis pojt 
votum fimplex religionis ardiorisprofeffionefuerat m 
r religione