H93
Liber Duodecimus.
effeconfecrarurt) Deo percharadlerem diuinitus impref- A
fum,qui nunquam deletur: at Religiofus non eft Religio
fus efferus per vllum chara&erem.fed perprofeflionem,
aut vota tria religionis. Quare refpondeoad id, quod ha
betur in ca. Cum ad Monafterium, Dc ftatu Monachorii,
vbi dicitur : ftatui regulari adeoeft annexa CaftitasJ, vt
contra eam,nec Summus Pontifex valeatlicentiam indui
gere.Refpondeo,inquam, ex coi omnium Pontjficij ruris
Dodforum,& aliorum,quos produximus, Theologorum
fma,fo!um hoc argumento concludi,Monachum,qu5diu
talis eft.votoCaftitatis adftringi,nec effe, aut fieri pofle,
vtquisfit Monachus,autReligiofus,'quin fit votiuaCa-
ftitatedeuindlus. Nos autem contendimus, audloricate
Pontificia ex Monacho pofle fieri non Monachum .
Deindeobijcitur: Matrimonium ratum, nonconlum-
matumfolemni voto Religionis diffoluitunergo fi folcm
ne Religionis votum poffet Potificia audloritatedirimi,
jndeduoefficercnturincdmoda, vnfi, vtquis poffet duas
vxores habere; nam fingamus, Titium,poft matrimoniu
ratum non confummatum,ad Religionemeuolaffe:&de- r
inde Pontificia audloritate iuftis decaufis folemni Reli
gionis votofolutum , aliam vxorem duxiife priori furer-
ftite. Alterum eft, fi folemne Religionis votum,nuptias
tantum com radias foluit,ac dirimit: ergo cum votu pof-
fit audloritate Pontificia relaxari, eo ipfo, poterit Ponti
fex matrimonium ratum non confuto matum foluere,at
que refcindere;quod tamen Theologi diffitentur.Refpon
deo,primum illud incommodum minime confequi, quia
ficut matrimonium mortenaturali coniugis foluitur,qui
fi viuente adhuc cdiuge reuocareturad vita poffet aliud
matrimonium inire,ed quod primum cdiugium effet om
nino folutumrfic etiam matrimonium rarum nondu perfe
dium, Religionis profeffione dirimitur. Si deindeex Mo
nacho fitnon Monachus, poterit Pontificia audloritate
ex iuftis caufis,dentio matrimonio iungi, cum primum
matrimonium fuerit penitus extindfcum; Quod ad alteru
immodumfpedlat, Canonici iuris interpretum,& quo-
rundam Theologorum eft probabilis opinio matrimonia
tantummodo ratum, audloritate Potificia pofle diffolui, C
de quo alias.
Tertio obijcitunReligionis ftatus eft coniugio pratfta-
tior,peifedtfor, & altionat iure diuino videtur effe cdfti-
tutum,nequisex alciori vitae ftatu ad inferiorem defeen
dat.Refpddeo,audloritate Pontificia primum fieri, vt Ti
tius,verbi gratia,ex Monacho,fiat no Monachus: deinde
vero fit, vt omni voto folutus ad nuptias tranfeat, vxore
ducat,fobolem procreet,vt fit aliquis in regno fuccetfor.
Quod aute ex altiori Monafticx vitat ftatu defeendat, id
fitob communem Reipublica: falutem.quae priuats vti-
litati,& commodis antefertur.
Poftremd obijeiesS.Tho. audloritate,qui docet i.i.q.
18 a. u.Pontifice Romanum id faCere non pqifc. Kndeo,
ipfi S.Th.ipfummetS.Thomaopponi mus,qui 4 d.3 8.q. *
art.4. ad 3. aperte a it,Papam pofle difpenfare in voto fo
lemni religionis.Nunquam perfuadere mihi quis poterit
S.Thoma hanc Rom. Pontificisaudloritate, &poteftate
neeaffe.fed foliim docuifle,vt redle Palud &Caiet.difcL
1494.
gat fqleneReligionis votum relaxandi ineo, qui reuefa
Religiofus femper eft; fentitquoq; Monachii iiiEpmefe
«itum nullum dominiu,aut proprietate acquirere,fed ad-
rtiiniftratoremeffe bonorum ad fuam Eccleffam attinen-
tium;nec fieri dhm portionis fibidebite, fed eam capere
tamquam alimentum vitae, & fundliom publics neceffa
rjum.Ita vtjlicfit c?teri Epi omni voto Paupertatis folu-
ti,dni fint frudlufiex bonis Ecclefic, cui prefunt, fiht ob,
uenientiu: Epnstn Monachus debitae portionis tantiimo*
do fit vfuariusnon dns:vfum aiit habet,vt alatur,cum ex
bonis monafterij amplius fuftentari nequeat. Sotiis vero
lib.de iuft. 10 q.s a.y.tametfi neget folene votuCaftita-
tis in Religione fadlum pofle a Rom. Pontifice diffolubfa
tetur tn relaxari pofle votu Paupertatis, qm putat,Epos
Monachos portionis fibi debite vere dominos effe,nec vd
tum Paupertatiscenfeteffetam Religioni coniundlum,
quam votum Caftitatis.Sed certei in vnocnm iure Cano
nico Sotus pugnatjin altero cum S Tho.in c.enim Cii ad
inonafteriu,De flatu Monadi.perfpicue dicitur,vtrumq;
votum,Caftitatis nempe,& Paupertatis, annexu effe Re
ligioni,nec vlla eft ratio,curCaftitas magis annexadica
tur,qua Paupertas. Aduerfatur vero S.Tho. cuius dodlri-
nam profitetur,cum illeManifefte doceat z.z.q,igs.a.g
& i.i.q 88-a.xi.ad.; EpifcoposMonachos ndeffeDomf
nos frudluum,quos percipiunt, fed eorum dumtaxat vsfi
habere,vt commode alantur,pro ratione ftatus,& digni
tatis.Nauar.vero in comment.z.de regularib n. 17-exiftt
mat folemne votum Caftitatis pofle Pontificia audlorits
te relaxari; cu tn neget pofle votum Paupertatis: 116 quia
inficietur id fimpliciter,fed quia caufa: grauiflimte fubef
fepoffunt ( cur Caftitatis votum relaxari debet. Tales ve
ro exiftere nequeunt,!ob quas oporteat votum Pauperta
tis diffolui.Nam caufa contingere poteft.quia Monachus
Rex fiat, aut Princeps, & prole ex matrimonio fufeipiat:
& proinde liberomninoa votoCaftitatis fit: pdtth effe
Rex,vel Princeps,non aute Regni diis,fed tm adminiftra-
tor. Ea item caufa videtur efle legitima, cur Monachus
creeturEpifcopus, aut parochiali Ecdefia: prafficiatur;
nectame fit dominus portionis fibi debitae. Huc accedit,
quod Monachus in Epifcopum eledlusl, & ,pinde Comesy
Marchio,veI Dux, ficut ad vitam eft adminiftrator bono-
rumEcclefi^ cuius curam gerit;ficetiam Pontificis con-
ceffu poteft teftamentum in morte coficerc Nec enim e»
quod teftamentum condat,cdfequitur, vt fit dominus bo
norum, quae tefta mento rei inquit, fed adminiftrator poft:
obitum. Pari ronc fi Monacliusin Regem eligatur, vti li
beros ex vxore,quam duxerit,gignat,& procreet, & Rcf-
publica legitimumbabeathaeredem , poteft teftamentfi
conficere,cum nihil aliud factat,nifi quod Regni aut Rei
publicat bona poft obitum adminiftrat, & notifiad vita.
Similireretiam Monacliusin Romanum Pontificem ele
ctus, non eo ipfo Paupertatis voto folu ini r, fed fit omniCi
bonorum Ecclefiae adminiftrator;imm6etiameorii,qu®
ad temporalem Romanf Ecclcfi? iurifdidtionfi fpedlant.
Mihi itaque videtur in primis fiimpliciter quidf: folene
votu Paupertatis a Rom.Pontif. relaxari pofle,qm perfe
nihil eft,cur debeat votum Caftitatis diffolui potius, qui
pulifiium raagiftrum interpretati funt, Pontificia audio Paapertatis.Si obij eias id, quod ig.q.i.cap
ritate fieri non pofle, vt quis fit religiofus,& matrimonij .w ->«■--■>-
vfu fi mu I vtatur, quod libenter fate murinam dum quis
religiofus eft,Caftitatem,Paupertatem,& Obedientiam
feruare debet, vt intrinfeca religioni:at Pontificia audio
ritas facere poteft,vt quis religione folutus,& liber,& nu
ptias cotrahat, & matrimonio vtatur, & respoflidcat,vt
proprias,& illis tanquam proprijs vtatur.
Secundo qusritur, Anfolemne Paupertatis votum in
Rcligioneemiffum,audtoritateRom. Pontificis ahquan
do relaxetur? Qiiatftionem mouet id,quod nonnunquam
accidit.Monachus enim, vel Religiofus ad Cardinalis di
gnitate euehitur,aut ad Episcopi munuseligicunEpuco
pusautem , vel Cardinalis portionis libi debitae, ratione
muneris, quo fungitur, dominiu acquirit. Accedit, quod
Epifcopi aliquando funt Comites, Marchiones, velDu-
ces;& proinde domini rerum ad dignitatem pertinentiu.
Adde, qff Hpifcopis faepe auftoritate Potificia folet con
cedi facultas condendi teftamentum . S.Thomas,cu eius
fuerit Ienteutiae,qux Romano Pontifici poceftatetn u en *
Inft.Moral. Pars 1.
Statutu ha-
betur;Statutumeft,vt Monachus, quem eledlio Canoni
ca a iugo Regul*,& Mouachalisprofeffionisabfoluit, Si
facra ordinatio de Monacho Epifcopum fecit.velut legi
timus haeres, paternam fibi haereditatera poftea iure veu
dicandi poteftatem habeat.Hic duo decernuntur: Vnum
eft, Monachum in Epifcopum eleihim abfolui a iugo Re
gulic,& profeffionis Monaftica::Alterum eft,efle legitimfi
hauedem.ac vt talem habere ius adeundi paternam here
ditatem,& eam fibi vendicandi His adde,quod qui aUa-,
ri feruit,ius habet viuendi ex altari,vt docet Apoftolus;
Ergo Monachus ad Pontificiam dignitate prouedtus , ius.
habet portionem fibi debitam exigendi, &; capiendi. De
inde, iure communi fancitum eft > vt Clerici refidentes,
qui diuinis officijs interfunt,ius,& dominium fibi acqui
rant frudi uti ;ergo Monachus creatus Epifcopus, frudtuS
facit fuoSjfi refideat,& fuo munere fungatur. Praeterea,
fuo nominc,& iure annuos redditusexigit,& percipit. Et
contra aduerfarios litem mouentes, eos redditus tuetur,
4.'endioa£,atqnerecuperac. Poftremd, Cardinalis, cuius
'■ Rrr 1 fenten-
