i<*3 
InftkudonumMorallum. 
164 
non effe contrarios.Exempli gratia; Innocentius. A agatffi vero rudus (it, & imperitus,eius non_ eft opimonS 
■Ranrffmn^eiusefFeilu a exteris coi confehfu re fundamenta difcutcrerquare vc prudenter fatfitet, latis 
'iamen . „ , 
c.i. deBaptifmo&eiuseffedtu a exteris coi conlenfu 
ceptus,docet Ecdeliam pofle,materias&formas facra- 
mcntorum mutareicotra Theologicenfent,eas abEccle 
fia mutari no pofle,vtpote a Chrifto Domino inftitutas; 
fed certe nulla eft in re ipfa diffenfio.-quoniam Innocen 
tius,& exteri tatu trimodo docent, materias,& formas fa- 
cramltorura polle Ecclefix audoritate mutari, dumodo 
idem fenfus retineatur,quamuis verba ve! addantur^vel 
detrahantur, vel in alia mutentur,veluti fi Ecclefia cofti- 
tuat, vt in forma Abfolutionis pcenitentium Sacerdotes 
dicant,remitto vel condono tibi peccata tua. Sicpoteft, 
inquit,Innocentius,Latina Ecclefia in Baptifmoconfere 
do vti forma Grxcorii,videlicet, Baptizo,vel Baptizetur 
femus Chrifti innomine Patris,&c. quia hxc et eft vera 
formaBaptifmi: nam Grxci ea vtentes verumBaptifmfi 
adminiftrantr Non tn pot Ecclefia,inquit, idem Innocen 
tius,nouasformas vel materias facrametorum inducere. 
Hoc idem Theologi admittunt, ac proinde non diffident 
eft fi boni,&dolii viri confilium,& opinionem fequatur. 
Sexto quxritur, Quid fit dicendum,quando vir bonus 
& doltus contra comunem opinionem nullum clalficu, 
& probatu aullore habet, nihilominus tn habet tonem 
manifeftam,&firmam;an probabiliter fentire dicetur, fi, 
contra communem opinionem fenfent vrgenti aliqua,de 
firma ratione permotus ? Rndeo, In foro conficientia: non 
eft cur tenere, & imprudeter agere videatur, li qu dem 
probabhem,ac uiftam rationem,8c caufam fequitur.Ani 
maduertendum eft in quxftionibus rerum agendarum 
alienando contingere, vt ex ex inftituto vel a nullo aullo 
r tradletur,vel abvnofolo.Sideijs nemo difputauerit; 
tunc vir dollus eam partem pot eligere, quxex rationi 
bus fibi probabilis vifa- fuerit: Si vero eas vnus-tm tradta- 
uerit,etiam tunc temporis dollus,& peritus probabili ra |( 
tione fuffultus pot contra eum auctore opinari. V.G.Na- 
uarrus docet peccare lethaliter ChriftianoS captiuos in 
re, fed verbo duntaxat. Similiter Innocentius, & exteri g triremibus Turearum, vel Saracenorum in remigando co l(J 
tradunt,pofle Ecclefia iusdiuinum mutarexontraTheo tra Chriftianos metu mortis, quxfentetia licet probabi- ‘ 
logi paffim docent id Ecclefiam non pofle ;qm Inferior lis fit,vir tndddlus pot contra eam probabiliter fentire. 
J3nii.it 
l.Tim.i 
& Tit. I. 
Sot. \n4. 
d.J.g.r. 
art.f. 
poteftas nequit Superioris infla couellere.aut aliqua ex 
parte mutare.VcriimInnocentius,&ali;ius diuiuumia 
tiiis accipiunt § Theologi; na ius diuimi appellant quic* 
quid in factis literis cotinctur.ac proinde iuris efle diui- 
niteftantur (abbati cultum atque obferuatiamjquod tn 
fabbatumin diei Dominici obleruationcm mutauit Eo 
clefia.Similironediuiniiuris dft;vtinore duorum vel 
trium teflium ftet omne verbu ; & tnpoteft Ecclefix au- 
dloritate fieri.vtinquibufdacaufis neceffarium fit plu 
rium teftimonium.Eadem rdne.inquific, iuris diuihi eft, 
ne homicida vel bigamus ad Ordines promoneatur, qm 
in Epiftolis Pauli,ab ordinibus homicidx, & bigami re- 
pelluntundctn Ecclefix audloritate tales homines pof- 
funt ordinibus initiari; AtTheologi ftridlius, dcprefliiis 
iusdiuinuaccipiunt,videlicet,proeoquod Chriftus Diis 
inftituitjvcl ex hisqu? ipfefieri iufiit,cert6,& euidenter 
colligitur,cuiufmodi funt Pideiprzcepta,&:Sacnuneta- q 
ruj at hxc mutare Ecclefia nequit,nec.n.uouam Fide co- 
dere, vel alia facramenta inftitucre poteft.Idem prxte- 
rea Innocentius dilto c. i .De Baptifmo,& eius effectu,co 
muni cofenfu a exteris approb atus ait,non valere Baptif 
muni adminiftratu a Latino miniftrofub forma,qua Grg- 
ci vtutur,fi credit eam non effe vera m formam Baptifmi * 
Adrianus in 4.q. 11 de Baptifmo ait hunc efle Innocentiy 
errorem,Sotus vero dicit nullam probabilitatem habere 
huiufmodi lunoccntij fententiam.At.n.difficile eft crede 
re, Innocentium a exteris communi ter receptum in re ta 
manifefta erra Ile.Non enim Adrianus,Sotus,& ali j intel 
lexerunt quod docuit Innocentius id fioliimdicens,fi La 
tinus minifter vcramBaptifmiformam pronuueiet,qua 
lis eft ea,qua Gr?ci vtifolet, cum alioqui credat eam no 
efie veram formani.de quia hoc credit,vult vti ea forma, 
ne baptizet,eo quod habeat in animo Baptifmumnoco- 
ferre,tuncBaptifmum non confert; non quia vera forma 
ytus non fuerit, fed quia noluerit baptizare; ac proinde 
JSlaahud .prius eft quado huiufmodi Chnftiani captiui 1 
iubenttir alios Chriftianos occidere, aut cotra eos pugna " 
re:hxc,n.duo funt per fe mala,quiaTurcarum,& Sarace 
norum cotra Chriftianos bellum iniuftum eft;& proinde 
etiam metu mortis non pot quis aut Chriftianos occide 
re,aut cotra eos in huiufmodi bello pugnare . Aliud vero 
eftiquado Chriftiani captiui vel remigant vel alia opera 
femorum ffue caprinorum metu mortis prxftare cogun- 
tunhoc enim non eftper fe malum cum nihil aliud lit, 
nili dominorum iulfa perficere in officio ,quo antea fun 
gebantur, obeundo; quod officium ex fe indifferens eft, 
nimirum remigarc;onera,& farcinas afportare;arma de- 
ferre;fcalas,& machinas ad muros admonere. 
Septimo queritur,An cuique liceat in foro conficienti^ 
probabilem aliorum fequi fentetiam contra proprii opi 
nionem .Titius V. G. probabiliter opinatur in articulo 
.mortis fe non pofle factam a peccatisabfolutionem con 
ferre ei, qui nullum fpeciale peccatum exprimedo, fignx 
tm cofeflionis,panitentix, 8c doloris fui vultu generarim, 
oftendif.QuxrituranTitiuscontra fua propriaeiufmodt 
opinionem tuta confcientia poffit, iam iam moriturum 
Caiuma peccatisabfoluere.fecutus probabile quorundx 
fententiamafferentiu pofle tunc teporis tuto abfolutionc 
apeccatisconcedi.Ita.n. opinaturCordab.de indulg.q, 
j^.iuopin.j.Sedoppofitamfententiam tuetur.Sotus4 d. 
q 2.ar.5.Abul.in Matth c. j6.q.79.Item Titius exiftimac 
probabiliter nullam elfe peccatorum confeflionem in- 
formem;ac proinde iterare fe debere confeflionem antea 
fa<ftam,qritur an poffit tuto ab huiufmodi confeffione in 
formi repetendadefiftere, fecutusS.Thomx, & aliorum 
probabilem fententiam , docetiu m ratam elfe peccatorii 
confeflionem informem, nec efle vi, & ratione prxceptt 
repetendam.Ita n.opinanturdifcipuliS.Tho.vt conftat 
<exSoto4.d i8.q.3.art.4.&3.ipfum. S.Thom fequuti.4. 
Htntttus 
quodl. V. 
g.) }-Ce 
de cetra. 
5. toc. 
ftucl. i. 
_ r r d.iy.q i.ar.4. licet oppofitum fentiat Maior. 4. d. 17 .q. 
Baptifmusnon valuit intentionis, & voluntatis in mini- p, a.&q.p.vna cum alijs;multis.Dux funt opiniones. Prima Adr-itt 
ftrodele£tu,ncnfqrmx:eft enim neceffarium ad vcruSa- ^eftAdriani ,Sc Cordubenfis, dicentium nonlicerealicui t. pnedi 
cotra propriam opinionem probabili aliorum fententix j.Ccrd.i 
in agendo adhxrere.Ratio eorum eft, quia nemini ius eft 
contra conficiendam agere; fed qui contra propriam opi- ftimum. 
nionem,aliorum fentetia fequeretur,ageret proculdubio lib-g-W 
inquiunt,contra confcientiarmSecunda opinio eft quorii 
dam docentium ideuiq; integrum efle facere . Probant, 
quia cuiqjfaseft,probabile confilium alterius fiequi con 
tra proprium : ergo contra propriam fententiacuiqfticet 
fequi aliorum opinionem. Deinde cuiqjlicitum eft com 
munem opinionem eligere, vel faltem tutiorem,vel pro- 
babiliorem:ergo fi Titij propria opinio fuerit minus tuta 
vel miniis probabilis, aut cotra communem;abfq; dubio 
ius ipfi erit contra fuamipfiusopinionem,fententicaIio- 
rum accedere. Item fubdito licet Superioris opinionem 
fequi contra propriam, quando pcepto fui Cuperioris cd- 
pellitur ad id faciendum,cuius oppofitum ipfe opinatur. 
Item fi ego probabiliter putem homineme longinquo» 
me vifumefleTitium;contraveroalij ,qui mecumvni 
funt .fientiant non efle Ticiumj pofium prudenter contra 
meam 
c ramentum, vt miniftervoluncatem habeat faciendi, 
facit Ecclefia, cum Sacramenta adminiftrat. 
Quarto quatitur,An dificipulus iure poffit fui magiftri, 
& prxeeptons finiam fequi,ita vt eam fecutus,probabili 
ter fentire cenfeatur? Refpondeo,Pofle,hoc enim colligi 
turex Abbate,Innocentio.&Sylueftro.Nam probabile 
eft tefte Ariftotele.qd Oibus,aut pluribus, aut cuiq; fux 
artis perito videtur,&Cicero:officium eft, inquit,qd' ita 
fadbi eft, vt dus faiti probabilis ratio reddi poffit.Et ide 
dicendu eft de eo,qui operam nauat legendis audtorita- 
tib., vt dofttinam libi comparet:qut fi qua legerit, apud 
probatu quipiam audiore finiam,fequatur, probabiliter 
opinari merito creditur;& proinde tu hic tum difcipulus 
fuum magiftrum fecutus a te meritatis crimine liber eft. 
Quintoquxritur,An fiteadem ratio inhisomnibusde 
homine rudi,& imperito,quxeftde perito,8cdodlo viro? 
Refpondet Henricus,& Conradus non effe eandem ratio 
ne m.Nam fi v ir lir peritus,& do6tus debet opinionum ra 
tiones, 6c pondera exa minare,& excutere, vt prudenter