Lth.il De ^narto decalogipracepto, Cap, IV» 
?® nml {ure fc illius aMcet, & id iureiurando confir- A 
m et eoipforata fit, A firma eiufmodi abdicatio ? 
D u? .fant opiniones?Prima negat, eam vilius effe mo 
lenti , nec filium iure compelli ad eum feruandam: 
‘mmo.nec iufmrandum vilius effe ponderis, & firma 
menti. Sic Decius, Soctnus, apud Fontanum eodem 
in loco quem fupra dixi, immo etiam Baldus in 1. Pa- 
fluni, quxftione penultima, Bartplus in eadem lege, 
Fulgof.in l.Cum hi.ff.de tranfa&ione , & ali j quidam 
eo argumento permoti, quod huiufmodi iufiurandum 
fit contra bonos mores, & abdicatio,feu renunciatip 
jpfa inhumana fit ob imminens videlicet, inopias, & 
egeftatis periculum. . 
■ Secunda opinio affirmat talem abdicationem ra 
tam , A firmam effe , A filium fe eo iure abdicantem 
jurifiurandi vinculo obftriflum teneri. Sic Accurfius, 
Alexander,Iafon,Federicus,Abbas, Imola , Anchara- 
nus, Felinus, quos citantPontanusloco citato, A Co- » 
uarruuias.in capitulo. Quamuis pa£uni,de padtis,in 
fexto,parte fecunda.$.fe'xto,numero quarto.Qu* opi 
nio videtur effe communi conlenfu recepta , A eo ar 
gumento comprobatur,quod huiufmodi iufiurandum 
foliimcotra leges,A lura cmilia effe videatur; A ided 
inforo confcientix feruari debet: nequehzc abdica 
tio,fiue remmeiatio inhumanum aliquid continet,aut 
cum iure naturali pugnat, quiafuo iure quilquc cede 
re fponte poteft , A filius abdicationem , feurenun- 
ciacioncm iureiurando firmans, poteft, fi velit,ab Ec= 
defia iunfiurandi abfolutionem petere;& leges talem 
abdicationem , fiue renuBciationern , vel tranfadio- 
nem prohibentes , foliim conftitutx funt ob priua- 
tortim hominum commodum . N ec inde fit, vt fi fi- 
!ius poftea ad extremam , vel granem cgeftatcm de- 
uenerit,alimentis vitae neceffarijs priuari debeat, aut ^ 
poffitmam iufiurandum , quod interpofuit, intelligt 
oportet tacita conditione , fi res in eodem ftatu per» 
«naneat. 
Ex quo perfpicitur , quod ipfe etiam Couarruuias 
foco citato connotauiqprxdidtain renunciatione non 
effe probandam,fi eo tempore fiat,quo inopia,& ege- 
ftate grani filius premeretur; aut quando ftatimin gra 
uem inopiam,& cgeftatem deueniret. 
Decimoquinto quaeritur,Quid fit dicendum,cu Ti- 
rius filius generatim fe abdicauit alimentis futuris , 
& abdicatio , feu renunciatio valuit, vtpoteiurei ri 
xando munita , An huiufmodi generali renunciatio- 
ne comprehendantur folummodo cibaria, an cum 
his etiam , quae pertinent ad veftitum , ad habitatio 
nem , A medicinam corpori tuendo , & curando ne- 
cellariam i Conuenit fere inter omnes ,,intelligi tan- ^ 
rummodo cibaria. Sic Bartolus , Angelus, Alexan 
der,Speculator , loannes Andreas, A alij quos omnes 
citat, A fequitur Fontanus loco citato, quoniam ta 
lis renunciatio , quaniuis non fit iure naturali prohi 
bita,non eft tamen ei turi admodum confentanea.vn- 
de ftridlim intelligsnda eft,ita vt minimum iuri com 
muni deroget, 
Decimolexto quxritur,An pater filio prxterita ali 
menta reddere debeat,exempli gratia , vixit filius de 
cem annis,& fe aliunde, non ex bonis paternis aluit. 
An poftea pater foluerc filio debeat ,ca omnia alimen 
ta,quxprxbuiffetnifi filius aliunde fe fuftentaffet ? 
Sciendum eft , tum iure ciuili,tum Canonico alimen 
ta alia vocari futura, alia prxterita. Futura dicun 
tur, quas dicatur alicu i, vt habeat vnde ali poflit in fu 
turum : Prxterita appellantur, qua: danda fuerant, E 
non funt tamen data. 
Communis eft opinio tefte Pontano loco citato,pa 
trem in foro confcientix,non effe adalimenta prate- 
rita filio reddenda compellendum ; nifi filius as alie 
num contraxerit,vt fe ipfe aleret,& fuftentaret, tunc 
enim pater debet as alienum foluere. Alimenta vero 
praterita ideo non debentur, qu ia dan tur,vt quis al a- 
tur ? & viuat: arcum filius decem annis vixerit, & fc 
aliunde abfquc vllo are alieno fuftentauent, in to- 
lum ratio alimentorum , ac proinde tota legis caufa 
ccffat. Jn foro tamen exteriori, auctoritate, A offi 
cio Judicis liberum eft filio eorum alimentorum sfti- 
Iaftit.Moral.Pars i. 
piationem ii patre repetere. 
Decimofeptimo queritur,An paterratione, & iure 
alimentorum,qua filio debentur, cogatur in foro com- 
fcientia fumptus, A impenfas .facere, vt filius litte 
ris operam det ? Conftans eft omnium opinio ad td 
patrem iure compelli ;njfi aliunde filius in ftudio lit 
terarum fuftentare fe poflit. Appellatione vero litte 
rarum intelliguntUr. ea,quibus caeteri more patrio pa 
ris conditionis fili) erudiri , A informari folent. Hic 
elicitur debere patrem fumptus,& impenfas facere in 
libris filio coemendis adftudium litterarum nccefta- 
njs,A in gradu honorifico Magiftri, vel Dodlorts com 
parando,ad quem folent periti artium , vel difciplina- 
rum promoneri. 
Idem luris eft, de impenfis, qua fiunt, vt filius fit 
miles , Item , vt filius faminam in vxorem ducat ; 
vel, vt filia viro nubat. Ita Pontanus,de Aliment. 
papitulo feptimo , numero quinto, & fexto. Exifti- 
mant Angelus, Syluefter , Tabienfis, Armilla in ver 
bo, Alimenta,h-cc locum habere in fumptibus, A im- 
ppnfis fadtis in fttidio litterarum ad vitapi fihj n?ccf- 
lano. Veriim fatis eft , meo indicio, fi ftudium litte 
rarum more patrite catcris limilis conditionis filijs 
conuemat. 
DecimoocSauo quaeritur, An pater iure queat repe 
tere impenfas, quas fecit filius in ftudio litterarum,in 
quo DOtuiffet filius commode fe ipfum alere , nempe 
ex alijs bonis,praeterquam paternis ? Id quidam affir 
mant,videlicet , patri licere eas repetere. Sic Rebuff, 
apud Pontanum loco citato ■ 
Probabilius tamen alij fentiunt,fi quadofafta funt 
impenfae,cas pater hberaliter,A gratis fecitdonauicvB 
pietate quadam paterna,no licere patri eas repetere , 
qiiiadonatio a patre filio fadla ob ftudium litterarum, 
vel armatae malitiae ,vim , Aloeum habet. Si tamen 
non donauit.quia eas impenfas fecit pater animo, & 
voluntate repetendi, fiue computandi in. legitintaiu 
filij,liberum ei eft eas repetere,vel computare in pa 
rem legitimam . 
Quaeres quid dicendum , fi pater eas impenfas non 
repetijt,cum tamen iure potuiffet, an filius eas in coni 
mune deferre debeat, cum poft obitum patris bona 
hareditaria inter fratres diuiduntur ? Refpondeo,ad 
id inforo confcientia non compelli, quia venfimili-. 
ter creditur, eas ede a patre factas gratis, ac liberali- 
ter,aut poftea mutata voluntate , eas eondonaffe iu 
re pietatis paternae; nifi aliunde conflaret voluiffe pa 
trem , vt eas filius in partem fua legitimae haberet: 
Hoc mihi videtur. 
Decimonono quaeritur,Qualia debent effe alimen 
ta praeftanda filio ? Refpondeo , talia, qualia decent 
perfonam filij,cui debentur. Eft autem nv filio , per 
tonat conditio conffderanda ex aetate , nobilitate,pro- 
feffione vitas , inftituto, more , & confuettidine pa 
triae. Etenim , crefcente aetate , crefcerc quoque ali 
menta debent i & nobilioribus plenioraahmenta de 
bentur . Si perfona itidem , pro fui ftatus-oonditione, 
famulis egeat, eis pariter funt alimenta praebenda , fi 
magiftris item,vel paedagogis indigeat, foluenda funt 
ftipendia debita; fi filio opus fit equis, funt quoque 
nutriendi equi, 
Vigefimo quaeritur,An pater iure alimentorum de 
beat dotem filis fpurias, ex congreffu legibus damna- 
lo procreata; 2 Relpondeo,iurc ciliili non debere ; quia 
eo iure filijs fpurijs alimenta fubtrahimtur, vt ante i& 
dixi ergo cum dos fit loco ipfius alimentorum/filias 
fpurias minimi debetur. At iure Canonico etiam in 
foto laicorum, alimenta fpurijs dari debent ; erga 
etiam dos filix fpurias. Bartolus in Authentica, Ex 
complexu.C. de inceftisnupfijs Abbas in papitn.cunt 
haberet, citato,numero quinto, fic communis opinio . 
tefte Conamina in Epitome , capitulo, odfauo.J 6.nu. 
n.par-x. 
Si roges, An Clericus ex fui benefici j fru&ibus do 
tare filiam fpuriani queat? Nauarnn Trailatu de fpo- 
lijs Clericorum. $. viti mo, numero nono,A fequenti- 
bus. Refoondeqrid facere licere patri Clerico , etiam 
poft conuitutionem a Pio Quinto editam. Sed proba- 
H biHtts