Lth.lL TSe fiAYto decalogipracepto * Cap. XHL 
Srn legi tini) l> ll lege colligit, habendam effe ratio- 
b*m temporis iquo proles concipitor, cum de alicuius 
commodo tradatur . Idem probatur ex Gloffa in I. & fi 
contra.Cd* n«ptijs,8t ia l.ex libera, C. de luit, & Icgiti- 
ois hieredlb. 
At enim contraria lententia eft communi eonfenfu re- 
acpca, videlicet,fufficere fi eo tempore concepti, vel na* 
%s lobulis matrimonium inter parentet contrahi potuif- 
fet, ex 1. Qui io vtero, ff. de flatu hominum : vbi lurif- 
tonfolcss foetum,dum eft in vtero,naturo exiftimat.cuui 
de commodo eiot agitur . Hanc lententium Cequuntur 
Gloffa, & Hoftienlis, ioann. Andreas, Antonius, Abbas 
jsartim ia cap.z.partim in cap.tanta, Qui fili) fint legiti 
mi. Vodefit, vt etiamfi quis quo tempore eft concep- 
tus, effetlpurius, vtpote conceptu sex adulterio, vel ir, 
ceftu com confanguinea, vel affini; li tamen poftea 
nafcerctur ex nupti)! legitimi inter parentes contradis s 
eo ipfo talis filius fpurius fieret legitimus. Item, fi ali 
quis vxore ligatus ex foernina folutafilium rufcepiffet.Sc 
defunda v xore.antequans concepta proles nafceretnr,ea 
fneminam folutam, v$orem duxiffet,filius legitimos red 
deretur. 
Quarti qua-ritar, An neceffe fit, »t matrimonium 
fublcqaens contiahatur inter parentes dotalibus inftru- 
mentis adhibitis? Hat Jus in lib. Fcudorum . si de tendo 
defundi contentio fit inter dominum,& agnatos vaffalli, 
g.fiquis. verbo. Naturales , affirmat id neceffarium effe: 
auia mft.e nupti* non fune , fi aliter contrahantur. 
Infiit. de nape. $. Aliquando, & Authen. Quibus modis 
«aturales efficiantur fui, 5- srlt. Sed telie Abbate in 
«ap.tanta, nume. a. Qui fili) line legitimi, Pontifici) 
lurifconfulti ,oppofieam liententiam tuentur i Calderi- 
nus , Antonius, St alij ineo cap. tanta. Reitera Baldi 
•pinio locum habet in iure eiuili; fcd altera contraria 
£anonico iure fulcitur, cui in hac parte adhaerendum 
«ft.vt docet Couarruuias in epitome par. i. cap, 8. §. j. 
lura.j. 
Quinti qo*ritur, An neceffe fit, et inter parentes 
proxime matrimonium fubfequatur, an vero fili) legiti 
mi reddantur, (ctiamti aliud matrimonium initum fue 
rit inter tempus nata prolis, & contradum matnmoniu 
eam foernina, ex quaconeeptos eft filius ? Rcfpondeo cti 
loanne Andrea in cap. fine culpa, de Reg. iuris in 6. Sc 
Abbate in prasmilfo cap tanta, num 3. neceffarium non 
effe. Quo fit, vt fi is, qui fufccpit filios ex concubina, 
contrahat cum alia fsstnin* , & ea mortua , vxorcra 
ducat concubinam , fili) legitimi fiant per fuhfequent 
matrimonium curo concubina contradam,nihil obltante 
matrimonio inito cum alia foeroina, antequam proles 
«afcerecur. 
Sexto qu*ritur,An filij per fubfequens matrimonium 
fiant vere legitimi, an vero tantam iuris fidione pro le 
gitimis habeantur f Antonius telie Panormitano in cap. 
tanta, fupra memorato, fenlit non fieri vere legitimos, 
ftdvt legitimoscenfen. Vnde colligit, fi ftatutum dele 
gitimis aliquid decernat, non comprehendi huiufmodi 
filiosfados fequenti matrimonio legitimos, quia ftatu 
tum locum non habet in calu fido, 1. Alt Prstor , $. 
H.ec verba, ff. de negocijsgeftis. Secus veri dicit effe, 
quando ius commune de legitimis fecerit mentionem . 
Sed verius eft.quod docet Panormitanus ibidem, huiuf- 
»odi filioseffe vere legitimos, quiafunt iuris audontate 
legitimi. 
Obiiciet aliquis in cap. tanta, foluta dici: C Habean 
tur pro legitimis ) fed verbum (habeantur ) non rei ve 
ritatem, fed luris fidionen» fignificat. Refpondet]. Pa 
normitanus, verbum ( habeantur ) rei veritatem conti 
nere, cum profertur ab eo, qui habet poteftatem.cap ex 
parte.de fponfal. vnde inquit idem Abbas, Bartolus do 
tet, idem elfe, fi ftatutum dixerit ( Habeantur pro ciui- 
bus, ) ac fi dixerit, (fint ciues) e x I. Si is qui pro empto 
re„ff. de vfucapioaip.& 1. Si maruus.ff ad legem luliam, 
de adult. Hec fentemia Panormitani eft communi con- 
lenfu recepta, tefte Couartuuia prjsfato in loco.nu.io. 
& zy. 
Septimi quicritur, An foiirn fubfecuto matrimo 
nio legitimi reddanturfilij, nati ex concubina vnica & 
domi retenta , & cum matrimonium effe poterat inter 
pareutes tempore concepti, vel nati filij ? Batcan 1. In 
Inflit. Moral. Pars a. 
concubinatu,§ 1.ff.de concnbinis.affirrnat, folilm tales fi 
lios fieri legitimos fubfecuto comugioquod probat ex 111- 
ftic. de nupe.5.Aliquando,& mliit.de hereditate queab 
intellato defertur. 
Ceterum verior eft opinio contraria, videlicet in vni- 
uerfum eos reddi legitimos, qui niti funt ex parentibus 
folutis,inter quos matrimonium confidere pocuiffet tena 
pore concepte, vel natae fobolis. Ita Panorruic. in eo 
cap. tanti, num 14. vbi citat loannetn Andream,G»f- 
fredum & Gloffam,in cap. Innotuit,de eleft. Bartoli aut» 
fenteucia locum fiabec tantummodo in iure ciuili.-fed con 
fraria opinio magis eft cum iure Pontificio con lenranea, 
cui in hac parce dandum eft. Grauius enim peccatum 
eft cum concubina rem habere, quam cum alia fosmi- 
na foluta pra concubina non habita. Ergo fi filij ex co- 
cubina fufeepti legitimis natalibusrcflituuntur fubfecu- 
g co matrimonio; maiori ratione legitimi redduntur , qui 
nati funt ex foernina foluta. St que non habetur.vt con 
cubina , Sic etiam Couartuuiasineo loco quem dixi» 
num. 4, 
Oiftauo queritur, An filius natus tx patre Chriftia- 
no, & matre Pagana,fiue ludsa, fiat legitimus matrimo, 
nio inter parentes fubfecuto ? Gafpar Calderinus.vt re 
fert Panormitanus in cap. tanta,num. 14 fenfic fieri legiti 
mum , quia inter parentes potent matrimonium effe, li 
fcemina ad Chriftum conucrtererur; ac proinde inter eos 
perperum non erat impedimentum. Sed verior cli fen- 
.tentia Abbatis.qUE etiam fuit loannis AndreE tefte eod6 
Abbate, videlicet huiurraodi filiu non reddi legitimum : 
qui» tempore quo fuit conceptus, vel natus, non pote 
rat effe matrimonium inter parentes abfque relaxatione 
Romani Pontificii: Sc vc iuris fiftio rem habeat,opns eft, 
p vt res ipfa retrotrahatur ad tempus, in quo extrema fune 
apta & habilia. 1.Si is.qui pro emptione, ff.de vfucapion. 
Idem fenfit Ancharanusconf, qco. & Couarruuias loco 
pr.edi£lo,num.7. 
Non6 quaeritur , An filias ex adalterio fufeeptus, le 
gitimorum iura obtineat, quando alter parentum bona 
fide matrimonium contraxit ? Glolfa in cap. tanta , qui 
filij fint legitimi. Primofentit,minime fieri legitimum. 
Sed fecundo dicit, verius effe eum effe legitimum. Re 
fpondeo cum loanne Andrea .Antonio, & Abbate in di- 
fto c.tanta,nu.8 diftinguendo. Aut quis folutus nuptias 
in facie Ecclefiat contraxit cum focmina matrimonii vin 
culo adftrnfia,fed bona fide ignorans eam effe matnmo- 
-nio alligatam,fi«e i contrario,quis habens vxorem,ma 
trimonium contraxit cum foluta foernina,bona fide igno 
rante ipfumefle cum alia vxorecompulatum j & tunc 
j) filiiex tali matrimonio fufeepti legitimi funte, ex teno 
re . Qui filii fint legitimi, in quo habetur , fi quis con- 
iux viuente prima vxore,in facie Ecclefic contraxit com 
fecundahoc ignorante,legitima erit eorum proles. Aut 
nullum matrimonium fuit contraflum inter parentes Ici- 
enter adulterium patrantes, & tunc filii ex eo adulterio 
nati non efficiuntur legitimi, fi in tempore concepte,v*l 
nat* prolis matrimonium inter parentet effe nequi 
bat. Sic etiam Couarru. ibidem j num. i£, vbi fecun 
dum Io. Andream, Anchar. Cardinal. Antonium, & 
alios generatim doeenr fufficerc bonam fidem alterius 
coniugis, vt proles fie legitima nata ex matrimonio con- 
traflo in facie Ecdefix, alioqui irrito propter incelium, 
vel facrilegiom.Tel aliud occultum Canonicum impedi 
mentum . 
Quxres, An filii niti ex matrimonio cllm eontra- 
j; &o , vel contra interdiiSum Ecclefiat , fiant legiti 
mi poft approbationem matrimonii? Glolfa in cap. 
Quod nobis, qui filii fint legitimi ait , fieri legi 
timos, fi nullum inter parentes impedimentum erat, 
quo matrimonium effet irritum . Et hoc, inquit , 
locum habet, fiue nati fint filii ante, fiue poft ap 
probationem matrimonii ? Sed quid dicendum , fi 
erat impedimentum , videlicet confanguinieatis , vel 
affinitatit occultum ? Due funt opinionei , vt re 
fert Syluetter in verbo, filii, quarllio. 8. Prima fentit, 
eos fieri legitimos , approbato per Ecclfi am coniu. 
gio , fic Ioann, Andreas, & Antonios in capit, tan- 
ta. Qui filii fint legitimi. Secunda opinio negat eos 
fieri legitimos ; ita Ioann. Calderinut, ac etiam Panor 
mitanus quos loco pauli ante allato refert Svluefter. 
I a ' 14