LtL //» De quarto decalogiprwepto • Cap. X//^.
2os
jlamno altetit», cum nemini nocere debeat. Cxterum
Couarruuias loco citato cenlet probabilem effe contrarii
fententiamj & prsdiftam opinionem communem locum
habere folum in filio naturali,qui fit legitimus priuilegio
Principis:6c addit,ita fenfiffe Baldum.Saliceturo Flotianu
& alios.
Verum prima fententia videtur effe probabilior,& ve
rior. Ex qua etiam fit , vt 15 pater prius ducat vxorem
concubinam,ex qua filium naturalem fufceperatnatu mi
rorem,quina effet alter filius naturalis ex alia concubina
fufceptus,& ea mortua ducat vxorem cocubinam,ex qua
fullulerat filium naturalem natu maiorem,filius cx prio
ri matrimonio legitimus effedlus debeat praferri in feu-
do,& primigeniis filio naturali maiori ex pofterion con
jugio generato, quia per primum matrimonium iusac-
quifiuit adfeudu& pnmigema.MoIina Iib-3.de Primogc,
e.i.nu.S. .
Dedimofext6qu*ritur,An filius naturalis faflus legi
timus ex matrimonio fubfecuto,dici queat (impliciter,St
afafolute legitimus,ira vt comprehendatur in quolibet IU
tuto,con(iitutiones,& lege municipali, qua: aliquid de
fert filiis legitimis ? Refpondeo cum communi fententia,
qua: eft apud Couarru. in eo loco quem dixijnu.jo.fitn*
yliciter 8t abfoluteeffe.Sc dici legitimum .
Qua:res,an etiam dicatur filius ex legitimo matrimo
nio natus,fiuegenitus,itavt ad ea omnia iura fit admitte-
dus.quE ftatutum,lexue municipalis tribuit filiis ex legi
timo matrimonio natis? Baldus,Alexander,Barbatius,&
quidam alii telie Couarru. in pratnarrato loco nu.30.ee-
fent talem filium dici non pofle. Veriim Glo(Ta,8t Abbas
in cap. tanta .-Qui filii fint legitimi, & in c. Innotuit, de
eled. tradunt [dici paffe filium ex legitimo matrimonio
natura; inde comprobantes,quod in c.Iniundisjdeeled.
habemus Hpifcopum eligi non pofle, nifi cx matrimonio
legitimo natum & tamen in cap. Innotuiteod. tit. Gloffa
communi confenfu approbata docet, Epifcopu eligi pofle
eum,qui elt filius naturalis, & fadus legitimus ex matri
monio fubfecuto. Hanc opinionem dicit effe commune
Couarruuias in eo loco,quem fuperius protuli: pro qua
opinione refert Antonium, Paulum, Decium, Parilium,
Bt alios.
Vltimo queritur, An quando fideicommiffum relidfi
efl patri qui habet filium naturalem , ea conditione , fi
abfque liberis,ve! abfque liberis legitimis decefferit,filius
naturalis fadus legitimus per matrimonium poftea fecu
tum.excludat fubftitutum cum tali conditione? Baldus,
Alciatus,& alii,tefte Couarruuia in eodem loco,ita diflin
guunt: Si conditio fuerit talis; fi abfque liberis ex legi
timo coniugib fufccptis omnino deceflerit , non ex
cludi per filium naturalem, eum , qui cum prardi-
da conditione fubftitutus eft, Si autem conditio folum
fimpliciter habeat: fi abfque liberis , vel abfque filiis
legitimis deceflerit; tunc inquiunt , filius naturalis
fadus legitimus ex matrimonio poftea contrado fub-
flitutom repellit. Sed verior eft contraria fententia, vt
docet Couarru. in pradido loco, fubftitutum excludi,
ttiamfi conditio fuerit appofitaffi abfque liberis legitime
natis,vel abfque libetis ex legitimo coniungio fufeeptis
deceflerit.
Quxres, an G in odium fubftituti,eius ve,qui in pri
migeniis erat alioqui fucceflurus,matrimonium quis c5-
trahst,videlicet,vt illi noceat,eumque excludat filius ex
matrimonio fecuto fadus legitimus ei prsferatur; Mo.
lina lib.i.de primigeniis,cap.1, nu.17.8c Anton. Gomez
in 1.9.Taurina,num. 58.aiunt,communem efle fententiam
filium talem non efle fubftituto pratferendum: quia con-
traflum eft matrimonium in fraudem Si odium fubftitu-
ti; fraus autem , & dolus nulli debent patrocinari, At
Francifcus Sarroentus hb. i.Interpretat,ca,S,& Vafquez
Menchacalib.j.Controuerfiarum c.4i.nu.f.cenfent prae
ferendum efle fubftituto filium quem dixi. Cui fententi^
videtur fubfcribere Couarruuias in epitome par.i.cap.s.
fi.i.num. 10. Et h*c fententia mihi magis placet,fi de fo
ro conficienti* loquamur : nam in foro ludiciali fortaflis
pro fubftituto fententia proferetur,quando probabiliter
conflitent matrimonium fuifle contradunt in odiuna
fubflituti.
Obiicies id, quod habetur in Concilio Magunti-
Co io, quxft. 3. ficdecernente: Conditui fatie facer iftf
Jnflit. Moral, Pars «.
B
D
E
Conuentus,vt Epifcopi,aut Abbates,qui non in fraudem
animarunt, fed in auantiam, 6c turpe lucrum quosli
bet homines conuemendo totonderunt, 8c res eorum ta
li perfuafione,fubripUerunt, poenitentia: Canonicas ,Vt-
pote turpis lucri fedfatoresffubiaceant: Ii vero,qui illc-
fti comant depofuerunt, in eo, quod coeperunt, perfeue-
rare cogantur ; res vero eorum heredibus reddantur.
Sic ibi. Ergo fi monafterium non prsfertur heredi,cum
quis in eo Religionem profitetur, vthatredetn alioqui
fucceflurum ab hereditate excludat, filius quoque es
fubfecuto matrimonio legitimus effedus non repellet fub
((litorum , fi matrimonium fuerit contradunt in odium
fubflituti. Refpondeo,Concilii decretum elfe poenale, 8C
proinde locum,6c vim non habere,nifi jtoft criminis con
demnationem,
Ds flijs j qui legitimi fiunt refer ipto ?
0* priuilegio <r Principh *
1 2 Cap. XIV,
A Nimaduertendum eft.per referiptum Principis n6
folum naturales filios,fed etiam fpurios, 8c ex dam
liato concubitu genitos,Iegitimis natalibus reftitui; ficuc
etiam Libertini redduntur ingenui,quoniam iure feripto
filii extra legitimum matrimonium nati , fiunt inhabiles
ad iura legitimorQ; & proinde nutu & indulgentia Prin
cipis poliunt apti,8t habiles effici, cum nihil aliud nifi iu
ra legitimorum aflequantur.
Pnm6qucritur,guidnam fir,S: quidnam contineat I*
gitimorum natalium reflitutio? Refpondeo cum com
muni fententia,efle ius,quofiliusextra legitimum matri
ntonium natus,fit habilis ad eaomnia bona,a qmbusiure
feripto,ciuili,fiue Canonico repellebatur,
Secundo quiri tur,In quonam differat natalium refti-
tutio,qua: vulgo legititnatto dicitur,a relaxatione,qua fi
lius qui alioqui legitimusnon eft, lege Si iure foluitur:
quam relaxationem iuris,difpenfationem appellant.Re-
fpondeo cum communi fententia, qua: eft apud Couarr,
jn epitome par.i.c.S.^.8. nu. x. differre in hoc, quod per
reftitutionem quis omnia legitimorum mra adipifeitur .
Vnde non fit ex parte tantum legitimus,fed ex toto,vtait
Glolfa in c. vlt.de Clandeft. defponfat. in verbo,fi ambo
parentesjat per relaxationem non fit quis habilis adotn-
nia iura , qua: legitimis conueniunt, fed folum ad certa
quidam iura. Vnde relaxatio ftri&i iuris eft,nec ad plij
ratrahi poteft, quam verba fignificent. Ita communi*
fententia apud Couarruuiam loco citato.
Tertio queritur, An filius priuilegio Principis legiti
mus faftus,pro legitimo habeatur ? Refpondeo cum com
muni fententia,haberi pro legitimo talem filium. Barro),
is J.fi is qui pro emptore,ff de vfucapion. num.ip. quam
opinionem, tefle Couarruuia in eo Joco , quem proxime
retulimus,nu.3.communi confenfu effe receptam,dicunc
Iafon,Tiraquel.Fortunius,Socinus. Quo fit,vt filius le
gitimis natalibus reftitutus tranfeat in patriam potefta-
tem,6t habeatiusdicendi, nullum effe teftamentum pa
tris, vel effe inofficiofum qualeiuseft filioquoque legi
timo, Hinc etiam fit,vt talis filius, de quo fuperius di
xi, fucccedat parentibus ab inteflato,& ei debeatur legiti
ma portio ex bonis parentum ,
Quarto queritur,An quando quis per Rom. Pont, fit
habilis ad fpiritualia,& Ecclefiattica iura,8c in bona; vel
fit habilis per Principem feculareraad temporalia,& ciui
lia, cenfeatur fadus (impliciter Jegitimus? Refpondeo
ex communi fententia apud Couarr. in pramominato lo
co,nu.4.efle (impliciter legitimum: non enim poteft qui»
partim efle legitmius,& partim non legitimus,vt ait Glof
fa in c.ylt.de Clandeft.defponfat.in verb.Si ambo paren
tes : quemadmodum nequit aliquis effe partim feruus,
partim liber,1. fi duobus.ff.de (fatu liber.
Quinto quiritur, Pcenes quem potefias fit legi
timis natalibus aliquem reftituendi ? Refpondeo. id Tu
ris, Si poteflatis folum efle in Principe, & hoeef.
fe ei referuatum ratione fpecialis priuilegii, vt eft com
munis opinio in capit. Per venerabilem . Qui filii
fint legitimi , & probat ibi Panormitanus , numer,
I i sj.e*
