lil
Dixi ( etiarrt poft ordines fufceptos) quia bona ad-
uen titia,qus ante ordines acqmli erat, non tranfeuin in
caftrenfia.vel quafi caftren fia: & ideo pater in his vsu-
fruftum retinet, quamuis nullum vfumfruftum acqui
rat in bonis, qus filio poft ordines fufceptos proueniut
aliunde, quam ex Ecclefia • .
Decimo qusntur , An de omnibus prxdidtis bonis
ipoffit iure communi teftari filiusfamilias ? Refpondeo,
expleto pubertatis anno teftari pofle de bonis caftren»
iibusjvel quafi caftrenfibus abfque patris confenfu : de
aduentitijs vero etiamfi in ipfis plenum dominium, Sc
vfumfrutftum habeat,teftari non pofle etiam patre co-
fentiente. Inftit- Quibus non eft perniifliim facere te-
ftamen.m principio, 1. Qui in potcftate,ff.de teftam. 1.
Senium ,&!.penult. C. Qui teftam.faccre poflimr, EC
capitudicct,de fepultu.in 6.& ita communis fentendar,
quam habet Couaruu.tn rubr, de teftam. par.3. numc. JJ
vlt.Iulius Clarus lib.3. Recepta fententia teftamen
tum,q.18. Antonius Gomez,in 1,5.Taurina.
Porro annus quartus decimus,m mafculis,& duode
cimus in feminis expletus debet efle ; dies tamen vlti-
mus incceptus,habetur pro completo,!. Qua state , ff,
deteftamen. Nec ad teftamentum faciendum fuflicit,
vt malitia ctatem fuppleatmcc enim filius ante annum
quartum decimum , quamuis iudicio vigeat, & fit fa
tis rationis compos, vllum teftamentum facere poteft,
tefte Antonio Gomez, inl.3. Taurina , cum Baldo ,
& alijs.
Qusres, An filiusfamilias poflit iure communi do»
pare aliquid caufa mortis es bonis aduentitijs ipfius
patris confenfu ? Refpondeo ex communi fententia ,
pofle,Couar.in Rub.de teftam.p.j.nu.y.8 Sc 9. Dices,
Qui teftamentum condere non poteft, eo ipfo nequit p
conficere codicilIum;neque donare caufa mortis, Re-
'pondeo,id non fciuper verum efle: ac ita id in prsfen-
ti locum non habet. Sed cur prohibetur filiusfamilias
teftari etiam nutu , & voluntate patris de bonis aduen»
titijs,&non prohibetur donare caufa mortis, patxe co-
CenticntelRefpondeo,leges Sc iura primum vetuifle,fe
cundum non item,quia teftamentum, maturius Sc ple
nius indicium in teftatore poftulat.Item,facilius homi
nes trahuntur ad teftamentum faciendum, quam ad
donandum gratis ,Sc liberaliter,
Qusres , An filiusfamilias teftari poflit de bonis
aduentitijs ad pias caufas,abfque confenfu patris? Sen
tit Bartolus,in l.qui in poteftate, ff. de teftam. id pofle ,
quando in bonis aduentitijs plenum dominium , &
vfumfrndlum habet.Sed communis fententia, tefte Co
11arr.inrub.de teftam p.^.n.vlt negat id pofle,rufi aece » •»-.
dat patris voluntas. Abbas in rubr.de tcfta. Couar. in u
rub.de teftam.p.3, nu.vlt.& id reuera colligitur es cap,
licet,de fepult.in 6. vbi Pontifex ait. Quamuis filiusfa
milias abfque patris aflenfu fibi poflit liberfe eligere
fepulturam ; pro anima tamen fua, prster ipfius afien-
fum,nifi peculium caftrenfe, aut quafi caftrefe habeat,
aliquid iudicare non poreft-Sic ibi,Nimirum noluit Ec-
tlcfia patrem iure fpoliare,quod habet in filium, quan-
diu eft in patria poteftate .Docet itidem lulius Clarus
Hb.3,recepta fententia,$.teftam.q.5 .ad finem,vna cum
alijs,quas ille citat: fi filiusfamilias annuente patre, te-
ftetur ad pias caufas, ita tamen, vc folum de certa bo
norum parte , confenfu patris teftamentum faciat, Sc
nihilominus plura ad alias caufas , quae piae non funt,
leget, eiufmodi legata vim Sc locum non habere, nec
accrefcere alijs pijs legatis, fed haeredibus ab inteftato p
venientibus deferri, ^
Sciendum eft, alicubi vigere ftatuta ciuitatum , 8c
populorum , vel conftitutioncs Principum , quibus de-
ternitur.vti filius fiuc fihafamilias ,poftquam impube
res cuaferunt, poflint facere teftamentum de bonis ad
uentitijs, perinde ac fi foluti elfentiure patris potefta-
tis,ita vt de tertia,quarta, vel quinta fuorum bonorum
parte libere ftatuant, dummodo parentibus fuas debi
tas partes relinquant. Et tundi filiusfamilias juxta
hac ftatuta aliquid ex bonis aduentitijs, iuquibus pa
ter vfumfrudlunihabet,extraneo relinquat, & leget,pa
ter dum viuit vfumtrudtum retinet: poft eius vero obi
tum legata fili j implentur omnino, nam filiofamilias
jus teftandi non conceditur, nifi fetuato iure patris s
quod habet in bonis filij. Sic Ealdus, & alij,quos refe
runt Molina lib.z.de priniogeni.cap.^.nu.zz. Arias pi-
nellus in l.i.C.de bonis maternis,p.x .num.44. quamuis
contrarium fcripferit Antonius Gomezinj 1. 6. Tauri
na, num, 13,
De d) nationibus inter patrem, Cpfiliu-
familias i €> de hisquxpof mor
tem patris filiusfamilias > con
ferre exteris fratribus de
bet, Cap, XXIV,
P Rimo quaeritur , Vtrum inter patrem , & filiumfa-
milias donatio iure communi fubfiftat ? Refpon-
deomec patrem filio,filisue familias donare pofle , nec
e contrario,!.i.C.de impuberi . & alijs fubftitutis. Do
natio itaque fadta a patre filiofamilias non valet, nifi
rem donatam pater filio tradiderit:& tunc,etiamfi tra
diderit, ms eft patri,dum viuit, donationem reuqcare :
St fi non reuocat,patris obitu confirmatur . Ratio legis
eft nonfoliim , quia pater & filiusfamilias quafi vna
perfqna cenfentur : fed ne patres nimio in filios amore
fint in donando profufiores,Duo tamen cafus excipmn
tur , in quibus pater poteft iure communi donare filio
familias, Primo,dotis, vel alimentorum caufa,vel pro-
ter nuptias, 1. Pomponius Philadelphus, ff. familiae
erdfcun. Secundo, poteft pater filiofamilias eur.tijn
caftra,(iue caufa militis, res mobiles,fiue monentes do
nare,1,fi filiusfamilias,C,familiae hercifcun.Ex his dedu
citur,pofle patrem filio donare aliquid, vt habeat in pa
tnmonio ad ordines fufeipiendos; filis, adingreffum in
Religionem: Item,tum filio,tum filis,vt a feruitute,vel
captiuitate redimatur:Item vt a vinculis,vel poena cri
minis liberetur,vt munus publicum, vel dignitatem co
fequatufjUt facram , vel neceflariam peregrinationem
fufeipiat. Non tamen dubium eft, qmn poflit pater re
mittere vfumfnuftum,quem habet in bonis filij aduen
titijs,vt l.cum oportet,$.Sin autem,C.de bonis,qus li
be.tunc enim nihil donat de fuofledremittitfolumius,
quod habebat m filij bonis.
Secundo qusritur , qusnam bona filiusfamilias fibi
a parentibus donata conferre cgteris fratribus,hoc eft,
ad collationem afferre, debeat poft obitum parentum?
Refpondeo,donationes inter patrem Sc filium duplicis
generis efle:Aut enim funt ob caufam , cuiufmodi funt
donationes fadfs filis dotis caufa, vel filio propter nu
ptias ,uel ob militiam, vel ob Ordines Ecclefiafticos
fufeipiendos, vel ob ingreflum m Religionem, vel aci
munus Sc officium publicum, vel dignitatem affequen-
daiii,vel ob peregrinationem,uel ad liberandum filium
a feruitute,& captiuitate,vel ob alimenta. Tales etiam
funtdonationes,qus remuneratoris dicuntur: vt cum
pater aliquid filio donat ob laborem , induftriam ; &o-
peram, qua patris negotia,filius geffit, vel ob quslibet
alia beneficia, quibus filius eft de patre benemeritus.
Alis donationes funt, qus abfoluts & fimplices vocan
tur,quibus pater aliquid filio donat gratis & liberaliter,
quamuis donet precibus ipfius filij, vel aliorum indu
ctus j Sc motus.
His politis, frequenterqu* pater filio donat ob cau
fam conferre filius cstens fratribus debet poft obi
tum patris, quia ea in legitimam portionem computa
re debet, nifi pater expreflerit ea ne filius conferat, &
dummodo pater de ijs bonis poflit nutu & arbitratu
fuo ftatuere. Talia funt,qus donat pater filis caufa do-
tis,vcl ad ingreflum m Religionem;, & qus donat filio
propter nuptias, vel in patrimonium , adEcclefiaftico-
rum ordinum fufceptiouem, iuxta ca,qus habentur iu
Authent. Ex teftam en to, Cod.de collationibus , &
Authen.de Irientc, &femifle, $,eum quoque, Sc do
cet Glofla in Authenticis citatis. Couaruuias de te-
ftamentis,capit.Raynaldus, $. fecundo, numero fepti-
mo,& odftauo , Antonius Gomez in 1. z9.Taurina , nu-
niero duodecimo. Antonius Lopcz, 1.4. titul. i6.par-
tita fexta. Vndedos data,’autpromifla filis computa
ri debet in legitimam portionem eius, fifua filia vna
cum
Jnfhutionum JMorahum, Pars 11.
A
