'VthJL Dequarte decalogi praeepto. Cap.XXVL 
A 
12.^ 
TLhoitig.lib, 
I X. Cii. 1 I 
Ucl‘ Antiii 
Rbodig la- 
_ co citato. 
"Excii' II. 
Wm 
Hi. i. 
i* 
,L*. 
mu 
c, Ilii 
.}■ 
i.lii.i 
m. '» 
InHj 
nf.4*^ 
dtt. 
Sap. 4. 
>/«■5 ?• 
RWig.l/i. 
10 
' hS.Anti^, 
fercm patruelem ,patruum aminculum , amitam,ma 
terteram,confobrinum,ue! confobnnam ,uiram , uel 
vxorem, vel generum,nurii.vcl focemm. Item ibide: 
Qni venenu emit,vt putri duret, quanmis non potue 
rit dare.parricidij p^na. tenetur. Item mcdicus.qui do 
Jofcics filio venenum tradiderit,ve patri daret, eidem 
poena: fubijcitur 11 fF.ad legem Pompeiam,de parrici 
dijs:& qui fciens pecuniam mutuam dg.t vt venenum 
emar,quod patri prxbeat,eadem p?na punitur,I.fcien 
ter;ff.ad legem Pompeiam,de parricidiis.Item extra 
neus filio mandans,vt patrem occidat. Prxterea con- 
fcij & focij eius maleficij , eadem pa-na pledluntur,!. 
ytrum,fF.ad legem Pompeiam,de parricidijs.Hax om 
nta locnrn habent,quando parricidium cft cofcctitum 
' alioqui enim mitiori pctiia parricidia puniuntur. 
Ex his manifeilum eft, quanta fit aliquaru gentium 
■ impietas & immunitas.Cafpij enim, fi Herodoto cre 
dimus,parentes incltifos inedia necabat,cum iam ^ta 
tis annum fcptuagefimum exccfferant.Baftnani.Indi 
& Scytha , parentes lenio,morboue confectos , vinos 
obijcere canibus confueuerant ad hoc ipfum de indu- 
ftria enutricis. Impius admodum & impudens.Nero 
fuit, qui matrem occidi iuflit; &: idem accurrens nu 
dam intuitus,dixit,Nelciui mihi matrem effetam ve- 
auftam Exodi i i.lex diuina extat; Qtti percuderit pa 
trem fuum & matrem,morte moriatur.Item: Qui ma 
ledixerit patri fuo,vel matri,morte moriatur. 
Tertio quatritur,Quando nam fit circumflantia pa 
tris exprimenda in peccatis contra parentes faccrdoti 
confitendis?Rcfpondeo ; in hifce omnibus peccatis qui 
bus miuna parentibus infertur,(emper cfle circii mfta- 
tiam parentum in confeffione explicandam, fine iniu- 
ria inferatur verbis,fiuefa<ftis:veluti fi filius maledicit 
in patrem conferat, vel eius honori, vel famas detra- 
hat:fi ei alimenta fubtrahat, vel deneget: fi ei manui 
violentas afferat: fi eiusiulfa negligat. 
Porro fient confideranda cft poena qua filiorum pec 
«ata in parentes puniuntur ; fic etiam confiderandum 
fift diuinum pm mium quod ijs promittitur,qui paren 
tes colut & obferuant. N eque enim folum fempiter- 
tix ac beatae, fed huius etiam quam in terris agimus 
vitae vfum,Deus pollicetur.diccns: vtfis longaeuus fu- 
per terram,quam fententiam interpretans Paulus,(fic 
tas,inquit,ad omnia vtilis eft,promiflioncm habes vi 
tae,quae nunc eft,& futurae.Nec folum temporis diutur 
nitatem ad viuendum promittit Deus, cum ait: vt fis 
longaeuus fuper terram,fed etiam otium , quietem, & 
incolumitatem ad bene viuendum.Nam Dcutcron.S. 
Non folum,inquit, vt longo viuas tempore: fed illud 
etiam addit;vt bene fit tibi. Nec putandum eft diurni 
promilfi hdem & conflantium deeffe,cu interdum qui 
maiorem pietatem paretibus praeftiterunt,his vita bre 
liiter fit:Quibus id quidem cotingit, vel quod his opti 
me c6fu!itur,qui prius fi vita decedunt, quam a virtu 
tis,& religiomsjatfpieratis officio recedant. Rapiutur 
enim(vt ait Sapiens) ne malitiamutet intellectum eo 
nim,yel quia cum pernicies & rerum omnium pertur 
batio impedet,fi corporibus euocantur, vt communiit 
temporum acerbitatem cuadatiAfacie enim malitic. 
inquit Propheta,correptus eft iuftus, quod fit, ne eo 
rum aut virtus,aut falus pericliterurjvel ne triftiffimis 
temporibus ex propinquorum amicorumq; calamita 
tibus,!^: malis accrbiftimos ludius fentiant. 
Illud etiam eft maxime notandum, filiorum pecca 
ta in parentes diuina vindidla , aliquando ad pofteros 
deriuari praua quadam imita-toue,& exemplo. Qui® 
dam fe excufabat quod patrem verberallctiQuia iple, 
inquit,patrem quoque fuum verberauir, <5c ille rurfus 
fuum:quin & filium oftendens; & hic,ait,vbi in viru 
euafent,me quoque flagris qaedet:hoc enim nobis gen 
tile eft.Qiiidam alius raptabatur ii. filio, cumque ad ia 
nuam perductus foret * Dcfinc,inquit,fiii, nam & ego 
patrem hucufque raptaui. 
Pe poenis 3 quibus parentum peccata in 
filios puniuntur» Cap. XXXI. 
P Rimo quaeritur, quam poenam mris incurrant pa 
rentes 3 qui filios exponunt ab alijs nutriendos ? 
Ln/lit.Moral.Pars a. 
B 
Ref) ondeofin c.fi a parrc,dc infant.& languidis expo- 
fitis,dicit«r,fi a patre, fiue ab alio, feiente ipfo.aut ra 
tum habente, & relegato pietatis otficio infans expofi 
tus extitit, hoc ipfo a poteftate patria fuit liberatus.. 
quod & dc prsdictis cuiufcumque aetatis languidis, it 
expoliti fiierintjve! fi alicui eorum alimenta impifi de 
negari contigerit,dicendum eft. 
In l.fi inuiro, C.de infantib, expof.hahetunfi inul 
to,vel ignorante te,partus ancilU,vel adferiptitix tuo 
expolitus fit,repetere euni non prohiberis; fedreftitu- 
tio eius,fi non ii fure vcndicaueris,ita liet,,vt fi qua in 
alendo co,vel forte ad difeendum artificium miti cou, 
fumpta fuerint,reftituas,Et in l.fequente,vnufqu.ilque 
habeturjvnufquifquc fobolem fua nutriat; quod fi ex 
ponendam putauerit,aniniaduccfipni, quae cemftituta 
eft,fubiacebit;fed nec dominis, vel patronis repetendi 
aditum relinquimur, fi ab ip.fis expolitos quodammo 
do ad mortem , voluntas 11 u feri cordi* anucacollcge- 
rit.Nec enim fuum quis dicere potent, quem pereun 
tem contempfit. 
Hinc licet inteUigere, infantem expofitum a patre, 
vel ab alio,eo feiente,vel ratum polleahabfite, patria, 
poteftate folui,&; fui turis effici. & fibi acquirere .Idea* 
inris cft,(i filius malfi valens & languidus cuiufcumq; 
sttatis expolitus fucritiidem etiam fi filio languenti pa, 
ter alimenta fubtraxerit,vel dencgaue.rit. Porro is qui 
expolitum alueritjnullum his in ipfum acquirit. 
Sed quatftio eft,an ea Conflit. Potitif.generarim lo 
cum habeat in filijs fiue bene valentibus, fiue langue- 
tibus.cum ait fi pater alimenta dcncgauertt, patria po 
telfate filium lolui.Goffredus.teftc Abbate,fenfit vni- 
uerse locum habere,fed Innocentius,Hoftienfis.loan, 
^ Andr.& Abbas probabilius cenfent eam Conflit tan- 
- tummodo efle intelligenduni dc filijs laguidis, quibus 
pater alimenta denegat, nam poenam benignius & mi 
tius interpretari debemus. Deinde,quia in his duplici 
cx capite pietas m filios violatur , tum quod filijs ali 
menta denegantuntum quod male valentiDus,&: lan 
guentibus ,quod eft dcteftabilius, Si fecundo quaras, 
quis appellatione infantis intclhgatur? Rcfpo»deo,cx. 
c.!itteras,dc dclpofimpub.Infantilis £tas vocatur vfq; 
adfcptenniumnnfans igitur vocatur puer,donec feptt 
mu £ tatis annu excefferit.Tertib quercs,qua.s. impefas 
repetere queat,qui infantem expofufi enutriuitiG.lof- 
fa in c.vlt.difl.87,opinatur folummodo eas repeti iure 
poffe,qua; fadls fiint in erudiendo; & docendo puero, 
non qu e farila funt in eo alendo,quia alimenta pieta 
tis. gratia funt ei data;at qua pietatis caufa erogantur 
•p. in aliquem,numme repetutur,vt colligitur ex c. facro 
ru.ii.q.z.l.Alun.C.de negot. Sic etiam fenfit Io.And, 
Qua opinio robur accipit cx co quod habetur in I.pa- 
trem,C.dc nupt.Patre,qui fijtum expofuit, hanc nunc: 
adultam fumptibus,& labore tuo fat-lam,matrimonia 
coiungi filio tuo defideratis,fauqre voto coucnit. Qui 
fi renitatur,alimentorum folutioni in hoc lolummodo 
cafu parere debet.Sed huic fen tenti* obflat, quod di 
citur in l.fi inuito,C.de infant.expof.fi jnuito, vel ighoi 
rants te,partus ancilla,vel adferiputia tux expolitus 
fit,reftitutio ei us it» fiet;vt fi qua in alendo eo-,yel for 
te ad difeendum artificium iulle confumpta fuerint, 
reftituas.Et quamuis hxc lex tatummodo iddecernac 
in fcruo,ve! liberto expofito: loeu tamen habet efiani 
in filio expofito ? Quare verius eft,quod tradit Abbas; 
fi alimcta data fiat ab co qui dare debebat, ea iureno 
repeti,fiue protcftatus fit fc ca repeti turum,fiue (ecus, 
E Vt fi Epifcopus infante expolitu aluerit,v?! fi.nutritus 
fuerit tanq.ua pauper ex comumbus alicuius Bcclcfias 
bonis,vel ii nutritus fuerit in aliquo publico loco cau 
fa communis mifcricordi* tk pietatis cxtrudlo, nifi, 
vt dixi,hoc eodem lib.c.5,q, 7.is locus, fit fundatus fo- 
lura ad alendos eos , qui egent; tunc enim parentes 5 
non egeant , compenfare debent impenfas factas in 
eo loco ad alendum filium eorum.Et noc niodo intel- 
ligitur , quodhabeturincap.facrorum.,ii.qu.z..&in 
2.Alimenta,C.de negotijs geltis.. Quod fi data fint ali 
menta ab aliquo genens, propinquitate coniunClo : 
tunc verifimihter creditur pietatis gratia data fuiHe, 
ac proinde is qui dedit iure non repetit; nifi fuerit pro- 
teftatus velis fc eam re recuperare.. Et hoc modo in- 
i, j tclligb