hm. $, 
LiL U'*De quarto decalogi praecepte» Cap, XXVII» i % 7 
femin» > qui fc prediftis fcelcribus obftrinxerint, & A 
eorum foci; ,fau rores, confultorcs ipfo fafto in excom 
nrunicationem incurrant:a qua abfolui nequeant,nifi 
in mortis articulo per alium,quam per Romanum Po 
tificemmec irregularitas contracta,ab alio tollfqueat, 
nifi a Romano Pontifice. Hac in illa conftitutione. 
Sed Gregorius XIIII. eam conftitutioncm tempe- 
rauit aha edita, cuius initium eft: Sedes Apoftolica , 
qua decernit,vbi de homicidio, & animato fetu agir 
'tur,panas non alias duriores, &:Teneriores contrahi, 
nifi qu e per factos Canones,& leges profanas funtin- 
fliile.Et quod pertinet ad excommunicatione contra 
perfonas in conftitutione Sixti V.expreffas latamffain 
quae poft conftitutioncm jpfius Sixti deliquerunt, 
quam que in pofterum deliquerint, quilibet presby 
ter,tam fecularis, quam cuiufuis ordinis regulans ad. 
-Chrifti fidelium confelfiones audiendas per loci ordi- JJ 
. narium approbatus, fi fuerit ad hoc deputatus , nimi 
rum ad abfoluendum a tali excommunicatione con 
tracta ex aborm,plenam,& liberam in foro confcicn- 
tiae, tantum abfoluendi habeat facultatem, eandem 
prorfus,quam idem Sixtus prjdcccflbr fibi,ac Tuis fuc- 
•ce/foribus referuauit. 
Quod vero attinet ad petnas procurantium abor 
tum fcetus inanimis,aut exhibentium mulieribus, vel 
fumentium venena fterilitatis, aut quocumque modo 
auxilium,vel confilium eis dantium,in predicla con 
ftitutione Sixti contentas, ipfatn conftitutione prefa- 
tanijin ea parte,vbi de his agit,ad terminos iuris com 
munis, ac facrorum Canonum, & Condii; Tridentini 
difpofe onem,tam in proteritis,quam in futuris redu 
cit Et quod ad reliqua omnia pertinet, praeter hic ex- 
prefia in luo robore firma permanere vult. Hzc Grc r C 
goriiis XIIII. 
Quarto queritur ,An ad euitandam infamiam fjmt 
«z.&offenfionem aliorum,liceat aliquando vtircmc- 
«lio ne fetus cocipiatur? Quidam fenferunt id licitum 
«fle,quando probabiliter creditur magna orimra infa 
mia,aut magna aliorum offenfio ; vtpote ne momalit 
fomiina concipiat poft nefarium,& facnleguni concit 
bitum,autne puella illuftri, vel honefto genere nata, 
in domo parentum grauida fiat. Ad quod quidem illi 
affcuerandum,vnico argumento mouentur, quod ni- 
miru f$tus nondum fit animatus; ergo ob ignominia , 
& dedecus euitadum,fas eft fterilitatis remedium ad 
hibere. Ad enim dubitari nequit peccatum elfc huiuf- 
modi fterilitatis remedium: fic enim naturo curfus,&: 
ordo impeditur: nec funt,vt ait Apoftolus Paulus, fa 
cienda mala,vt veniant bona;& femina fibi imputet, |J 
-quo lpontefua,&voluntatepcccauit. 
Quinto queritur, An medico liceatfoemino pre- 
gnanti, cuius falus, & vita periclitatur, medicamen - 
tuin preberc,quo parcum abigat,& fic falua fiat? Viio 
ore docent onmcs id medico liberum non elfc, fi foe 
tus iam viuitmec enim eft matris faluti,& vico reme 
dium adhibendum, cum tanto foetus iam animati dc- 
trimen cornee vt vnum faluum efficias, alterum peri 
mere licite potes. 
Sed quoftio eft, an quando foetus nondum viult 1 , It- 
ccac, huiufmodi medicamentum matri fubminiftrare 
B.Antonin.p.j cic.y.c.i 5.i.Siht vcrb.Medicus.q.+.Ar- 
nul.verbo Aborfus,nu,z.Nauar.in,Manua.c.zf .nu.iSz, 
veri. Quarto pegeae, Xoan. Neapolitanum fecuti ceu, 
fcntjtunc licitum eile huiufmodiremediu,quando cer 
tum eft fytum nondum viuere,feeus vero fi dubitetur, E 
viuat nec ne foetus,eo quod mcdicaffieto matris vito, 
& faluti confulicur,que alloqui cu eifet peritura, fjtui 
quoque perniciem afferret Deinde,quia medicameto 
nequaquam vtitur medicus, vt fiat abortus,hoc enim 
nefas enet, fed vt matri periclitanti medeatur, vult 
enim medicus matris vitant fcruare,& quamuis ex ac 
cidenci foetus qui nondum eft animatus,eijciatur, non 
tamen extinguitur, cum nondum viuat. 
Mihi tamen videtur in primisffi remedium quo me 
cucus vtitur, medicamentum eft inftitutum ad falutc 
matris,non autem quod fit perfc caufa abortus , tunc 
licet medico id remedii adhibere, fi certo conftiterit, 
nondum vicani foetum habere:&: hoc conficiunt argn 
Bienu Dororum paalb ante pofitaa Si uero medica 
mentum eft,per Te caufa abortionis,hoc eft,quod vl,$c 
natura ftia ahprtum facit, fas non eft medico id pre- 
gnanci feminas prebere,etiam ad falutem ipfius,quo 
niam non funt facienda mala,yt jnde veniant bona,at 
per fe malum eft abortum facere: ergo,& id prz-bere, 
quod vi, & natura ftia abortum facit. Sic Cordub, in 
fuisqusftionibus.lib x.q.3 8-duh. 3, 
Sexto queritur, An liceat medico femine pregnan 
ti veniam fcindere ad fanguinis emiffionem , vt falua 
■fit,quamuis fetus vtero incliiffis probabile mortis pe 
riculum incurrat ? Due funt opiniones. Vna docet, 
-quandiu fetus non viuic,licitum effe medico yti eo rc 
medio ad nutris falutem; quando yero fetus viuic,,id 
minime tuta conficientia medicum facere pqffe : quo T 
niam no eft matri fubueniendum,cura pernicie,& in 
teritu fetusfficut non licet fibi vitam fugiendo tueri, 
cum interitu alterius, 
Altera opinio, quam habet Cordub.lib.i,q.3 S.dub. 
4.vniuerfie tradit liberum elfc medico vena fcifla fan- 
guinem matri elicere praegnanti , quod nimirum hoc 
nihil aliud fit nifi matris falutem , & vitam tueri; & 
fanguinis emiffio,vi & natura fua abortum non facit, 
quauis nouunquam fetus falus,8c vita periclitetur ob 
fanguine matrifubcradtum;aec eo reniedio utitur me 
dicus ad exitiit fgtus,fed ad matris falutem.peinde iu 
-re dubitari non poteft, quin ipfi matri periclitanti li 
ceat fumere medicamentum fibi falutarc,quamuis cu 
probabili periculo fetus;fas cmm eft matri fugam ar 
riperent feipfam feruet ab hoftibus,a feris,ut a tauro, 
leone,& a furiofo homine in eam irructi,uel ab igne , 
& incendio,quamuis ex fuga probabile fetui pericu 
lum creetur; ergo etiam licet medico id coafihj matri 
dare, ac proinde id quoque remedij przbere. 
De legitima,portione,quam parentes fi- 
lijs debent. Cap, XXVil 
P Rimo quzritur, Quidnam legitimas portionis no 
mine leges,& lura mtelligant?Rclpondeo,certam 
hereditatis partem aliquibus lege decretam, ac debi 
ta,quam effent habituri <1 ab inteftatofuccederenticii 
enim nec omnia bonahasreditario iure, teftator in al 
terum tranfmittere,nec denegare poffir,lcx conftituit, 
ut certa,& definita hasrcditatis portio in legitimos hc- 
jredes teftamentotranfirct.Vndediifta eft legitima,ed 
quod fecundum leges alimentorum uice fubrogatur. 
Inftit.de inpfficiofo tefta.^.igitur quartam.Abb.iScali;, 
in c. Raynutius. de teftam. 
Secundo queritar, Quotuplcx fit portio legitima , 
que hasredibus iute debetur ? Rcfpondco , effe tripli- 
cenuquarum una comuni nomine uocatur legitima , 
altera,Falcidia, quia dc ea lege tulit Falcidius Tribus 
plebis; tertia dicitur Trebellianica, eo quod lege lata 
cam inftitujt Senatus Romanus,Trebellio Maximo,& 
Annco Seneca, Cpff. Legitima debetur fihjs, qui fine 
caufaab hereditate excludi nequeutjquibus mortuis, 
debetur nepotibus ex eis legitmie natis.&hecnec per 
legata,nec per fideicdmnuffa adimi poteftdctrahitur 
que ex bonis pareiitiini,dcdufl:o ere alieno, & funeris 
impenfamt habetur in 1.Paptman115.tf.qLi3r.ta.fF.de jn- 
offic. teft , Falcidia debetur heredi iure inftitutionis, 
Sc eft quarta pars totius hereditatis,qua inftitutus he 
res detrahit, & retjnet fibi ex lingulis legatis, mfi ad 
pias caufas reliila fint Auth.fimiliter.C.ad leg Falcid, 
Trebelli anica,eft quarta pars totius hereditatis , qua 
fibi retinet inftitutus heres,ea c6dicione,utfi dccydac 
fine liberis,alteri eam hereditatem reftituat,Inftit.de 
Fideicom, hered. tf. led quia. 
Tertio queritur,quanta fit hereditatis portio , qua 
parentes filijs dare communi lege , iure coguntur ? 
Olim apud Romanos lege duodecima Tabularum pa 
rentes,luorum bonorum quartam tantum partem ffiis 
filijs dehebant.l.Papinianus.tf.Qnoniam, & tf Quarta, 
De inofficiofo teftamen.& 1.Parentibus.8el Cum que 
ritur.C.De inofficiofo teftaniento. Sed poftea legibus 
conllitutura eft,ut amplior,^ maior filijs legitinia de 
beretur;