'InJUt ut tonum floralium. Pars II,
■*3*
tuo ili i IS e ni pronium, aut, fit meus haeres. Sempronius:
quoniam in tali fubflitutione folum pater conflituit
fi hi haeredem , fi forte filius caftt aliquo ei hsresnon
fit ac proinde filius nullo onere , modo , aut conditione
manatur. Deinde pupillaris fubftitutio non indicatur
fegitimam filij grauare i vt fi pater dicat; fi filius meus
Titius ante annos pubertatis e vita deceflerit, fuccedat
in bonis illius Sempronius i nam pater vtitur iure fi.
bi legibus conceflb.
Sexto quariuir,quid fit dicendum , cum is, cui por
tio debetur legitima, haeres inftituatur in longe maiori
portione, an tunc modus condi tiove adhiberi queat?
exempli gratia, inftituitur filius haeres in omnibus bo
nis paternis: Quatitur,an pater pofiit filium grauare ?
Re!pondeo, non poffe ex ea parte, qua filio legitima
debetur,bene tamen ex ea parte , qua vitra legitimam
debitam aliquid filio relinquit; veluti fi pater niftituat B
fiuim filium in omnibus fuis bonis, ea tamen conditio
ne^ lege,vt fi decefferitfine libens,illa Sempronio re
linquat, aut fi iure primigeniorum fint affebla , poterit
filius libere /latuere de eo, quod pertinet ad legitim am
fibi debitam ; quod fi nihil de ea/latuat, ad haeredes il
lius ab in te/lato integra pertinebit.
Septimo quaeritur, An is, qui parentes nullos habet,
nec vllos filios legitimos, lege conatur fratres, fi quos
habet,haeredes inftituere, ita vt eis aliquam portionem
legitimam debeat? Refpondeo,nulla eum lege compel
li ad id faciendum , polfeq; libere in quos voluerit ex
traneos fria bona teftamento tranfmittere , nulla fra
trum fuorum fabta mentione. Vna tamen eft caufa,ob
quam penes fratrem ius eft agendi contra fratris tefla-
mentum tanquam inutile,&inofficiofum:nempe fi fra
ter inftiruat haeredem turpem hominem-ideft,infame , £
& idem iuns foror habet. Sed totum hoc locum habet
in fratre vtrinque coniunblo, id eft, ex eodem patre, &
■matrenato. 1, Fratres vterini. C. De inofficiofo teftam.
nili frater m teftamento protentus infamis quoq; fue
rit, aut fratri teftatori ingratus: tunc enim contra tefla-
nientum ablionemnon habet, quamuis infamem ho
minem frater haeredem inftituent. Authen,De nuptijs.
f,Ingratitudinis.
Oilauo quaritur, An vnus coniux debeat alterum
coniugem haeredem infti tuere,ita vt alter alteri portio
nem legitimam debeat ? Refpondeo, in hunc modum ;
coniux debet iure communi coniugem fuorum oinnm
bonorum heredem inftituere , fi nullos filios habuerit
legitimos, nec parentes; quod fi liberos habeat, debet
in coniugem quartam fuorum bonorum partem tefta-
mento transferre , fi abfque dote m matrimonium du- J)
xit, & ita pauperem,vt aliunde viuere nequeat. Auth,
De exhibcn.reis.$.Quoniam vero.Auth.Prsterea vnde
vir,& vxor.Auth. Vt liceat matri,& anis $. Quia vero,
At cum mantns liberos habet, quarta pars bonorum
eius advxorem ita pertinet,vt cius dum vmit, tantum
modo vfum, & frubtum habeat.: nani dominium ad fi
lios ex eodem matrimonio fufeeptos fpeblat. Idem iu-
ris habet maritus in bonis vxoris; quod habet vxor m
bonis mariti,
De iure } &potefate Dominorum In fer~
uos&primum quo iurefttfer unus
Inducta, fap. XXX•
A Gendum nobis nunc eft de ijs, qu* femus domi-
nodebet i & viciflim de ijs, quae dominus feruo
praflare iure compellitur, fed dicendum tamen prius
generarim eft, quid iuns herilis poteftas in feruos con
ti ne at.Summa perfonamm diuifio eft,vt hominum ahj
fint Uberi, &fuiiuris,alij feriri, & alieni iuris.lib. i. ff.
De ftatu hotnin. Infti t. de iure perfonar. $.1.
Primo qmetitur , An aliquis ex liberis parentibus
procreatus, feruus natura nafcatur ? Hanc quaeflionem
Anftoteles trablauitlib.i.PoIitic.cap.j. Dicimusfex li
beris parentibus) quoniam,vt inferius dicemus, mul
ti natura lunt ferui, hoc eft, origine, quia ex ancillis ,
quae funt mancipia mtfcutuur. Quafttio igitur eft, au
A aliqui ex vtroque parente libero nati, fint nattira ferui.
Fuerunt enim quietam , qui id affirmaucrint Ariftote-
lis auctoritate permoti,qui i, Politic.c.i.approbare vi
detur Poetarum teftimonium dicentium Graecos Bar-
baris dominari oportere : quod idem fit natura Barba
rus,& fertius :& c.j.docet,quofdam nafri feruos, & fer-
uitutem quandam ex ipfa natura contrahi, quia aliqui
nafcuntur hebetes,& tardi,ac proinde oportet eos alio-
nimconfilio,ac imperio regi,qui mente, ratione , ac fa-
pientia valent, Quemadmodum,inquit, corpus naturi
menti,& rationi paret, <k mens imperat; deinde quem-
admodum natura cunbtos animantes rationis expertes
homini fubiecit, vtiratione, & mtelligentia praedito,
qui ipfis naturaliter dominatur, & imperat. Sic etiam
alij inter homines ingenio, ratione , & fapientia prae,
ftant ali; vero corpore,& viribus valent,ingenio, & ra
tione non item , & hi illorum ingenio natura ipfa fu-
bijciuntur,& parent. Ex hoc loco Ariftotelis quidam
colligere conantur, inter homines , alios effe natura li-
beros;alios natura feruos. Ricard-4.dift.3 6, arti.4. q. 1.
Sed certe dubitari non poteft, quin homines ex libe
ris parentibus procreati, per naturam ipfam libertate
fint praediti, quamuis poftea iure gentium inflo bella
deuibli multi in feruitutem redigantur. Vnde ms Cmi-
Ie,& Canonicum aperte diffiniunt,feruitutem iuregen-
tmm,ac belli effe introdu<3am,& ab initio homines na
tos effe natura liberos, ut colligitur ex Inflitut. da iure
nat,gen.&cimli.$,Ius autem getium,& de iure perfon.
verf.femitus autem, & de Libertin.in pnne. & 1. Liber.
tas.ff.De ftatu hominum.I.Manumifhones.ff de luft. Sc
iure,& dift.i.c.Ius gentium , &c. cumRedemptor.il.
q.i 1. ex Gregorio habetur, homines quos ab initio na
tura liberos protulit, & Ius gentium iugd fubftituit fer-
uitutis.Ariftoteles vero tantummodo videtur docuifle,
quofdam nafei ita imbecillo, & rudi ingenio , vt feipft
regere nefeiant; quos propterea non ita redigit in fer
uitutem , vt tanquam mancipia fint aliorum potcftati
fubicdti/ed in feruitutem quandam cinilem , vt alioru
confilio,prudentia,fapientia, & monitis ciuiliter guber
nentur: quorum etiam mdicio , & aubloritate ad bonii
trahantur,a malo auocentur, doceantur, &; in ciuilibus
vitas ablionibus dirigantur, vt fic in officio continean
tur. Item Ariftotelcs ibi folum docere vult, quofdam
effe ingenio, & natura magis aptos ad dominandum ,
alios ad feruiendum , nimirum ciuiliter.
Secundo qtiiricur, An feruitus, quas eft legibus in.
trodubla; ac propterea dibla legalis, pugnet cum iure
naturali,& an fit obpeccatum indubia? Profeblo iura ci-
uilia aperte reflantur , feruitutem perfe contra natu
ram extitiffe.in 1 Libertas.ff, de ftatu hominum. Jnftit.
de Iure nar.gent,& ciiii.$.Ius autem gcntium,&:de Iu-
re perfonamm verf.femitus autem: eo quod omnes ho
mines ab initio liberi nalbebantur , nec bella, & capti*
uitates tunc erant.Et Ambrof.in cap.Sexto die. dift. 31.
ait Manebat omnibus, antequam vinum muemretur»
inconcuffa libertas: nemo fciebat a conforte naturae
fu* obfeqma lenii tutis exigere non effet hodie ferui*
tus, fi ebrietas uon fuilfrnHasc ille, ergo feruitus eft pc:
ebrietatem indubia,
Auguftimis lib.19.de duitate Dei.cap. 1?. aperte di
cit Rationalem hominem fablum ad imaginem Dei,vo
luit Deus irrationalibus dominari, non hominem ho
mini , fed hominem pecon:& paulo inferius; Conditio
quippe fcruitutis iure intclligitur impofita peccatori.
E Proinde nufquam Scripturarum legimus feruum, an
tequam hoc vocabulo Noe iuftus peccatum filij vindi
caret. Nomen igitur iftud culpa meruit,non natura. Et
inferius: Prima ergo fcruitutis caufa peccatum eft, vt
homo homini conditiouis vinculo fubderetur. Grega
rius libro 2.1. Moralium, capitulo vndecimn. Omnes „
inquit, homines natura squales fumus ; fed accedit di-
fpenfatio in Ordine, vt quibufdam praelati: videamur 3
Pauld.infenus: Omnes homines natura aequales ge
nuit fed variante meritorum Ordine , alios alijs difpen*
fatio occulta poftponit; ipfa autem, diuerfitas, quas ac*
ccftit ex vitio, rebte eft diuinis iudicijs ordinata Habte.
nus illi magni Patres. His accedit; quod iure gentium
introdubla lunt bella, capti uitates , feruitutes. Inflitut,
de iure naturali gentiu,& ciui.^.Ius autem. Hinc fit.vo
lurifeon-
