i §4 
a 
nynius videtur , ita vtfenferint Epifcopum aPresby f 
tero mmime diurno iurc fecernhfic aiunt, Senferuht.iii 
cpift.ad Ephef.4-Ambrp(ius , Chryfoftqmus,Augufti : - 
mis,Theodoretus,Primafius,Sedulius, Tiicpphykciiis, 
Oecumenius.Sed profeiio quidquid illi dicant',,S. Au? 
guftinus, &S. Epiphaniqs, vtfuperius monuimus eam 
fententiainjVthasrtticiipi damnaueire.Ji.Ambrofius au 
tem ■Chryfqftqmus.aperte Epifcopum h Presbyte 
ro diliinguunt,fol : un) igitur magni illi patres dicere vo- 
lueniiUjolini JJpifcopQs vocari epfdenri,juqs,& Presby 
teros, au t Epifeopi&;Ppeshy£fXi,pot?ftatqs eidem im 
pertiri, & conferri folias,. 
C De Epifcoptru efaBione, C. X%VIlli 
P Rimd qyantur; Qgpt,& quae flat.ad.Epifcopormu 
creationem neceftfRiaiRefponfiqq,.tria potiflimura 
fciilicctjeleiiiqaefllytqqitfirmficipnenijpqnfccratiqnem. 
Primo eligitur Epifcopqs. j-eledtus Ipperiori^ amftorita- 
te confirmatup/confii-matus confecramr.Voce vero cie 
«ftipms.comprchefifiimuf etiam quamlibet nominatio- 
n.em ,qu a v e I qj epi ? pruqvCo! 1 egiu m, v e I patronus, quaa 
lis fqlet: ellc.RexftmperatorjVel Princeps, aliquem nq- 
oiinat,de«gnat,& offert Rom.Pontifici ad Paftqrale,& 
Epalemupus.,, ^•qruin.e vero confirmationis, intejligi? 
mus no folii Superioris actionem, qua aliquem ejcfttt, 
&defignatum afi Epatum- confirmat, fed etiam actum 
illum,quo Epifcopum nominatum , dqflgnatum, & ob? 
latum a patrono,ui Epiihopali dignitate,& munere co- 
ftituitiy.el denique attiim.Aquo, fine ylla eledhqne fafta 
a Canonicis,vel clericis, & ahfque vlla etiam 
j,ioiic ) tlefigiiatjone,& oblatione fafila a patrono,Roma 
inis Pontifex alicui Epifcopatum confert. Huiufmodi 
enim collatio fic diffta, vt ait Abbas in cintercorpora- q 
lia,detranflatioae, vi ac potcftatefua eledtionemyiio- T 
niinatippem,dcfignat!onem , & oblationem continet: 
confteratio uerb eft,qua eledius Epifcopus,& confirma 
tus deinde ab Epifcqpis vngitur,& confecrafur. 
Secundo .quaeritur i An E.pifcopatus.tuta conficientia 
optari,ac peti queatlS,Tho.z. z.q.iSJ.artic.i.docet nec 
expeti,nec peti polfe,nifi dnabus.ex caufisiaut ob mani 
feliam neceffitatem imminentem,qualis merito cenfe- 
retur, curn nullus vellet, hoc onus aflumere, aut nidfiis 
repentetur adhqc officium idoneus.. Sic enim tenipoj 
fibus Apoftolprimi acqiqit,quod.fk nunc poteft contin 
gere,vel in Gentibum prouincijs., qui ad Chrifti fidem 
conuertuntur,vel in ijs regionibus,in quibus dominan 
tur Harctici ,jvbi rari admodum Catholici Presbyteri 
inuenirentur:yelob communem aliorum falutenv, yt, 
W ver) irc poteftjcum multi Epifcopatum ambiunt,m 
ces tamen,&iniperitijaut corruptis,Sc deprauatis mo- 44 
r.ibus, qui fi in Epifcopos eligantur , magis oberunt, 
quam proderunt Eccjefiat Dei.Vnde tefte S.Greg ih Pa 
ftorali.p.x.c,?. Ifaias cupiens proximis prodcllefiauda? 
biliter officium praujicaupnis appetqt, 
Animaduertendum eft,non elfe ifiem.Epifcqpatu ani 
bire,quod optare,aut peterens.n.ambit,qui-quibuflibct 
artibus etiam majis, ad epifcopatum afpirat; at poteft 
quis optande petere his modis, & artibus quas ius n.a- 
turalc diurnum., aut Canonicum non prohibetitijmiru 
jn his duobus cafibus, qups S. Tho. fuperius expreffit. . 
Ambitio, igitur,quae eft immodica honorum , & digni- 
tatum cupiditas,merito damnatur ab omnibus, quam? 
ijis carii.m expetitio, aut petitio non femper improbe- 
tur. Et profeflq tot,ac tanta in Epifcopq tequirit Apo- 
ftolus»& nuinefis tius,ac officij ratjo tam muitg poltu- 
Jat.y tquiiquc fibi merito timere debeat', ne diqutu ex- 
horrefcerejcuni.tantri munus affimiit, Quat caqfa mul 
tislape, at magnis in Ecciefia Dei viris fuit id muneris 
refugiendi. N azianzenus fiquuie-m e patria dilcellit,ne 
ad cum honoris gradu afeendere cqgeretur.S; gphraeip. 
eiulfiem rei gratia, infamam fimulaqit. S Arabrofius no 
d Iccellir, aefie oqcukaiiit,S.,Bernardus bis, gut ter, 
fcpilcopatum libi vitro oblatum refpuiti, Idem B quo 
que 1 nomas feciffe perhibetur. S. Cyprianus, &ipfe 
diu recufauit. s Auguftinu. fufeepit inultus. S- Bona? - 
‘ efnel quantum potuit, refutauit, fed poftea 
tandem,l<oni.Pontificis luffu coactus rceeph.Pqrrd cir, 
ca electionem Epiicopi hac tractari debent, prunum, 
quorum fit Epilcopimi eligere. Deinde qtfis poliit in 
Epilcopum eiigi: tertio .quanfio,, ybi, Sc qqqmodo fit 
Injtkutlonum Pdrj //, 
A 
E 
Eptfcqpuscligendusi.Pqftr.emo q^Uld utris, Sc poteihytij 
fiabe.at Eplfcopus nc.ej^JqgpW? elecqu.s. 
Temo quan:itur.,Qiionam pacto oiim eligeretur Epi. 
fcopusUlefpondco, Primo Apoltolos auctoritate aege, 
pta a Qhrifto, Domino infui, ipcuni Epifcopos elegif. 
fc,& creaffe '. Nam finguii eorum idoneos praefecerunt 
Eccleiiarum Pafl:ores,q«i in ca, Quorum vices,dift.qgf 
dicuntur Apoftolomm Jqqum tenere...Xleinde verq pri 
mis illis EptLcopjs quos creauqrunt Apq^oJi yita fun^ 
ctis,totum ius eligendi, &.crqapdi Epifcopos,ad Rom, 
Pouficeni pertinuiqtanquam M fuccelforem Petri, cu; 
data eft a Chrifto Dqmino fi/mnia poteftas jn iqtaiu 
Ecclefiar.&hoceft,quq(id> c fthyin ! C'.qmnes.,4.,ii, Om- 
nesjfiuq patriarchaquiuflib&t 4pic l eta,fiug.nietrppolim, 
PrimatUs,kiit Epifcqp.itiHi.nl Qa-thsdjfiSjVel Ecclefiarii 
fiue.cumftibqfqrditthdjinif^WB. inftituit.Rom.Eccie- 
■fia.Sic ibi.At.verd,prS_mis.i ! li?'tempori buspoft 
ApoftoloSjexprqfio^yei tacito.Romanorum Pontificum, 
cpnfenfu ,eieeuonqsi|.p»fcof)4srnni .fiebant! Nam.lcien., 
tibus,&qqn repugnantibus,nqc.a,iuid )j ftatuentibu^;Rq? 
niapis Pqnt.cumiure eirpntfclqricicuiurq; Eccicii* Ca 
thedralis in vnuni fim.ul,c.qh'u’enfeptes,ynum qqendani 
in Epifcopum nominahant/lefignabant,eligebant. In 
hac porrq noniinationeidefignatiqhe, & elqiftione noq 
femper idem mqsj& ufus eft retentns.Ahqu«ndo,n.c)e? 
rus fimul, populus nominabant, defignabant,elige- 
bant,& offerebat,c.factus eft.y.q.i.c.Plebs.c. N[ofle.ca. 
Bpos .c.jitteras.d’. 63- Aliquandp populusqnidehr'pete- 
t>at,ac poftulabat Epm , clerus vero eiigeDat.cmuJJp.d. 
61. Aliquando & ipfe populus non folum petebat', fed 
etiam nominabat,& dcfignahat,clerus vero eligeMtc, 
n-ulla,citato . Aliqii-pndpeqanvEpsfibi adiutore aclfci- 
nit,queni pofted fupcefiTorem nqminauit, vel .morti', vi 
cinus Epm in fui locunriiiGceifuruni defignaiiit, cap. Si 
P.etrus.g.q. x.& S.Aug.epift.i 10. Aliqiianclo clerici eli-. 
gehant,populusyer6 nomiqaiiat, &; Principis require? 
batur alfenfus c. Qupi.igitur.c Quanto c^rjncipali.ca; 
Reatina.c.vobis.c.LectkclAi.S: c.Quqd ficut,dee!ec,t, 
Donec tandem Canonica eft fanccionedecretum, utfo 
li clerici Epifcopum eligerent, laicis penitus exclufis.c- 
Nnllus.c Adrianus.crNo efluc.iioja‘Iicet.d.3 6.c. Si dein 
ceps. id.q.y.Et ud extremum, tota Epm eligendi facul 
tas ad canonicorum Collegiu redacta, & deuoluta eft, 
ita ( ut fpli canonici,exclufis non folum laicis, fed etiam. 
paqt.eris Ecclefis clericis quamuiybeneficiatiis^E-pm eli 
gerent, qua: lex., & confuetiuiocliu iiiEccIciiacluraiiic 
per Germaniam,Galliam, Angfiam , Polomam,ItaIi3, t , 
& Hifpaniamivt dicam inferius, Qur poftea lex, Ro. 
nianqmin Pontificunr auctoritate eit abrogata , 8c uiSj 
nomiRamii^defignandi, qfiqrjeqdi, prafentandi Epp. 
fconos,datum eft Regilnis,Imperatoribus, atque Prin-„ 
cipibus,eorundem Roniangtiup Pontificum niitu,&af 
fcnfu.V nde nunc Hifpani^Rqgqs^pircppps nominat,' 
defignant,eligunt,^offqrunf Rqnjano Pontifici, vt eos 
in Eccklifs inftituat.ldehi ius habent Reges Gallia:,Sc, 
Polonia: folum per Gernunianx vetus confuetudo iq. 
Ecclefijs feruatur , in quibus; canonicorum Collegium, 
Epifcopumi, nominat,deiignatj, & eligitielectus verq 
Rom. Pontificis auctoritate confirmatur. 
. Non itaq, inficiamur verprenv ritum,ac morem Epi? 
fcopqs eligendi,qup plebe pra;fcnte,immd, &ipfius fuf 
fragijs aliquando cligcbannuq: nam in Africa illum mo 
rem effe obferuatum,conftat ex electione Eradij lucccf 
fofis S .Auguftmus de quo extat epift.eius jfa. In Gra- 
cia xtate S, Ciiryfpftomusex libro eius 3, fic Sacerfio? 
tio:in Hifpanijs,ex epift, Cypriani ad clerum,ac plebs, 
in Hifpania confiftentes, de Bafiliclefac Martiale , qu» 
eft epiftqia num.68. & ex S.Ifidoro lib.iideoffiajs Ec-, 
clefiafticis-.in Gallijs, ex epiftola Cailcftini Papa:. Ro. 
nise quoque ex epiftola S.Leonis 87. 
Quq quidein eligendi Epi rqtio'.vfqj ad S. Greg, I.ut 
c6ftat ex-,eius .epift..imnid, <Se ad Carpit Magm,& Ludo 
uici Pij Imperatorii ufq, tempora perdurauitfiii.n.cum 
nouis Regnum, atq. Imperia legibus ftabiiirent,& coq 
firniarenc in hunc modum dc Epifcoporum eledtione, 
fanxerunt tefte Sigoniq.hb. 4.:de Regno Italia:,facroru 
Canonum npn ignari, vt Dei,nomini fanccajbei Ec-, 
clefia fuo. Uberi qs ponatur konore , affenfum Eccleiia- 
ftico orclim prqbennis, ut Epifcopiper electionem Cle 
rici,& populi fecundum ftatuta Canonum , de propria 
diwcell.