33« 
Jnflitutionum ^Moralium, Pars II. 
TcrtiA quia ad Papam fpedlat declarare quae in Scri- 
f ituris obfcura,duhia, & difficilia funt. c.Per vcnerabi- 
em,Qui filij fint legitimi ; ergo Romani Pontificis eft, 
declarare dubia (anilitatis; ergo eius e(l , definire hu 
ius, vel illius vitam fuifte Sandlitate praecipuam. 
Quarto ne per multorum Epifcoporum fimplicita- 
tem,vel negligentiam quis pro (audio habeatur, quirc- 
ticra non eft c.i.&i.De Reliq. & Vener. Sauilo. 
Quinto ne in infinitum Sanctorum numerus multi 
plicaretur , vnde Sanilitas vilefcerct. cap. Epifcopi. di- 
ftindlione oilaua. 
"Septimo quaeritur , De quibufnam inquiratur , cum 
duis eflm Sandtorum numerum referendus? Refpon- 
ffco, cum Gloffa c. i .De Reliq.& venerat.Sandlo.in fex 
to, & lnnbcentio;& Hoftienfi in c. Audiuimus eod.tit. 
fi Corifeffor fit inter fanftos referendus., [inquiri de- vi 
ta eius, nimirum , an fuerit infignis, & excellentis fan- 
ctitatis: An labores multos, & iuftos fuftmuericpatien 
ter: An fuerit moribus caftus,& ftrcnuus.cap.Miramur. 
dift'.'6i5. &rpotiffimum,An fuerit fimplex, & humilis.ca. 
cx ftudijs, & prscfumptioni. An charitatis affectu per- 
fccutionespertulerit. c.Omnis.y. q. i. Inquiritur etiam 
de fama eius apud populum : An magno pietatis affe 
ctu, & ftudio cum fuerit Populus profecti tus j- An apud 
Populum habeatur pro Beato , qui in c^lefti patria vita 
perfrui sterna credatur : Quam frequenter eius fepul- 
chrum vifitarefoleat, eius opem , &c patrocinium apud 
Deum implorando,ei multa offerendo,& tabellas, gra 
tiarum ab eo obtentarum in dies appendendo. Inquiri 
tur itidem de miraculis, An fcilicet in vita; 8c poft mor 
tem etiam miraculis claruerit. 
Si vero quis Martyrum numero fit adferibendus , in 
quiritur,ait Hoftienfis,de miraculis ab eo patratis,& de 
caufa paffionis eius , an fuerit pro fide , religione, lege 
Dei , vel r>ro virtute occifus. 
Octaub quaeritur, Quaenam confequantur ex hoc, 
quod aliquis inter fanctos referatur? Refpondeo, eo 
ipfo decerni,veram fuiffe, & infignem illius fanctitatS , 
& eum regnare excellenti quadam vita; sterna; falici- 
tate vna cum Chrifto Domino,& alijs cch incolis. Ite, 
cum facris honoribus ,& religiofo cultu non vna tan 
tum duitate,& prouincia, fed vbique terrarum,& gen 
tium publice efle venerandum : Item eius nomine, & 
inuocatione altaria effe erigenda templa aedificanda, 
feftos dies anmuerfarios celebrandos, eius imaginem 
ad venerationem in Ecclefijs illuftri loco ponendam : 
■eius corpus fuiffe-viunm Spiritus fancti templum : offa 
& reliquias pretiofis capfulis, & loculis includenda,& 
publice honoranda ; Miffs facrificia in eius honorem, 
& laudem Deo offerenda ; Laudes,& Diurna officia ei 
perfoluenda. Denique eo ipfo.quo quis in numero San 
ctorum reponitur, in tota Ecclefia publice ad exem 
plum , & imitationem ad venerationem, ad inuocatio- 
nem,&rpattociniu exhibetur.Hinc fit,vt recte aiunt In- 
nqc.&Hoftien c i.de Reliq.&venerat.Sancto.vt cuiuix 
liceat priuatim, & fecrete preces offerre ei, quem cre 
dit in patria cflefti perpetua beatitudine perfrui : Ac 
vero non folemnes,& publicas preces, nec publice lau 
des, &diuina officia perfoluere. 
Nond'qua;ritur,Quem modum Ecclefia feni are con- 
fueucrit, in referendo aliquo inter fanctos ? In pri 
mis Rom.Pontifex non facile monetur ad eum in San 
ctorum numerum adferibendum Inflant Pontifici, 
fupplicant, vrgent Reges aliqui, vel Principes, vel alij 
primarij viri, vel Epifcopus, vel Clerus, vel populus 
non femel, & iterum, fed fspius, vt Sanctorum nume 
ro aggreget. • 
Deinde-Papa committit certis quibufdam Epifcopis, 
qui inquirant fideliter de fama,conuerfatione,vita, mi 
raculis,pietate & religione populi erga eum, qui eft in 
ter fanctos annumerandus: &prscipit, vtproceffum 
de his omnibus legitime confectum ad ipfum referant 
luis manibus fubfcriptum . 
Tertio Papa totum illum proceflum committit non 
nullis Cardinalibus, & Auditoribus Rotae, vt ipfi pia- 
cet, vt diligenter examinent, An proceffus fit legitime 
fecundum mra confectus. 
Quarto m fecreto Cqnfiftorio vnus ex Cardinali 
bus, quibus fuit commiffum negotium de examinan- 
A do proceffii,* efert breuiter Pap» cuneta,qnt! gefta fimt 
in Congregationibus Cardinalium _. Breuiter quoque 
narrat viram, & miracula cius , qui inter fanctos eft re- 
ferendus. Poftea Papa indicit publicum Confiftoriimi, 
in quo vnus ex Aduocatis Confiftorialibus coraiuugj; 
pa, & Cardinalibus breui oratione complectitnr .totani 
vitam miracula cius, de quo fanetis annumerando 
tractatur : Cuinomine Papae rcfpondet vnus ex Secte- 
tanj ipfius : poftea aliquando indicitur Confiftorium 
femipublicum ex facro Collegio .Cardinalium , &ex 
Patriarchis, Archiepifcopis, & csteris Pralatis, vt om 
nium communi voto fufcipiatur, quod ad omnium gaii 
dium confli tuitur. Qujbiis ita peractis, fumnuis Ponti 
fex, communicato cum fratribus confilio certum diem 
defignat , in quofolemni ritu, &csremonia. N. nu 
mero Sanctorum aggregetur. 
De Romani Pontificis pote flate in appf>9 
: h an dis Heligiofiorum hominum 
Ordinibus. Cap. VII. 
P Rimo quaeritur, An fohus Romani Pontificis fit[ 
facros Religioforum hominum Ordines, & In fli- 
tuta approbare ? In cap. vlt. de Rdigicf. domibus dl 
Decretum Innocenti) III. InConcilio GeneraliLate- 
ranenfi,nd quis deinceps nonam Religionem iuueniat, 
fed quicumque ad Religionem couerti voluerit,vnam 
de approbatis affirmat. Idem prorfus conftituit Grego- 
rius X. in Concilio Generali Lugdunenfi , vt habetur 
c.i.eod.tit.in Sexto: idem etiam loannes zz vt refertur 
C ili Extfauag. Sancta Rom.EccI de religiof.domib. 
Qusres, Quare hanc fibi poteftatem Romani Ponti- 
fices refe-ruannt ? Refpondeo , ex decretis fupracitatis 
colligi id factum effe, necxvarijs Epifcoporum affe 
ctibus nimia Religioforum Ordinum multitudo ap 
probaretur : ne itidem talium Ordinum approbatiofa- 
cili negotio concederetur: Denique quia maiores cau- 
fae ad Fidem , vel mores pertinentes funt referenda; ad 
Rom. Pontificem, cap. Maiores de Baptifmo,& eius ef 
fectu. 
Secundo quaeritur, An Rom. Pontifex in Religiofis 
Ordinibus approbandis errare poflit ? Canus de locis 
Theolog.libro c cap. ?.prope finem , verfic. Nuncil- 
7iid breuiter dici poteft . iiefcio quo mentis affectu, & 
ftudio motus fenfit, Romanum Pontificem in hoc er 
rare poffe . Congerit certa quadam argumenta , qus 
D reuera paru,aut potius nihil virifi, & firmitatis habent. 
Primo, quia ordines , inquit, approbare , vel repel 
lere, non foliim, inquit, pendet ex (cientia , fed etiam 
ex prudentia; at Roman. Pontifex poteft imprudenter 
agere in approbandis Ordinibus Religiofis. Vnde jn 
•cap. vlt- de Rciigiof. domibus dicitur cx Innoc. III. in 
•Concilio Generali Latcranenfi. Ne nimia Religio- 
- iiimi diuerfitas grauem in Ecclefiam Dei confufionem 
i,inducat, firmiter prohibemus ne quis de cetero nouam 
religionem inueniat.Ergo indicabat Pontifex,n? opor 
tere tunc plura Religioforum ordinum inftitu.ta, aut 
Regulas confirmare . Et in cap.i.eod. tit. iu fexto ha 
betur, ex Gregor X. in Concilio Generali LugduiKU- 
fi . Quia non foliim importuna petentium inhiatio Re 
ligionum poftmodum (id eft, poft Lateranenfe Ge 
nerale Concilium ) multiplicationem extorfit, venmi- 
j: etiam aliquorum prmfumptuofa temeritas dmerforuni 
ordinum , prascipue Mendicantium effrenatam quali 
multitudinem adinuenit . Vnde ibidem Ordines qm 
non erant auctoritate Apoflolica approbati , omnino 
prohibentur: & ordines ab eadem confirmati , & ni- 
ftituti poft Concilium Generale Lateranenfe , ita ma 
nent, vt nullum deinceps ad eorum profeffionem ad 
mittant. 
Secundo Celeftinus V. Ordinem , &vitam Fraticel- 
Iorum , fuopriuilegio Confirmauit,vt dicit loannes zi. 
in Extrauag.Sancta Romana, de Religiof. domibus > 
quod tamen priuilegium,vt dicitur in eadem Extraua- 
ganti, Bonifacius VIII- cx certis rationabilibus caiu> s > 
recouauit. 
Tertio Paulus III.Ordinem , quem in ItaliaFm.^