Hnnftolico publice habetur, quamuis reuera non fit, 
fanquam rata,& firma fubfiftuiu?Refpondeo, fubflfte- 
e dummodo communi Populi errore,Legatus Apofto- 
Jicus cenfeatur. Ita communis opimo : quas reuera col 
ligitur ex 1 Barbatius, ff. de offic. praetor. Et hoc locum 
habeat in his, quas Legatus facit ratione publici mu 
neris, & officij , quo fungitur . In his enim Romanus 
Pontifex tacite iurifdibbonem concedere videtur ob 
commune bonum. 
Ds Pote flate Legati circa. Beneficia Ec 
clcfafllca• Cap» XXV117, 
P Rimd quaeritur , An Legatus Apoftolicus Benefi 
cia conferre poffit ? Refpondeo, in primis , Lega 
tus a Latere in hoc diftingui a Legatis, qui nati dicun 
tur. Nam Legati nati ratione fua- Legationis beneficia 
conferre nequeunt , nifi ius conferendi aliunde ha 
beant? Legati vero a Latere dare poliunt beneficia,qug 
lita funt in Prouincia libi decreta, cap. i. deoff. legati, 
in fexto,& cap.Si a Sede,de praeb.in fexto, & cap Dile 
ctus, de mre patronatus,& capit.Diledtus, de officio le 
gati, & cap.Dile£tus,de praeb. Quare Legatus a Latere 
poteft inllituere nominatos , oblatos , di praefentatos a 
Patronis.Gambarus libro tertio, mi. 219. de officio Le 
gati , di confirmare eleblos aCollegijs Canonicorum , 
vel Monachorum , qu.-e exempta non funt. Olim cum 
Collegia Canonicorum Epifcopos eligebant, & Cct- 
nobiaMonachorum non exempta, Abbates, Priores, C 
Pran5pfitos,&; Archimandritas , Archiepifcoporum erat 
eleaos confirmare. Tunc igitur Legatus a Latere po 
terat eleClos, fiue Epifcopos, ' t fiue alios inferiores Prae- 
politos confirmare, cap. Si abbatem , de dedi- in fexto. 
capit. Cum venerabilis, de confuetudine. N unc verd, 
quia Epifcopi, 8c csteri qui in Ecclefijs Carhedralibus 
maiorem poli Epifcopum dignitatem habent, fola Ro 
mani Pontificis ,au£lorita'fe7nftituuntur , vel confir 
mantur : ideo Legati non eft,- harum Ecclefiarum Prae 
fectos confirmare, 
Verum ambigi poteft,An habeat Legatus ius, & po- 
teftatemconferendi Canonicatus in Ecclefijs Cathe 
dralibus , & caetcra beneficia , quae dignitates minores 
vocantur? Refpondeo, cum Panormitano in cap. Di- 
leClo.deprabend. illum habere , quia generarim ei in- 
recommuni conceditur, vt poffit beneficia conferre: j) 
ergo cum haec non fint iure excepta, fequitar, vt ea 
dari ab eo queant. 1 
Secundo quaeritur, An Legatus conferre poffit be 
neficia , qua: ad ius patronatus fpedtant, videlicet fine 
Patroni confenfu ? Refpondeodiftmguendo ; Aut itis 
patronatus eft Clericorum , autLaicorum. Si Cleri 
corum poteft tali iuri derogare capit. DileCtus , de offi 
cio Legati,& capit.Cum Dile&us, de iure patronatus. 
SiLaicorum , aut ipfis conuenit ex dotatione , funda 
tione,adificatione, vel etiam reparatione , vel amplifi 
catione Ecclefiarum:&haec beneficia,fine confenfu Pa 
troni nequit conferre.cap.Cum dikbfus, de iure patro 
natus,non enim tali iuri Laicorum derogat, ne laici ab 
eximendis,fundandis,dotandis,reficiendis, & amplifi 
candis Ecclefijs auertanttir. Aut conuenit ex prxfcri- 
ptione, vel confuetudine, qua poffidetiusprafentan- pr 
dt, vd ex folq Romani Pontificis priuilegio : & haec 
beneficia conferre poteft derogando tali Laicorum iu 
li • Antonius Butrius,& alij in capit. Cum dileblus, de 
iure patronatus Gambarus,de officio legati, lib. tertio , 
tium.242. & fequentibus. 
Sed quid dicendum, fi ius patronatus conneniat Cle- 
flco finiul,& Laico ? Quod cft quaerere, An tale ius pa 
tronatus Ecclefiafticum cenfeatur, an vero feculare,& 
profanum ? Ratio dubitandi eft, quia quod dignius eft, 
trahit ad fe minus dignum cap. Quod in dubijs,de con 
ferat, Ecclefi^.Deindejex focietate Clerici cum Laico 
tota caufa Ecclefialfica indicatur- Barc.in I,pnma.fF.de 
Appellat Federic.conf (jj.Cardin.cap.Dileitus, de offi. 
Clcmeb. Per litteras, de prsben. cenfent tale iuj 
Infticut. Moral. Pars j. 
375 
patronatus haberi pro patronatu Ecclefiaftico, non lai 
corum,& Rotadecif. 266. iu antiquis, dicit referuatio- 
nem beneficij, quamuis non comprehendat beneficia , 
in quibus laici ius patronatus habent, comprehendit 
tamen ea , quorum ius patronatus eft mixtun Clerico 
rum,& Laicorum:& teftihus Abbate,Se Petro Perufino 
apud Gambarum,de offi.leg.Iib.3,num. 2C3. olim id iu 
indicatum fuit. Sed contrarium docent Calderiuus, 
Abbas,Antonius,Se alij in cap. Dilectus, de offi. legati. 
Atque id colligunt ex his,quae notantur in cap, 1. de iu 
re patronatus in 6.di ex l.fi communem.ff.quemadmo- 
dum feminis amittatur,Se ex Bartolo in 1.alterius, fip.de 
aquaplu arcen.Se Federico Scnenfi conf.65, qui dicunt 
in fimili,domum non efle diruendam,ctiifis pars eft de 
linquentis, Se' pars innocentis, quia cum aliquid cft 
commune duorum , vnus iuuatur beneficio alterius, 
qj Haecfententia eft vera; alioqui enim , fi tale ius patro 
natus non cenfereturfaeciilare ratione Laicorum, facili 
negotio Laici a fundandis,aedificandis,vel dotandis Ec* 
clelijs retraherentur . 
Dubia; etiam quiftionis eft , Qnjd fit dicendum , 
quando Laici, vacante Ecdefia habent ius nominandi 
Reilorein ,& nihilominus Canonicorum Collegium 
habet ius praefentandi, An tunc Legatus poffit huiiif- 
inodi beneficium conferre fine confenfu Canonico 
rum , Sc Laicorum ? quod eft querere, Au tale ius pa 
tronatus fit Clericorum, an Laicorum ? loan. Andreas, 
Se Dominicus.c Cum in illis,fi vero, de praeben. in 6. 
dicunt, fi ius nominandi fpedfet ad Plebanum , Se ius 
pradentandi ad Abbatem , Se fit mandatum Apoftoli- 
cum de prouidendo beneficio fpeciante ad praefenta- 
tioncm Plebani, non comprehendi humfmodi benefi 
cium,quia debebat exprimi Abbas,vt prafeotator,non 
PIcbanus. Ex quorum (ementia fequi videtur, ius pa 
tronatus efle Ecclefiafticum , quando penes Laicos eft 
ius nominandi, fed penes Clericos iiis' pr.vfentandi, 
quia in hac parte nihil facere videtur ius nominandi, 
fed foliim ius prafientandi: quod videtur colligi ex c. 
Nobis,de iure patronatus,&c. Confult. eod. tit- Se cap. 
Ctim de terra,de eledl. At vero Colledf.in c.t.de regtil. 
iur.in fexto,verf.fed quid prior, ait in Rota fuo tempo 
re efle indicatum contra Io. Andream,niiniritm in cafu 
praediolo Plebanum efle Pationum ,quia Abbas magis 
‘eftf procuratoljquam pnefentator . Hanc opinionem di 
cit ellc veram . Gambar.de officio Legati,libr,j.num, 
39S.eS qtiod Glofla in c. Ad audientiam,de EecLsedific, 
dicit actum praefentandi nominatos ab alio non efle 
voluntatis, fed neceflitatis, quod eft contra naturam 
Patronatus : habet enim Patronus ius libertini prafen- 
tandi Clericum quem maluerit, dummodo flt idoneus 
cap.Pia mentis,&cap.FiIijs.i<S,quaft. 17. & cap, Quo 
niam, de iure patronatus- 
Quando vero Ecclefiafticus praefentat ex confenfu 
Laici, vel Laicus ex confenfu Clerici, ius patronatus 
habetur Ecclefiafticum , vel profanum pro conditione 
cius,qui praefentat, non eius qui confentit Gambar. li 
bro citato, num. 4°9- 
Item ius patronatus eft profanum , non Eccleflafti- 
cum , quando eft penes Collegia , fiue focietates Lai 
corum, qua Fraternitates vocantur. 
Item ius patronatus profanum fit Ecclefiafticum , fi 
ad Ecclefiam,uel Monaftenum tranfeat, ut tranfit, fi is 
penes quem eft ius patronatus,Monadicam ujtam pro- 
fi teatur, quia tunc omnia eius bona Monafterio acqui 
runtur . Gambar. libro citato, numero 41$, Ex Domi 
nico, & Felino. 
Bcclefiafticum itidem eft ius patronatus,quod habet 
Epifcopus, quamuis fit Comes , Marchio , uel Dux 
in temporalibus, quia humfmodi dignitates tametfi 
temporales, &ciuiles, uel profana: fuerint , funt ta 
men Epifcopali dignitati annexa*, ac proinde 1'iint Ec- 
clefiae, non Laici, 
Caeterum in dubio eft , An Legatus poffit conferre 
beneficium juris patronatus, quod habet Laicus, ex 
fundatione, aedificatione, uel dotatione Ecdefiae , fed 
habet fub lite , quia mota eft illi lis, an tale ius patro 
natus fit penes ipfum ? Ratio dubitandi eft, quia huic 
iuri patronatus lolec Fapa facile derogare, ita ut fi Pu 
pa beueficium litigiofum conferat milia facta mcu- 
li tione 
LILV.T) e quarto decalojrtprxcepto* Cap. XXVIII 
A