L 'tl. V, De quarto decalog 
liter in Authenticis, Quibus modis naturales effician- d 
tur legitimi , & Quibus modis naturales efficiantur 
fui,per totum,& alijs fimilibus; quibus legibus, & cui, 
libetipfarum volumus exprefse, & ex certa fcientia 
derogari! & etiam non obftantihus in pra-didlis aliqui 
bus alijs legibus, etiam fi tales effient, qua: deberent ex- 
primi, & de eis fieri mentio fpecialis ; quibus obftanti- 
bus, vel obftare valentibus in hoc cafu dumtaxat, ex 
certa fcientia, & de plenitudine poreftatis totaliter de- 
rogamus,8c derogatam efle volumus, per praffientcs. 
Decimoquinto quaeritur, An Legatus pqflit difpen- 
fare in gradibus confanguinitatis , vel affinitatis lege 
tantum Canonica prohibitis, Gofredus, tefte, Gamba- 
ro de offic. Legati lib. 7. nu. 3 75 • & feqq. fenfit td poffie. 
legatum , quia in cap. Quod diledtio, de confangui. &' 
affim. habetur, Legatum dilpeiifaffe,eum quibiffidam in 
fexto gradu, qui tunc erat prohibitus > fieut nujic quar- i 
tus. Sed communis opinio Doctorum in c. Quod dile-. 
£tio,citato,& in cap.Non debet, de confangui. & affin. 
negat id polle Legatum . Hasc fcntentia elt tenenda;: 
quamuis Gambarus quodixi in loco,dicat, opinionem 
Gofredi cfle veram, quando Legatus effiet in Prouincia 
ita remota, yt facile Papam confidere nequiret, 
Decimofextd quairitur , An Legatus difpenfare 
queat cum ijs , qui Simoniace Ordines , vel Benefi 
cia receperunt ? Refppndep diftinguendo : Si per igno 
rantiam idfadtum : fuerit , poteft Legatus difpenfare 
ex debita, & iufta caufa; alias non poteft, quia eft jus 
commune. cap. de Simoniaca;, & cap. Nobis , de Si- 
monia. 
Decimofeptimd quarititr , An poffit Legatus, di- 
fpenfare cum his;, qui nondum habent legitimam aeta-* 
tenffiln primis Legatus non difpenfat cum eo , qui non- ( 
dum attigit decimum quartum altatis annum , vt pro 
fiteatur Religionem,vel te (lamentum faciat, quia ia ta 
li atate non cenfetur quis plene compos rationis . Se 
cundo Legatus, & Epifcopus difpenfaut cum eo , qui 
agit vigeffimum statis annum , vt habere queat peno- 
natus, & dignitates cura animarum 'carentes, capitulo 
primo,de temporibus ordinando.in Tertio ante Con 
cilium Tridentinum Legatus,' & Epdcopus difpenfare 
poteranteum eo,qui feptennium excefferat, vt fieri pof 
letCanonicus,hoc enim permittitur in c.ex eo, de sta. 
& qual.ord. vt ibi annotant Dodlores Quarto nec Le 
gatus, nec Epifcopus difpenfare queunt, vt quis fiat 
Subdiaconus ante vigeffimumfecundum annum, aut 
Diaconus ante vigefimumtertium , vel Presbyter ante 
vigefiniuniquintunrConc.Trid.Seffizj .cap. iz. de Re 
format. Hoc locum habet, vbi fuerit Concil.Trid. vfu £ 
receptum . In locis vero , in quibus noueft receptum , 
nec Legatus, nec Epifcopus poteft difpenfare cum mi 
nore vigintiquinque annis, vt fiat Presbyter, vel cum 
minore vigmti annis,vt fiat Diaconus, vel cum eo, qui 
non attigit decimum odiamini statis annum , yt fiat 
Subdiaconus.Clem,Generalem de state,Sc qualit.ordi- 
nan. Quinto tefte Gambaro de offic. Lega. lib. 7. num. 
448.1egatus,vel Epifcopus difpenfare poteft, cum mi 
nore zj. annis,vt habeat dignitatem,& Canonicarum, 
fel aliud Beneficium fimplex in eadem Ecclefia : quod 
probat ex Rota Dccif.19. in antiquis, & Archidiaeono 
cap.i. de confuctud. in fexto. 
Depot e flate Legati m caujts iudicialL 
bus. Cap. XX XI, ] 
P Rimo qusritur , Qus facultates concedi foleant 
Legatis in caulis judicialibus cognofcendis? Solent 
wnccdi lequentes,his verbis; Ac etiam matrimoniales, 
heneficiales,& alias Ecclefiafticas,& fpirituales,ac pro 
fati as caufas quaslibet, ad Ecclefiafticum forum perti 
nentes, tam primo, quam appellationum quarumlibet 
nquibufcumquc iudicibus Ordmarijs, Legatis , & De- 
hgatfs,etiam per nos, Scfcdem prsdidtam deputatis, 
ad nos, & fedem eandem , feu quofeumque alios iudi- 
tes mterpofitas pro tempore, & durante didla Legatio- 
nc interponendas,etiam j6pipliciter,& de plano,dc fum 
1 p recepto, Cap, XX X l. 3 81 
marie.fine ftrepitu, & figura iudicij , fola fadti veritate 
infpedla per te,vel alium , feu alios, etiam citra vnatn 
vel duas dietas,dummodo non vltra tres, audiendi, co- 
gnofcendi,& tractandi, ac alij, vel alijs taliter audieq- 
das,cognqfcendas,& fine debito terminandas, delegan 
di,illafque,ctiamfi per nos, aut al tas audlontate noftra 
delegata: forent, feu alias eoram quocumque pende 
rent,etiam cum tibi placuerit,ad te aduocandi, Sc alijs 
committendi. Hsc ibi. 
Porro qua; caufa; ad forum Ecclefiafticum perti 
neant; dixi fiiperius lih.j. cap,5 3. 
Si quotas, Quid fignificent illa verba ( (impliciter, 
&de plano , ac uimmane, ) Refpondet loan. Andr. in 
Clem.Si-pe,de verbo.fignif.dicens,idem figamcareffii^c 
omnia Verba fihiul coniundla ( firnplicicdr, & de plano 
aciummarie ) quod illa ( fine ftrepitu, & figura iudicij) 
) Quibus verbis, tollitur ordo iudicij , qui aiias omifllis 
' vitiat proceffium.I.Prolatam, C.De fententijs, & mter- 
rogat.omni. ludie. 
Ordo vero iudicij confidit in oblatione libelli, con- 
teftatione litis, affignatione dilationum , iuramento 
calumnias,in(lrumentorum,& teftiom procinotione ; dc 
quibus in cap. Quoniam contra , de Probat. Secundum 
igitur loanrieni Andream in illa Clem. Sa;pe , aufertur 
per prsdidla verba omnis ordo iudicij praeterquam is, 
qui fuerit expreffius.Bartol. m Hxtrauag- Ad reprimen 
dam,ait , ex his verbis tolli ordinem iudicij, indudluin 
iure pofitiuo,videlicet Canonico, Ciuili, & municipa- 
li;non autem indiidlum iure diuino, vel naturali, cuiuf- 
modi eft citatio, qualifcumque pentio , interrogatio 
per Indicem quandocumque facienda ad callfam co- 
gnofeendam,citatio partis adfententiam ■ Prodeft igi- 
J tur prasdidlorum verborum ciaufuia , vt procedi queat 
non obftantibus ferijs hominum gratia, induitis, vt non 
fitneceffana folemnis oblatio libelli , litis contclla- 
tio, vt dilationes fiant breuiores, fruftratoriae reijcian- 
tur,multitudines teftium reftnngantur . De hoc verbo 
( fine figura iudicij habemus textum in 1.1. $. Simili 
que modo.C. De Latina libert. tollen. De illis verbis: 
( folafadli veritate infpeita) eft textus in i. i. ff.de 
orig. iur. Quibus verbi§, quis fit uidex more arbitrato- 
ris, de quo in c. Quinti Vari,de lureiur. Sc l.Si focicta- 
tem.0.Arbitrorum.ff.Pro fqc. Vnde fi ventas appareat, 
nulla omiffafolemnitas iuris pofitiui vitiat prpceffium. 
Item ciaufuia ( de plano ) tollit fimiiiter omnem for 
mam iure pofijiuo indudlam. Infuperciaufuia,( Nulla 
iuris folemmtate feruata ) tollit ea , quae funt iuris di 
urni,vel naturalis.ut eft citatio, & probatio caulae duo- 
) rum teftium audlontateconfjrmafa. 
Secundo quaeritur, An poffit Legatus caufas com 
mittere , antequam fit Prouinciam (ibi delegatam in- 
grelfus i Poteft. Glofia in cap. Nouit. dc offic. Legati 
id probat, quia commiflio caufa cognitionem non re 
quirit . Si roges, An ludex , cui Legatus caufam com- 
mifit,poffit iurifdidlionem exercere , antequam Lega 
tus Prouinciam ingrediatur i Poteft, ut colligi uide- 
tur ex 1. obferuare, $. penult.ff. de offic. Proconf. Sc 
/Egidio Decif. <5jo.Gambaro de offic. Legati,lib. 8.nu- 
mer.56. 
Tertio quserittir, An poffit caufas committere Cano 
nico minori zj. annisi Non poteft. Gloffl in capit, fta- 
tutum,in uerbo, Canonicis, de refeript. in fexto . Hoc 
enim eft priuilegium Pap?. cap. cum uiginci, de offic, 
lud,deleg.& nullus alius, nifi Princeps, poteft iura ini- 
l mutare. Clem.N e Romani,de eledl. 
Quarto queritur , An poffit Legatus caufas com 
mittere Canonico ftipernumerario?_Poceft. Franchusin 
cap.ftatutum de referi, in fexto. Ganib. de offic. Lega, 
lib". 8. num. 51. 
Quinto quxritur , An Delegatus i Legato poffit 
fubddegare,hoc eft, poffit alium Delegatum conftitue- 
re? Dutefiint opiniones, Vna eft dicentium non pof- 
fe, quia id eft priuilegium delegati a Principe . Sic Ar 
chia. cap. z. de offic. iud- deleg. m fexto, loann Andr, 
Dominic.&: Erauchus ibidem. Innoc. in cap cum Ber- 
tol. de fenten. & re judic. Glofia , in cap. Cnm caufam , 
de Appellat. 
Altera fcntentia eft afferentium, poffie. SicCald. in 
1. Aiudice.C. De ludie. Alex. ini.More, & lege fe- 
quenti.