Full text: In Qva De Tertio Et Qvarto Decalogi præcepto, ac perinde sequentes materiæ luculenter tractantur (2)

‘Lth. V.De quarto 
recepto. Cap, XXXVI. 
387 
difpofitiotl««i,5n quo cognitiones, & decreta Principis 
conferuabantnr. Eft in Codice lib 1 i. Titulus de Seri 
as facris.- Erant arcae, in quibus iura , ideft , Annota 
tiones, Pragmaticae fandtiones, cognitiones, refponfa, 
&relcriptaPrincipis reponebantur , & feruabantur l. 
v!t.C.de Aqusdudlu lib. iz. 1 omnium. C. de Teftam. 
2 a.C.de Agentibus in rebus lib.Va>Scriniari) diceban 
tur , quibus erat commiffa cura feriniorum. 1. vlt.C.dc 
Caftren.pccul.militum.hb.i2..& I.Scriniarios,5< I.nulli. 
Cde Numerariis.eodlib.& 1.vlt C.de Apparitori. Praj- 
fecti praetorio. Item ferinijs JMagiftn praeficiebantur', 
qui erant alij a feriniarijs. Vnde tefte Lampridio Ale- 
aander Imperator,Vlpianum lurifconfultum , Magi- 
ftrum ferini) fecit. ' , 
Nec Principibus tantum, fed & Magiftratibus fui 
fenniarij erant 1 vlfcC.de teftam.Militis. In Curia Ro 
mana puto feriniarium fuilfe eum , qui ferini) Pontifici) 
curam habebat, & cuius opera, & mihiftcrio Pontifex 
Rom litteras,diplomata,decreta , refponfa, & refcnpta 
Confcribebat ■ Vnde leguntur litterae Stepham I I. qui 
fuitereatus an.Domini 7?r. & feditannis 5 teftc Hb- 
nuphrio.In quibus habentur verba : Scriptum per ma 
nus’Benedidti feriniari) San£l» Roman» Ecdefiar iil 
menfe lulio. Induft.J. In facratiffima Sede Beati Petri 
Apoftoli.Tertio’ anno Pontificatus. Aliae itidem litterae 
Pafchalis I. qui. vt ait Honuphrius eloftus‘eft , anno 
falutis S17.& fedit annis 7.In quibus dicitur ; Scriptum 
per manus Theodori feriniari) S. R. E Alis Sergi) IV. 
Scriptum per manus Bcnedidfti notari)’, Regionari), & 
Scriniari) Sahdt» Romanae Ecclefi»; fuit hic pontifex 
faflus Virginei partus 1009. & praefuit Ecclefiae annis 
a.Honuphrins. Aliae Martini 11. Scriptum per manus 
Adriani,Scriniari) S.Romana; Ecdefi» creatus eft Pon 
tifex anno Domini 941. fedit annis z. Exiftimat Gomq 
zius loco citato, Scriniadum in praediitis litteris Ponti- 
ficijs non fuilfe Cancellarium.S.R.E.fed vnum ex nota- 
ri)s,quorum opera , & diligentia Curia Romana vteba- 
tur in feribendis rebus ferinio dignis. • 
Meo iudicio,Scriniarius erat idem, qui Cancellarius. 
Et ficut Cancellarius fuit Cancellari» Pr»pofitus, fic 
feriniariusfuit Prifedlus ferinio . Ac quemadmodum 
feriniari)'nomen in vfu elle defijt introduifo nomine 
Cancellari), ita etiam nomen Cancellari» ca-pit effe in 
vfu abolito ferini) nomine. 
Tertio qu»ritur , Cur in Curia Romana , didlus fic 
Vicecancellarius non Cancellarius, is Cardinalis , qui 
«ft Cancellari» Apoftolic» pr»fe£lus ? Cardinalis , & 
■alij in Clem.me Romani, dc eledt.huius rei tres caufas 
affignant,Prima eft,quod olim dicebatur Cancellarius: 
fed quia pluris mris,& poteftatis fibi arrogabat, quam 
patefiet. & cum Romano Pontifice de certo honoris 
gradu contendere cotpiqdidhis eft Vicecancellarius, no 
Cancellarius.Secundb dicunt S. Laurentium Martyrem 
fuilfe primum S. R. E. Cancellarium , & vt debitus illi 
honor deferretur, qui poftea in officio Cancellari) fuc- 
<ceilcrunt,cii<£hi funt Vicecancellari),hoc eft,qui vices S. 
laurenti) agerent, eius munere , & officio fungentes. 
Tertio,aiunt Papam effe reuera Cancellarium Dei, vr- 
pote eius Vicarium in terris, & ideo nominatus eft Vi 
cecancellarius is Cardinalis, qui Cancellari» pr»fici- 
Wqeo quod vicem agat Cancellari) Dei, hoc eft,Pap»^ 
qui eft Dei Cancellarius: fic Gomez, loe. fupradidlo. 
Sed hac omnia nullius probati Ausioris teftiraonio cd- 
probantur:& ideo merito rei)ciuntur,tanquam nulla au 
«oritate fuffulta, 
Dicendum eft, quod redte annotauit Honuphriiis in. 
Catalogo Romanorum Pontificum, ante Alexandrum 
lotium , reuera dicebatur Cancellarius Cardinalis , 
qui Cancellari) munere, & officio fungebatur, &tem- 
pore Gregon) VIII.Moyfes quidam Lateranen. Cano-» 
t>i°us Regularis S.R.E.Subdiaconusad Cancellari) mu- 
uusj&offieiirm affumptus eft, eo quod Albertus Car 
dinalis Samft» Romana? Ecolefi» , & Cancellarius fue- 
rat ' m Papam eledtus, & ditftus Gregor.Odlauus. Cum 
auten ' Moyfes Cardinalis nen elfet, non Cancellarius, 
. vt Cardinales fefe apoellare confueuerant, fed Cancel- 
lari) vicem agens dieftus eft, & reuera Cancellari) mu- 
*f ere , &: officio fundtus eft fub Gregorio Odftauo , & 
Uniente Tertio, Romanis Pontificibus i & qui poftea 
inftipMpral Pars t. 
A ei in officio fuccelferunt, Vicem Cancellari) agentes ap 
pedabantur, non Cancellari) , nec enim Cardinales 
erant. Honori) I I L. quo tempore Reynerius Tuderti- 
n» diofcefis Vmber , & Canonicus Regularis, & Prior 
S.Fudiani in diotcefi Lucenfi fuit primus, qui commo 
diore vocabulo pro Cancellari) vicem agente Vicecan 
cellarius vocari coepit. Vndcqui poftea ineo officio 
fuccelferunt , Vicecancellarij nominati funt, etiamli 
multi eorum Cardinales elfent. Hinc igitur Vicecan- 
cellari) nomen in vfu retentum eft, quia Reynerius il 
le,& multi poft eum, cum Cardinales non effent , non 
Cancellari) nominabantur , vt antea Cardinales, qui id 
offici) gerebant,fefe appellabant, fed Vicecancellarij: 
quod nomen retinuerunt poftea etiam Cardinales, qui 
tali officio praeficiebantur. 
Quarto qu»ritur , An Vicecancellarius,fiue Caucel- 
B larius olim fuerit idem,qui Bibliothecarms S. R. E. Go- 
mez loco fupracitato affirmat ,Bibliothecarium fuiffe 
diuerfum a Vicecancellario: quia Bibliothecarius prs- 
fcdlus erat Bibliothec» Pap» Bibliotheca vero erat lo 
cus , in quo libri Pontifici) attentabantur. At Honu- 
phrius Pauinius in Catalogo Romanorum Pontificum, 
pro eodem ponit Cancellarium , & Bibliothccarium 
Samii» Roman» Ecclefi». Et certe extat Conftitutio 
Pafchalis I I. in qua confirmat inftitutum Ordinem S. 
loannis Hierofolymitani ,ubi poftfubfcnptiones Car 
dinalium habetur: Datum Reneuenti per manus loan 
nis Roman» Ecclefi» Diaconi Cardinalis,ac Bibliothe 
carij.il, Kal.Marti) Indiil, 6. Anno 14. & ipfius Pon- 
lificis Pafchalis Secundi,8c anno Domini 1115. 
Quinto qu.Tritur , Quodnam fit munus Vicecancel- 
fari)?Refpondeo,Vicecancel!arium ette Pr»pbfitu Can- 
G cellari» Apoftolic». Porro mentio fit Apoftolic» Can- 
' cellari» in cap. Adh»c , de refeript eaque conftitutio 
eft Luci) III. qui tefte Honuphrio, eleilus eft Pontifex 
anno Domini 1 r.8s: & ia cap. Dura, de crimine falfi, 8c 
in cap Porreita ,.de confirmat, vtili, vel inutili ; qu» 
dux Conftitutiones funt Innocenti) Terti), vt ait Ho- 
nuphrius; fuit creatus Pontifex anno falutis 1198. Vi- 
cecancellari) etiam eft, pr»efle expeditione litterarum, 
& diplomatum Pontificiorum , qu» de rebus Ecclefia- 
fiicis expediuntur. 
Habet autem Cancellaria Apoftolica, ex Odlau.Ve- 
flrio lib. i.cap.4. num.i.j.iSt: 4. multos miniftros , quo 
rum opera, induftna, & diligentia vtitur in Pontificijs 
litteris expediendis , qui vulgo dicuntur Abbreuiato- 
res,Scriptores,Corredlores,Sollicitatores,P/umbatores, 
Regiftratores.nam litterae Cancellari»,fub plumbo ex- 
D pediri folent. 
Habet etiam Cancellaria Apoftolica Regentem , ex 
eodem Veftrio lib. i.cap.4.nume 6. cuius eft infpicere , 
ac litter» fint corre6l»,recognit.v,& iudicat» Eft etiam 
in Cancellaria Apoft. Auditorcontfadidlarum, cuius 
officium eft,ex eod Veftr lib.i-c.J audire,fi inter impe 
trantes litteras controuerfia fit de perfona ludicis dc lo 
co agendi iudici),aliave res,qu» ad impetrationem fpe- 
«flet.Is enim huiufniodi contradidliones foler audire,co 
guofcere, 8c indicare . 
Sexto qu»ritur,An vicecancellarij officium Roman. 
Pontificis morte finiatur? Non finitur , vtconftatex 
Clem.ne Romani,de Eledl.ut ibi docent Card. Bonita- 
cios Vitalin. & alij. 
P Dc Sancio ftomanx Bcclejia Qamcrd- 
Vio. Cap. XXXVII. 
E St in Curia Rom. Audientia Camer» Apoftol. Vi- ExVoflr.il 
detur efie diila Camera Apoft.quddin ca Rom. brox.cn. 1« 
Pontifex audire olim , & tradlare confueuiffet caufas, ^ i. 
quas vt facilius ageret, & expediret, fex Pr»iatos do- 
niefticos fibi afcjuic , qui propterea Camer» Apoftol. 
Clerici funt vocati ,quafi ad Cameram ipfius Pontifi 
cis forte eletfti. Erant hi eiufdem Romani Pontificis 
domeftici Confiliari), quorum prudentia , confilio , •& 
opera vtebatur in cognofcendis, & tradftandis caufis , 
qu» ad gubernationem Vrbis, & totius temporalis Ec- 
clefiaftic» ditionis , & pnefertim , qu»ad rationes 
K fc a vni-
	        
Waiting...

Note to user

Dear user,

In response to current developments in the web technology used by the Goobi viewer, the software no longer supports your browser.

Please use one of the following browsers to display this page correctly.

Thank you.