42.2«
eft merito deponendus. Sed quantnmcunquc eius in
hoc grauis fit exceffus , euadere poteft depolitionis pce-
tuin, fi cum ipfofuus Epifcopus duxerit mifericorditer
difpenfandurn ; dummodo ex ipfo duello homicidium,
vel membri dimiuutio fecuta non fit. At hac fingula
per fe crimina funt adulterio peiora. Quare quidam
alij fentiunt, in maioribus etiam criminibus poffe Epi-
fcopum legem Canonicam mitigare,nifi exprelfim pro
hibeatur. Sed longe verius eft,quod GIoffa,& loan.An-
dreas,Antonius ,Ancharanus, & Panormitanus tradide
runt in ca. At fi Clerici de Iudici.]s;nimir.um,in maiori
bus criminibus Epifcopum indulgere non polle, nifi id
ci expreflim alioqui iura concefferint.
Decimo quinto queritur , An in minoribus adulte
rio criminibus Itceat Epifcopo legem relaxare poft fen-
l£tiam,qua. Clericus eft de crimine conui<ftuJ?Qnidam
negant, ed quod poft condemnationem criminis, Cleri
cus eft infamia, at fanis quempiam, reftitnere, folius
eft Principis,vt colligitur ex ca.Cum te,De fententia,&
de re iud.& ex 1..I.& De qua, ff.De poftul. vbi habetur,
reftitutionem in integrum e(Te Principis , rei Senatus,
non Pr.rtoris,Probabilior tamen eft Abbatis fententi a,
in cap At fi Clericis,De Iudicijs.5-Additio.3 .in hac par
te Epifcopum pofte Clericum fama; reftituere quoniam
non diredtOjled indiredto reftituitmam cum in eo,quod
eiius concedit, vtin minoribus criminibus legem rela
xare queatsintelligitur quoque conceffum , vt famas re-
ftituere poffit. alioqui enim fi hoc illi denegaretur, fru-
ftra videretur ei data poteftas mitigadi legemmec enim
huiufmodi facultas conceditur,nifi quando hoc crimen
notorium eft, vel fententia Indicis , vel propria Clerici
confdfione in iudicio, au t quando operis euidentia Clc
ricus incurrit infamiam .
Decimo fextd quasritur , An fi Epifcopus ob crimina
adulterio minora,Clericum ab ordine,vel officio,aut Be
ncficio deiecerit.poffit eum iterum reftituere? Quod eft
quarere , An poftquam fententia lata,'pomam depofi-
tionis Clerico irrogauit,ei veniam dare queat, & ad of
ficium priftmum reuocarelNommlli negant eumpoffe.
Verum Abbatis fententia mihi magis placet id affirma
tis cum Archidiaconoin cap i.if.q.i.& Anchar.cap.At
fi Clerici, De iudicijs. Nam vbi ius non diftinguit,nec
nos diftinguere debemusffed ius in c. At fi Clerici,gene-
ratim id poteftatis Epifcopo concedit, ergo non elt cur
diftinguamus: dicendo, ante depofitionis poenam irro
gatam Clerico,id iuris Epifcopum habere, poftea vero
non item.
Decimo feptimo quaeritur, An Clericus notori e cri-
tninofus,fi ante veniam fibi an Epifcopo datam,fe infe
rat facris denuo aliam contrahat irregularitatem 1 Dnac
funt opiniones ; Vna affirmantium,quam feqmcur Pa
normitanus in c.Si celebrat.De der.excomm.eaque vi
detur elle communi confenfu recepta; Altera eft negati
tuim,quam probant Innocentius,Io.Andreas,Imola,&
quidam alij;quihus N auar.ait fe libenter fubfcribere,in
ca.Siquando.Dercfcrip.exccp.17.ini g.propterea quod
communis fit omnium opimo, eum qui ob defedtum
aliquem eft irregularis,demio irregularitate non affici ,
intrudendo fe facris ante indulgentiam obtentam; vtff
fpuriuSjUel corpore vitiatus,hoc eft,aliquo corporis m«-
bro carens fe ingerat facris. Ait enim Archidiaconus te
fle eodem Nauarro,Innocentium fecutus, morem elle
Curias recepcumivt cum alicui gratia conceditur,ut pof
fit ad Ordines,& ad Beneficia promoueri,qnamuis legi
timis non fit ortus natalibus , aut fit membri alicuius
expers,nulla mentio fiat de irregularitate,in quam inci
derit, quod Cacra traiftaucrit hac opinio magis arridet,
iquia in pcenis benignior , & mitior eft .
Decimoodlauo qusrimr , Quomodo intelligantur,
«aquae Paulus requirit in Epifcopo , Presbytero , vel
Diacono ? RefpondeoiPaulum eum velle eligi Epifco-
pum,Presbyterum , vel Diaconum , qui fit mtqiMs, id
eft vigilans,o-sppar, ideft fobrius; id eft, mode-
flus ; tpiKifyvts. id eft,hqlpitalis , f/.nndponec, id eft,non
uino deditus, pii •a-AfUtTih, id eft, non percuffor : p»
, ideft. non turpis lucri cupidus : ctpst^os,
ideft a pugna,& contentione a\icnus:a.vihaipyupos pecu
niae non amicus;, p» ttrSaduVji. non fuperbusnec prx-
fradtus px i.non iracundus; <?iAttyados. ideft bo-
Inflhuttonum JMoralium. Pars 11*
A narum rerum ftiidiofiisnf/WetJ’ <• i.iuftus; it Ut t.pius Sue
fandius : typpariif A. temperans.
Ex difftis perfpicitur , quanta, & quini infignis mo
rum , ac vitas famftitas in Cardinalibus requiratur, qui
ad tantam dignitatem eueluuitur, ut fint Chrifti Vica
rio a confilijs in arduis totius Ecclefiae negotijs agen
dis expediendifquejBaldus inl i.ff. De offic. PraffPr*.
torio,[docet tria in eo requiri, qui[ad id muneris, & of
fici] deligitur: induftriam fingularem; Fidem explora
tam., & morum maximam grauitatem. S.Bcrnard.lih.
-i.De confideratione ad Eugenium, quales oporteat ef-
fe Cardinales infinuat,eum alloquens,fic ait; Itaq;nec
volentes, nec currentes afiiimito: fed cundlantes , fcd
renuentes etiam coge, compelle illos intrare . In tali-
bus,ut opinor :■ requiefcetlpiritus tuus, qui non fint at
tritas frontis,fed verecundi, fed timorati, praeter Deum
g nihil timeant,nihil fperent, nifi in Deo ;qui aduenun-
tium non minas attendant, fcd ncceffitates : Quiftent
viriliter pro afffidtis, & indicent in aequitate pro nun-
fuetis terra*. Qui fint compofiti ad mores , probati ad
fanftimoniani,parati ad obedientiam, mites ad patien
tiam,fubiedli ad difciplinam, rigidi ad cenfuram, Ca
tholici ad Fidem,fideles ad difpenfationem , concorde*
ad pacem , conformes ad vnitatem. Qui fint in iudicio
recti,m confilio prouidi, in iubendo difereti, in difpo-
nendo induftri]J,iin agendoftrenui; in loquendo mode-
fti;in aduerfitate fecuri, in profperitate deuoti , in zelo
fobrij,in mifericordia non remifii, in otio non otioli, in
hofpitio non diffolutisin conuituo non effufi, in cura rei
familiaris non anxij, aliense rei non cupidi.lua: non pro
digi ;ubique,& in omnibus circumfpecti.Hic S.Bernar-
dus. Et Patres illi Concilij Bafilienfis feff. 23. dixerunt:
Q Cardinales nullius criminis,[aut infamiae nota afperfos
cfle debere. Caueat Cardinalis, dicit Hoftienfin fum.
titu.de poenit.&remiffverficu Cui Cardinales,neexem
pio Adas,quanto eft Deo propinquior, tanto magis delm
quat,cap.Confideret de panit. dift.J.Caueant Cardina
les,inquit ille ibidem, ne fint dracones ftantes iux.ta ar-
cani Domini,caueant ne fint nebulas,& nubes fine aqua
deuotionis lachrymarum turbinibus daemonum agita
tae Caueant, ne ipfis male agentibus eueniac illud quod
Petro Piperno.S.Mariae Nou* Cardinali contigiffe legi
tur, qui vt referunt poft Pauliim Dominicus , & Glofla
incap.Prasfend,De offic. delegati , in 6.delid]s,& volu
ptatibus luxurians,& vitijsdeditus,dum in tedefactaSa,
crofandlmn Chrifti corpus adoraret , omnibus vident 1 *
bus a Dsenione interfecius fuiffe dicitur. Cardin.Alban.
de cardina! q.8. Item ad Carditi aliti aptr dignitatem no
p folec Papa Bigamum promonere:unde Antonius Rofel-
lus,& loanne-s Lignanus; quamuis iuris periti infignes,
quia tamen bigami, praduSam dignitatem nunquam
• obtinere potuerunt.
Item non folent in Cardinales eligi ij, qui non ha
bent legitimos natales. Nicolaus Vbal. in trad; de fu<^
ccff i.p.nu.i^.teftatur, dum ipfe in Rota ius dicere fibi
Paulum II.dixiffe,ab hniufmodi labe Cardinalia cetum
immanem efle.Eugenius IIII. fpurium quenda m car
dinalem elegifle perhibetur, qui antequam galerum
acciperet,e vita decelTit,teftibus'Nicolao Vbal loco ci
tato,& Ludouico Gomeaio m regula, de trien. pollci*
fore, qugft.z.
Quinam ordoEccleJiaji'tcH6>&* Sacer
E in fingulis ‘Beneficiarijs requira
tur. Cap. V 111.
P Rimo quaeritur; An is,qui Epifcopus creatur , de
beat iure communi effe facris Ordinibus initiatus.
Refpondeo; in cap. A multis , De seta.& qual.ex Inno
centia conftitutum effe,Subdiaconum pollein Epucopu
eligi:quare vt minimum, necdle eft , vtis,qui fuerit m
Epifcopum promonendus,Subdiac.fit.Cardinales , ve
Ordinem Epifcopaleni ,uel Sacerdotalem , vel Diaco
natus annexu habet. Nec inter Cardinales fuftragij |
habet,qui Diaconus non fit. id enim congruere ui eu
cum Clem.ut hi,qui.0.illi vero.de a:rat.& quaut.^ftc
ttienx.i.de offic. Archiciiac, Cardinalis Clemen-«
S*cun*
