TM* V I. De quarto decalogi praecepto, Cap. IX. 4M
soffitintra annum presbyter-fieri,adeptio Canonica- &
tus nullius eft momenti.Et dum is, qui atatem habet,
qua intra annum Sacerdos fiat, ad Sacerdotium afcen-
dit,tuta poteft conficienda per eum Canonicum facrum
faciundiim -curare, quia toto eo anno ei licet Sacerdo-
tium .fufcipere.
X?i? voluntate animi p.ropofito x quod
Canones 'tura pojiulantineo qui
ad 'Beneficium promonetur*
Cap. I dC c,
P Rimo queritur, An qui Parochiale beneficium ac-
cipitabfique vlla voluntate ad Sacerdotium afcen-
dends, fruitus Benefici; intra annum lucrifaciat 2 Rc-
fpondeOjC.Conimifla Csteriim,De electi a Sexto fta
tutum effeiqui Parochiaie beneficium obtinet, fine vo
luntate: intra annum Sacerdoti mu fufeipiendi, debere
omnes fruilus perceptos reftituere. Sed quid fi deinde
voluntate mutata fuerit intra annum ad Sacerdotium
promotus, an tunc recuperetfibi tuta conficientia om
nes frudlus etiam eos quos percepithabens in anima
non capelfiere Sacerdotiuj intra annu? Semen tiaeft Soti,
Iib.io.de iuft.q.J.artic.d.concluf.t. afferentis debere eos
fnuftus reftituere, quos percepit toto eo tempore , quo
habuit in,animo ad Sacerdotium non afcendere.
Altera eft Nauarri in Man,ca.i?,.na. 118 oppofitu do-
centis,qua Gloffa^n c.CommifTa.in verbo.mutata,cora,
muni confenfa-recepta ante tradiderat: & ham eft ve-
rior-quonia fraus qua; a principio ca-pit, tota purgatur Q
per promotionem intra anmi fecutani, ficut etiam, pur
gari fiolet mora debitoris. Glofla.ih c.mora de reguliu-
ris in 6. Quo fit,vt fi intra annum Sacerdos non fiat, &
Beneficium 'flatim amittat elapfio anno, &c omnes fru-
ftus quos percepit toto eo tempore, quo in animo ha
buit Sacerdotium non fufcipere, reftituere debeat.
Secundo quirimr, Quidfit dicendum de Titio. , qui
Rarochialem Ecclefiam adeptus -coaftituit ad Sacer no
ni um intra annum afcendere, poftea. vero voluntate mu
tatafrudtus percepit 2 Gloffain c.Comilfa docet,opor-
«ere illum?, reftituere frmftus quos percepit ab eo tem=
pote, quo priorem voluntatem depofiuit; non autem
«os quos: percepit , antequam a priori illa, voluntate re
cederet. Sic etiam Sotus loco citato ..
Cateriim Nauarrus loco pradidlo eum cenfet nullos
debere frudtus reftituere : quia pcense, inquit,& odia re- ]Q
fitingi debent,non laxari.At conftitutio in c. Commif-
fa, folum videtur locii habere in eo, qui Parochiale be
neficium accipit, fine voluntate Sacerdotium intra an-
sium fufeipiendi , non de eo, qui ab initio legitimam
voluntatem habens poftea nmtauit. Mihi tamen magis
probatur fententia prima j.ita velit eadem ratio de eo
qui retinens beneficiu habet in animo non fufcipere Sa
cerdotium intra annum,atque de eo,qui ab initio acce
pit habens voluntatem non capelfendi Sacerdotium.
Tertio q tuentur, Au fi Titius. Parochiale beneficium:
accipiat,dubio.tamen animo, & voluntate ad Sacerdo
tium) afeendendi, Benefici) frudlus lucrifaciat 2 Sotus,
loco,G!.tato,cenfuit,eum reftituere omnes frudlus debe
re quos perceperit toto eo tempore, quoj pendet ani-.
At Nauarrus loco praediolo eum docet minime ef-.
fecogendum frmftus reftituere : fuo illo argumento per- 'g
niotus,quod pa-nae reftnnguntur , non laxantur ; at lex
m c.Comnulla, folum loquiturde eo, qui ad. Parochia-
lem Ecclefiam promotus in animo habet Sacerdotium,
non capelfere.Mihi tamen magisplacet Soti fententia :
£ ratio etiam,qua cam confirmat, quia qni fufpenfo ,
k dubio eft animo, in iure videtur voluntatem habe
re Sacerdotium non fufeipiendi. Sed fciendum eft, Ti
num,fi cum primum ad Ecclefiam Parochialemeligi-
tur > ambigit futurus ne fit Sacerdos , & pofteaintra an
num radius eft presbyter , tuta conficientia totius anni
fiuctus fibi retinere , quoniam ambiguitatem fuo fafla
t tr f annum purgauit> Deinde, fi ftaltm , atque eft ad
- cclefiam promotus, voluntatem habuit intra annum
■“tendendi ad Sacerdotium,poftea vero hefitare cepit,
Inftit Moral. Pars a.
debet reftituere fruflus quos percepit toto eo tempore
quo dubitauit; nili dubitationem faflo purgauerit Sa
cerdotium capclfendo.
Quarto quamitur,' De Titio,qui Parochialeni Ecclc-
fiam obtinuit in animo habens eam dimittere; aiit iit
ea numquam commorari, aut refidere, au follicet, hoc
faciendo peccet 2 Refpondeo cum Abbate,& Hoftienfi
in c.Relatum , De Clericis non refiden.eum fine dubio
peccare, quoniam fponte fefe veluti fpoufus cum Eccle
fia coniungit , 8c tamen ftatuit eam deferere,volens ni
hilominus ex ea fruflus percipere. Sed nunqiud fruflus
quos percipit,debebitreftituere ? Refpondentquidam
debere r-efti tuere,quamms de hoc Hoftienfis, & Abbas
verbum nullum fecerintiquia perinde,inquiunt eft,ha
bere voluntarem non relidendi, aut non femiendi in
Ecclefia, atque habere in animo non’ fufcipere Sacer-
dotiumiquare concludunt eum debere frudftus reftitue
re,nifi eam praua voluntate poftea faflo purgauerit, &
ideo aut deponere debet beneficium,ant mutato animt
propofito,ad Sacerdotium intra annu afcendere. Quie
rat aliquis, An eadem ratio fit de Titio, qui Parochia
le beneficium accipit, habens in animo ex eius fructi
bus viuere don^c aut patrimonium , aut aliud commo
dius vitae fubfidium obtinuerit, vel ftatuens id benefi
cium dimittere,fi haereditas,aut patrimonium fibi mor
te fratris obuencritl Refpondet Panormitanus loco cita
to eandem,effe rationem de emquoniam,inquit,qui Pa
rochialeni Ecclefia adipifcitur,cum eafpirituale conju
gium contrahitjac proinde conftituere debet, cum illa
perpetuo viueremifi iuftis de oaufis ad aliam Ecclefiana
auCtoritate fuperioris transferatur, Ali) refpondent,
quod etia Gab-4.d ij.q 8.ar. j.dub i. & Silu.beneficiu.
3.q. 3.innuere videntur hunc 111 modum: Aut Titius rta-
tuitin ea Ecclefia Parochiali commorari, &inferuire,
donec commodiorem vitae rationem ; & genus affequa-
tur, & fienou videtur peccare, quoniam fi aliam non
fnent adeptus, in ea Ecclefia perpetuo defendet, fua
munerii& oqjcio fatisfaciens.Aut ftatuit Ecclefiam ha
bere,in ea tamen non refidere,necinferuire,fed ex eius
tantum fruCtibus viuere,donec aliud vita: genus naClus
fuerit,& fic peccat Parochiale beneficium accipiens,&C
debet perceptos fruClus reftituere.pcnnde enim eft , ac
fi decernat intra annum Sacerdotium non capeffere.
Quinto quasritur , An par ratio fit de accipientibus
cattera beneficia,qua: de promotis eft ad Parochiales
Ecclefias ? Id eft quatrere; An qui acquirunt qualiacu-
que Beneficia, ftatuentes eu ordinem intra annii no fu-
foiperc quem illa depofeunt,refti tuere debeant fruilns
perceptos.Dua: funtopinionesjVna affirmat, qua Glof
fa, Gahricl locis citatis, & ali) probauerut,eo quod pec
dolum,& fraude beqeficia fint affecuti. Altera vero ne
gat , quam Sotus, & Nauarrus locis allegatis fequiin-
mr,inde comprobantes, quia potu.v Sc odiareftringen-
dafint.atm ca. Commifia folum decernitur, vt qui ad
Parochialcm Ecclefiam promouentur ; cum tamen ani
mo proponant ad Sacerdotium intra annum non afcen
dere ,/eftitiiant frudlus quos interi m ex Beneficio per
ceperint.Vt veru fatear,mihi vtraq; opinio videtur pro
babilis: Sed quia in c. Comiffa folum lex feryur ad cos,
qui Parochiale beneficium acceperint, mitius & beni
gnius eft interpretanda, ita vt m qaeteris Beiiefictarijs
Jocu non habeat, & reftitutio ffudftuu quie 111 eo capite
facienda decerpitur,cii folum fit luris fcripti,non diurni
aut naturalis, iu alijs beneficiarijs locum 11011 habet.
Sexto, quaritur , An poma: in c. Conuniffa irrogatm
de frudlibus reftituendis ,foluends fint antevllam In
dicis fententiam ? Ratio dubitandi eft , quoniam poena
lege conftituta non debetur ante criminis condemna
tionem 2 Refpondeo ex communi omnium fententia,
eam potnaro efle folnendaiiijtainetfinulla criminis con
demnatio fequatur. Nimirum reftitutio fmiluum in
eo capite praxepta, non tam poena; rationem habet ,
quam;pactionis & conuentionis cuiufdam contrait»
inter Ecclefiam conferentem ParoehialeBeneficium.&:
Clericum ipfam Ecclefiam accipientem, Ecclefia enim
fua beneficia poteft ea condicione & lege conferre, vt
is,qui accipit , hoc aut illud facere debeat: ficut quif-
que poteft alteri fua bona, ea lege. Sc pailorelin-
quere, UC cereum quid faciat: quod ui fecerit , bona,
Nn 1 refti- *
