Ltl* VI I^De quarto decalogipracepto, Cap. 11II.
497-
Ni/l forte de licentia fuorum Prolatorum,vel ftudio lit- _
terarum , vel alijs honeftis caulis contigerit eos abelfc.
Et ita dicit Syluefter m verbo(Refidentia) q.7. RebulF.
in Praxi heneficio.tit.De ciifpeufat.de non relidendo.Et
ante idem Concilium palfim impetrari folebat in curia
Romauaa Summo Pa-nitentiano,
Extat Pij Quarti Conftitutio huius principi; : San-
■ftiffimuitvbi ftatuit,prcdidlam facultate ah alio, quam
a Romano Pontifice impetratam ob ftudium littera
rum , nullius e fle momenti ad frndhis benefici) perci
piendos , nili accedente confenfu Qrdinarij, in cuius
dioecefi conftitutum eft beneficium apimaruni cuq co
lu mftum .
Quinta caufa eft, qua Clericus aheft ratione minifte-
rij,& obfequi),quodPapo defert c. Cum dile£his,ca.Cu
ad audientiam.c. De cotero.de Cleri.nonrefici. Nam eo
ipfo quod quis iuffuPapo id facit, eius audioritate k
feruicndo in Ecclefia iuftani vacationem habet,quonia
Papa fciens,eum tacite legefoluir.
Porro hoc caufa vt fit rufta, Sc legitima in Epffcopis,
Parochis, & alijs beneficiarijs curam animarum haben
dbus,& nihilominus inferuientibus Papa:, debet reduci
ad vnum ex illis quatuor, quas memorat Conciliu Tri-
dent.felf.ij.c. 1. Nimirum,fi talem abfentiam poftulet
Chriftiana charitas ,vrgensnecdficas,debitaobedien-
tia,vel euidens Ecclefia:, vel reipublica vtilitas : quas
caufas ftatim inferius explicabo. Nam fineiufta,&de
bita caufa Papa prsedidlis beneficiarijs,cum habeat cu
ram animarum,indulgere non poteft , vt perpetuo, uel
ad longum tempus abfinta luis Ecclefijs. Sylueft. in
verbo ( Relidentia.) q.7. dicit,generaEim.eos,qui in fa-
cello Pontificio tanquam Cantores,Capellani, vel Cle
rici inferuiunt,legitime excufari: & fimpliciterquicuq;
Papae inferuiunt,etiam Notarij ; & alij Scriptores,fi id
faciant inffu Pontificis. Hanc Sylueftri fententiam ego
admitto in Canonicis, Sc alijs beneficiarijs fimplicibut
animarum curacarentibusmam cum iure tantum com
muni Canonico relidere cogantur, Papa fi fcies iuheat,
cos libi inferuire in facello Pontificio , vefcum Roma
na,eo ipfo tacite difpenfara videtur, vt a fuis. Ecclefijs
abfint.
Et quaniuis Papa fine debita caufa difpenfet, nihi
lominus rata,& firma erit difpenfatio, cum tantum'fit
iuris Canonici relaxatio. Non tamen admitto in Epi
tropis,Parochis,vel alijs beneficiarijs Curam animam
habentibus , & inferuientibus Papa: : quia huiufmodi
Haieficiarij non tantum iure Canonico in fuis Ecclefijs
aliidue adeffe debent,fed etiam diuino,vel naturali: at
ius duiinum, vel naturale fine mfta‘& debita caufa Pa
pa relaxare non poteft.
Ex primis quatuor caufis poteft Summus Pontifex
difpenfarc, vt abfint a proprijs Ecclefijs ij, qui curam
animarum habent.
Sexta caufa eft : Cum vinis Canonicus,vel duo Epi-
fcopo inferuiunt c.Ad audientiam , fupra citato. Idem
ludicandumde eo,qui Pontificis Legatoinferuit inijs;
qua: pertinent ad prouinciam ei demandatam. Abb.in
cap.Cum diledlusi, De cleri.non refid.nume.6 dicit effe
communem opinionem , quamuis tpfe aliquantulum
dubitet num ea vera fit, fed communis opinio tenenda
eft. Idem verum eft de ijs familiaribus , qui inferuiunt
Cardinalibus audloritatc, & iuliii eius,qui id poteft im
perare. Nam id confuetudine receptum eft. loan.An-
dreas,Hoftien.Panormit.in ca.Cum diledhis,de Cleric.
non refid.
Quasrat aliquis. An h^c fexta quam pofuimus,cau
fa locum habeat dumtaxat, quando Canonicus Cardi
nali , vel Epifcopo , vel Legato fuum pr^ftat obfe-
quium ob commune bonum totius Ecclefic catholi-
, prouinci^ve, vel illius Ecclefi^ , cuius eft benefi
ciarius,vel ipfius Cardinalis, Legati,vel Epifcopi iuftu,
& legitimum mandatum ; An etiam quando infe
ruit ob priuatum fuum commodum , vel ipfius Car
dinalis , vel Legati Pontifici;,vel Epilcopi. Nauarrus
loco citato , & alij affirmant folum in illis primis lo
cum habere, ac proinde eos iuftam abfenti^ excufa-
donem non habere , qui Cardinali Legato, vel Epifco
po fui priuati commodi, Sc lucri, caufa inferuiunt ;
cuiufniodi funt Motarij Sc ceteri, qui in Vrbe Curiales
Xnllit.M0ral.Pa1s a.
vocantur. Vnde Alexander i & Tafon ih 1 Scriniarior
C.de teftamen.militarib. aiunt: Reipublice caufa eos
abelfe folum intelligimus, qui non fuil commodi cau
fa,fed coadfi abfunt. 1. Reipublice. I. Non vere,ff. Ex
quibus caulis Maro.Ita Angelus verb. Clericus,7.1111.1.
Ita Glolfa in cap.z. De prtuileg.infexto,m verbo, Se
dem eandem,ita Ioan.SelaadeBeacfidjspar.4.q.6.iia-
mero /9.
Si autem queras , An proxime didla caufa non fo-
lilm locum habeat in Canonicis , fed etiam in alijs Be
neficiarijs,qui dignitatem , officium adminiftrationem
fine vlla cura animarum habent; pr^terea etiam in Pa
rochis,& alijs,quibus eft cura animarum iniunila. Syl
uefter loco paulo ante allegato ccnfec , in omnibus lo
cum habere.idqi probat ex c.Iubemus , Deconfec.di-
ftinft.3 .& ca. Cum Paftoris a.q.i.
At Ioau.Andreas,&: Panormitan in cap. Ad audien
tiam de Cleric.non relidcn.fentiunt i cum Beneficiarius
abeft ob obfcquium , quod pr^ftat Epifcopo, ve! Pap^,
folum locum habere in Canonicis, non in alijs Benefa-
ciarijs Dignitatem , Adminiftrationem , vel Officium „
vel curam animarum interiorem , vel citeriorem ha
bentibus
Cum vero Beneficiarius abeft ob alias caufas predi-
£las habere locum in quibufuis Beneficiarijs etiam cu-
r$ animarum addiftis,Profcfto in cap Ad audientiam,
Si cap.De cetero,& expreffimfermo eft de Canonicis;
in cap.vero lubemus, Sc cap. Cum paftoris.qua: capita
Syluefter citauit habetur fermo de Presbyteris; Sc pro-
ptereaPresbyteros Syluefter interpretatur Parochos,
Sc quofuis alios curam animarum habentes: fed id ex
eo capite non colligitur.
Quarto queritur , Ad quot capita reuocari queant
omnes iftse caufae,ob quas Parochus Papa:, vel Ordina
ri) confenfu a fua Ecclefia poffit abefie ? Refpondeo ad
quatuor tantum capita eas caufas redegifle Concilium
felf.ij.c.T.De reformat.quae funtifta.
Prima quidem caufa eft,Chriftiana charitas : Secun
da, euidens communis neceffitas. Tertia, Obcdientia,
qua Maioribus debetur. Quarta.eft euidens Ecclefia: ,
cui quis praefeftus eft,neceffitas, vel vtilitas.
Ad primum caput reducitur, cum quis abeft adi u-
uandam priuatam aliquam Ecclefiam ; ad dirimendas
eas,qua inter aliquos orta funt,lites Sc controuerfias,fi-
multates, diffidia&odia.
Ad feeundnm caput reuocatur, cum quis ad tempus
abeft ob morbum curandum,bellum,holtium incurias,'
peftem f^utentem , aeris intemperiem , uel ob inimici
tias,odium,vel offenfionem Principis'j.vel Populi decli
nandam,denique ob vit£,ve! falutis, Vel libertatis peri
culum ad tempus deuitandum.
Ad tertium caput redigitur, cum quis abeft, ut pa
reat Papae,vej eius Legato, vel Epifcopo obfequium,&
officium iuftum,ac debitum imperanti, cuiufmodi eflec
ad vifitandam Prouinciam, vel Dioecelim : ad pacem
componendam .
Ad quartum denique caput reuocatur caufa , qua
quis abeft ad Synodum Generalem, vel Prouincialem ,
vel Diocefanam rite & legitime vocatus.
Quinto queritur , Anmftafit caufa,vt quis Epifco-
pus lege relidendi,Snmmi Pontificis confenfu foluatur,
fi fit curia Romana Camerarius, rei Vicecancellarius,
vel Summus Poenitentiarius , vel Camera Apoftolicae
Thefaurarius , vel Auditor Rotg , uel a Secretis aut a
Confellionibus Papa, uel Cantor in capella Pontifi
cia. Negare videtur Caietanus in fecunda fecunda q.
iSf.artic.J.hanciuftam ellecaufam non relidendi.- cd
qubdhuiufmodi munera Sc officia commode alij ab E-
pifcopis exeqai, Sc obire queunt. Quafententia pla
cet etiam Soto.lib.io. De iullic.q.3 .arc.4.&:profedto ve
ra videtur , cum adfunt alij fatis idonei ad h^c munera
Sc officia. Si autem defint,qui his muneribus pares elfe
poffint,licite Papa Epifcopum hifce officijspraficit,fa
cultate concelfa ni a fuis Ecclefijs abfint.
Sexto quantur , An iulta quoque fint caufa Ca
nonum rigorem laxandi, ut quis Hpifcopus,in Curia
Regum, Sc aliorum facularium Pnncipum fungatur,
munere & officio Regi? Pr^fidis , uel Confeflarij ,
vel Confiliari; , vel in Hereticos Inquiiitoris, uel
It 3 «c
