Lib. V11. De quarto decalogipracepto. Cap, IX. y 13 
d* ,«Juacft. 18 C art. 7. ad fecundum videtur affirmare.- & reficiat,vineam,autagrumcolat:&hicexfrudibusbe- 
id autem intelligitur, nifi Canon vel lex Ecclefiaftica. neficij fe ab xre alieno > quod ijs in rebus agendis con- 
obftiteritNam portionis ad vitam neceflarix, Benefi- traxit, liberare nequaquam poteft, quia cum xs alienu 
ciarius eft dominus: fed dominium eft libera facultas, fadum.non eft in rem, & vtilitatem Ecclelix, credito- 
qux nobis conceditur , vt vtamur noftris rebus, nifi 
lege prohibeamur. Deinde fi filius familias exportio- 
nefibi ad vidum data parcius viuat, poteft quod fibi 
fubtrahit, dare cui voluerit. Et idem eftiuris de feruo, 
cui dominus csrtam ad vidum, & veftitum portionem 
tfiignauit. Prxterea id, quod Clericus ex frudibus be 
nefici;, parce vitiendo fibi detrahit, cenfetur inter bona 
cius induftria, & labore parta: ergo de eo poteft: decer 
nere, quod voluerit. Sic N auarrus in trad. de reditib. 
Ecele. q. i. monit. 43. 
Quxres, An de eo moriens, vel in xgritudinem lap- 
fus, poflit Beneficiarius fuo arbitratu teftatiijs in locis, 
in quibus Bcneficiarij de fructibus benefici) teftari de t» 
more non poffunt, vt in Italia, & vbique, fifitEpifco- ** 
pus ? Rtfpondeo, non polfe: quia etfi dum viuit, & va 
let, in quos voluerit vius, id poffit infumere 5 in morte 
tamen, vel morbo de eo teftari iure communi prohibe 
tur, sap.ad hxc cap quia nos. cap.Cum in officiis.cap. 
rclatuni.z.de teftam. Dices., eius quod fibi fubtrahit, 
dominium habet: ergo cui voluerit,noteft id teftamen- 
to relinquere . Verum id quidem eft, dum viuit,ac va 
let, dare eum polle cui ipfi libuerit; attamen communi 
iure, cum moritur, vel xgrotat, de eo teftamentum fa 
cere prohibetur. Sednuuquid dare confanguineis po 
terit tutaconfcientia ? Refpondeo,cum S. Thoma, lo 
co citato, minime; nifi moderate, & egentibus, ratio 
ne paupertatis, ne indigeant, non vt ditiores fiant iux- 
«a illud Ambrofii; lib. 1. offic. capit. 30 Hxc eft appro 
banda libertas, vt proximos feminis tui ne defpicias , fi p 
egere cognofcas, non tamen vt illos ditiores fieri velii 
cx eo, quod tu potes conferre inopibus. 
Sexto quxritur, An Beneficiarius iure communi co 
gatur xs alienum contradam dilfoluere ex frutribus 
fui benefici) ? De hac quxttionc egit Panormitanus in 
repetitione fuper caput: cum effes de teftamentis. qu. 
4-principali.nu.17. Non quxrimus quidnam confuetu- 
dine, fed quid iure communi facere debeat. Vbi ait il 
le. Hoftienfein fcnliffc, fimplici Beneficiario nullam 
adminiftrationem habenti, fas effe, ceteris 11011 item. 
Itifcnfit Hofticnfis, quia vtfiiperius dixi, putat fimplt- 
ces Benefici anos,fruduum coi ledorum dominium ha- 
kre , & vfu fruduarijs comparari, 11011 item reliquos. 
Antonius vero in cap.Peruenit, de Fideinffori. docet 111 
vmuerfum id Beneficiarijs licere facere , quia iniquum 
eft creditores pecunia ipfis debita fraudare. Tumetia, ^ 
quia alioqui Clerici magno damno afficerentur, quia 
inuenirenonpoffent,qui mutuam ipfis pecuniam da 
rent. Opponenti libi, Clericum totum.quod ipfi fupe- 
reft, egentibus debere:Refpondet ille,Clericum ex fru 
dibus fibi ad vitam necelfarijs parcius viuere,& ex eo, 
quod fibi detrahit, creditoribus foluere debere . Spe 
culator in tit de fent.excom. verlic. Quod fi debitum , 
ait.-Aut Clericus alia bona 11011 habet,vnde poflit retri 
buere quod debet, aut habet. Si fecundum, ex illis bo 
nis folua: ; fi primum , tunc poteft tuta confcientia ex 
redditibus Ecclelix fe ex xrc alieno liberare.Colledan. 
m capit. Odoardus, de folutionibus, dicit in Curia effe 
vfu receptum, vt Clericus patrimonio carens,cedat be 
nefici) frudibus, co folum dedudo , quo ad vitx vfum 
indiget, & ita ex reliquis frudibus fit fatis creditoribus. 
Idem teftatur Antonius in cap.Olim i. De reftitut.fpo- p 
liat. Archidiaconus in cap. ftatutum, $. Alfefforem , de 11 
tefeript. in fexto.abfolutc negat licere Beneficiarijs de 
bita ex benefici) frudibus foluere. Abbas loco citato 
magis probat Archidiaconi fententiam , fic dicens: 
Aut Clericus xs alienum fecit , quia egeftatc preme 
batur, vt vitam fuftentaret: & hic non folum dum 
>iuit. fed etiam moriens , ex frurihibus benefici; fa- 
tisfacere creditoribus debet. Vnde in cap. Olim 1. De 
reihtutto. fpoliato . Epifcopus qui fuerat Epifcopatu 
‘Poliauis, & nihil habebat vndeviueret, xs alienum 
fufccpit: ac propterca Pontifex prxeepit, vt ex reddi 
tibus Ecclelix , debitum foluat: Aut Clericus fe xre 
a 'ieno obftriHgit, non vcfefuftentet, led vtalijs fuis 
ne «liitatibuslubueniat, videlicet, vt domumfuam 
ribus Ecclefia obligata non eft . Et ideo in cap. T. de 
folutionibus, fucceflbriuEcclefia prioris Bcneficiarij 
debita foluere non cogitur, nifi ea contrada fuerint in 
ipfius Ecclelix vtilitatem. Etcap.Ex prxfentium, de 
Pignoribus.xs alienum, quo fc Beneficiarius obftrinxe- 
rat, vt pote infirmitate preffus, fuccdfor in beneficio 
foluitnon tamen aliadebita; hxc enim , hxres Benefi 
ci ari j, non fucceflbr iu beneficio foluere cogitur. 
Obijcies id , quod dicitur in c. Cum fecundum Apo- 
ftolum , de prxben. Clericum debere ex bonis Ecclc- 
fix viuere; ergo ex bonis Ecclelix iolui debet omne 
xs alienum,quod obneceflitates contraxerit ? Refpon 
deo, cum Abbate in cap. ex prxfentium , citato,omne 
xs alienum , quod Clericus facit, vt habeat vnde fc 
fuftentet, ex frudibus benefici) Ibluen dum ; non ta 
men quod contrahit, vt vel patrimonium fuum con- 
feruet, vel domum reparet , vel agrum colat. Secundo 
obijcies ,in cap.Peruenit, Pontificem prxeipere!, vt 
creditoribus fatisfiat ex redditibus Clerici ? Refpon 
deo , cum Abbate ftatuilfe Pontificem , vt xs alienum 
foluatur ex redditibus Clerici , quos videlicet aliun 
de habebat, nempe , ex patrimonio : vel id fadum effis 
auctoritate Papx , qui frudus pauperibus alioqui de 
bitos , potuit creditoribus addicere. Tertio obijcies 
cx cap. Adhxc, & cap. Relatum i.de teftamen.confta- 
re, Clericum polfe ex frudibus benefici) rem modicam 
donare, & eleemofynam largiri ergo poteft etiam 
creditoribus fatisfacere ? Refpondeo , modicum pro 
nihilo haberi , & eleemofynam ad inopiam , & egeita- 
tem fublcuandam dari . Aliud vero eft de xre alieno 
magno fado , & de creditoribus, quibus aliunde bo- 
nafuppemnt, vnde vitiant. Rogabis ,num fi Clericus 
parcius , ac moderatius viuat: debeat xs alienum fol 
uere ex eo, quod fibi fubtrahit? Negat Panormita 
nus . Sunt autem qui dicant Clericum non effe cogca- 
-dum parcius viuere , vti creditoribus fatisfaciat. Ce 
terum fi parcius , honefte tamen fe fuftentaucrit, tuto 
poteft cx eo,quod fibi detrahit, xs alienum dilfoluere . 
Immo eodem tefte Panormitano,in cap.Peruenit,de fi- 
deiuffnu.il confuetudine receptum eft in indicio, vt 
ex redditibus benefici) Clericus debitum foluat, dedu- 
dis ijs quibus ad vitx vfum eget. Nam vt Glofta nqta- 
mtincap. ftudeat dift. 1. A debitore Clerico non funt 
omnia extorquenda, fed remitti ei debet vnde viuere 
queat. Quoniam miles armatx militix,non cogitur om 
ilibus bonis cedere, nec conuenitur nili vtfaciatquod 
commode poteft,ne egere cogatur.l.Miles,ft'. defent. 8c 
re indic.ergo nec Cleric s ,qui eft miles facratx militix. 
Septimo quxritur, Cuius funt iure communi fru 
dus Beneliciari) vita fundi es beneficio, colledi, per 
cepti ; & relicti: hoc enim multum intereft fcire, prx- 
fertim vbi nulla eft confuetudine receptum , vt Benc- 
ficiari) teftentur: vel frudus quos ex benefici) perce 
perunt ad confanguineos hxredes tranfmittant ? Re 
fpondeo , iure communi ad Ecclefiam , in qua benefi 
cium habuit,pertinerc.cap. Placuit.ii. q.3.C i.Eadem 
caufa q,4.c. Fixum,rurfus ead.caufa,q.5.cap.i. Et cap. 
Cum in offici;s,de teftamen, 
Veriim idinquiflioneverfatur, Quid nomine Ec- 
clefix intelligatur ? Refpondeo, fi Beneficiarius Cano 
nicarum , vel Perfonatum habuerat in Ecclefia Cathe- 
drali , vel Collcgiali , ad Collegium Canonicorum 
pertinere. Si vero fimplex aliud beneficium habue 
rit, ita vt Beneficiarius non fit ex Collegio Clericorum, 
fucceffondeberi, Vtrumque colligitur excap.Rela 
tum 2. de teftamen.$. Quia vero. cap. Cum nos,dc of- 
fic. ordin. cap, prxfeiui.jcod. tit. in fexto . Si quis item 
Clericus beneficia habeat in duabus Ecdefiis , fru- 
rilus ab eo relidi inter eas, iuxta congruentem xftima- 
tionem diuiduntur. v. g. vt explicat Glofta in capit Re 
latum 1. de teftamen. verbo. congruum , & ibi Abbas 
Titius fuerat Canonicus Bononnien. & Parmenfis, ex 
Canonicam Bononicnfi percipiebat centum , ex Far- 
nienfi, ducentos nummos aureos , Bononicnfis Eccic- 
fia unam partem fructuum remanentium, Parmenfis 
nero