Lih.V II. De quarto decalogiprxcepto. Cap, XIV,
Quaerit aliquis, An faltcm , vt regreffus locum ha- ^
'beat, neceffe fit vt Penfionarius beneficium petat*
Refpondeo , id effe neceffariuni ; quia cum regreffus
fit contra Beneficiarium conceffusfauore , & gratia ip-
fiuspcnfionarij fit, vtfi penfionariusfubiurefponte ce
dat, Beneficiarius fuum beneficium iure retineat; ex
quo efficitur, vtquandocumque beneficiario penfio-
pem denegante, penfionarius expreffe.vel tacite,remit-
titpenfiomsfolutionem , locum non habeat regreffus.
Hic autem regreffus vbique vim , & firmamentum ha
bet, & admittitur, praeterquam in Francia .
Nono quaeritur, An haec poena locum habeat in eo
etiam, quiinbeneficio fuccedit, verbi gratia Titius
Beneficiarius foluere debet annuam penfionem Caio;
alioqui ius habet Caius contra Titium •• fed deinde obi
tu Titij fuccedit in beneficio Seius; Quaeritur , an Ca
ius idem ius habeat contra Seium, quod contra Titium g
habebat ? Refpondeo : quod ad penfiones attinet a Ti
tio minime folntas , nihil iuris habet Caius contra Se
ium , eas enim Seius non debet; quod ad excommuni
cationem vero, priuationem beneficij, & regrefliim ob
penfionem denegatam,'idem ius prorfus eft Caio cotra
Seium , quod contra Titium, hoc eft dicere i fi Seius
ad fex menfes Caio penfionem non foluit, vinculo ex
communicationis obftringitur, dc beneficio priuatunde
Caius,triginta diebus lapfis, iure poteft benefici] poflef-
fionem nancifci.
Decimo quxritur, An fi Titius beneficio fibi colla-
to foluere Caio debeat annuam penfionem centum au
reorum. dc foluat tantum quinquaginta, alijs quin
quaginta denegatis, Caius iure queat ad beneficium
redire, quod Titij caufa dimiferat ? quod eft qux-
rere, Aniuspenfionario conceffum redeundi ad be- q
neficium ob penfionem fibi confticuto tempore dene
gatam, locum habeat non folum quando totapenfio,
fed etiam quando pars aliqua foluta uon fit. Refpon-
deoftocum habere.quia fi|Titius,qui debet centum red-
detc,foluat tantummodo quinquaginta, penfionem de
bitam non foluit ; ac proinde in poenam incidit confti-
tutam.
Vndecimo quxritur, An Caius, cui referuatur pen-
fio viginti aureorum ex duobus Titij beneficijs perci
pienda,ita vt fit percepturus tredecim aureos ex Cano
nicam, quem Titius obtinet, dc feptem alios aureos ex
alio beneficio fimphei, ius habeat poffeffionem vtriuf-
que beneficij capeffendi, fi debita penfio ei foluta non
/it 1 Refpondeo, habere, quia in vtroque beneficio eft
penfio conftituta •
D
A quibufndm Beneficiarias fe continere debeat ,
ne beneficium amittat.
Cap. XIV.
A Notandum cftquibufdam rebuseffe iure commu
ni beneficiario incerdidtum , ficut etiam Clerico
ad facros ordinespromoto.In vtroque enim vitas,dc mo
rum probitatem, & honeftatem Canones requirunt.
Interdidla igitur eft in primis Beneficiario militia,
vtconftat cap. Nimium , cap Cum a ludi is. cap.Qui-
cumque Clericus, capit. Clerici, capit. Quicumquc ex
Ckro,z3.quaeft.8. vnde Beneficiarius miles effetius , 8c
ad bellum progrefius, dc in eo pugnans, hoc ipfo be
neficium dimittere creditur . Quaeres , an Ecclefia
pro derelidtahabeatur eo ipfo pr^cife quo Beneficia- c
nus fit miles? Gloffa in capit, qualiter , de Cler. non
refid.dentit pro derelidta haberi , ita vt Ordinarius
iure poffiteam Ecclefiam alteri conferre,nec ad id opus
effe alia monitione, citatione, aut priuatione . Sic ce
teri Canonici luris interpretes in cap. ex tua, de Cleri,
non refid. eadem qusftio eft, cum quxritur , an Cleri
cus minoribus ordinibus initiatus; fi miles fiat, eo ipfo
Clericorum priuilegia amittat. Innocentius cap. i.de
Apoftacis, cenfet non amittere, hili in bello pugnet,ar-
nia tradet ceteri tcfte Abbate cap. vlt. de Clcnc.con-
ing. aiunt illum amittere . Certe fi fiat miles ea lege ,
& conditione,qua olim iure ciuili milites fieri folebant,
'Pfofado amittit, nam vt Glofia docet in 1. Milites i.
&cx quibus caufis Maio. olim enim milites cingulum
militare accipiebant, dc iurabant fe pro Repub. pugna
turos; quod Clericis facere non licet.
Prohibetur etiam Beneficiarius arma defcrre.c Cle
rici arma,de vi:a,& honefta.Clerico.quodlocum habet
in omni genere armorum , quibus homines vti confue-
uerunt ad offendendum ; dc laedendum alios: fecus de
armis, quibus quis vtitur adfe tuendum , dc defenden
dum ; nam fas eft Clerico armis vitam fuam tueri, li
quis per vim in ipfum irruerit, vt docet communis opi
nio. Fas itidem eft fuorum , vel externorum etiam in-
nocentum vitam defendere; tefte Panormitano in cap.
Clerici, citato nu.j.de vita,&: honefta. Clerico. Dubis
tamen qu^ftionis eft,An Clerico liceat armis vti ad res,
& bona fua defendenda: fed eam dubitationem fuo lo
co diluemus . Quo fit,vt fi beneficiario fit tranfeiindum
per loca, in quibus latrones, & hoftes infidiantur, dc
praedantur,& interficiunt, aliaque perpetrant huiufmo-
di mala, ei liceat armageftare. Prohibetur quoque Be
neficiarius , ficut Clericus in Sacris Ordinibus conftitu-
tus iurare coram Indice fxculanjnifi iuffus a ludicc Ec
clefiaftico.cap. Nullus, iz. quxft.vlt.
Item Beneficiario non licet Aduocati munere , 8c
officio fungi apud ciuiles, dc profanos Indices in nego-
cijs profanis , dc fxcularibus niffin quatuor cafibus,vi
delicet, vel caufa defendendi fe,i>el fecundo Ecclefiam
fuam, vel tertio eos,qui in iure miferabiles perfonx vo
cantur; quales funt ij, qui per fe, vel per alios id facere
nequeunt, cap. Clerici ,<& in cap. cum Sacerdotes, dc
poftulando , vel quarto caufa defendendi cos, qui funt
fibi fanguine coniundli, Antonius in capit, ex parte
Decani, dc c. Nonnulli, de Refcrip. Angelus in verb.
Aduocatus. numc. 5. Silucft. eod verb. quxft. i.verb.
Quarto vtrum, Panorm. ia cap. i. de Pollulan. Porro
coniundii fanguine, intelliguntur vfq; ad quartum gra
dum. Angelusloco citato, fecus vero eft apud Indices
Ecclefiafticos. Innoc. cap. i, dcToftula. Silueft.in eo
loco, cuius fupramenuniniiis.
Prxterea Beneficiarius procurator effe non poteft in
Indicio, in his, quas ad caufas criminales, fiue ciuiles
fpedlant, nili tantum pro fe,vel pro Ecclefiafua,vel pro
fibi coniun£tis,vel pro miferabilibuscprfonis. Prxdidli
Aadtores locis fupra citatis, Non poffunt ibidem Bene-
ficiarij effefamuli, vel miniftri laicorum,nec procura
tores eorum, etiam extra ludicium . Abbas in cap. Sa
cerdotibus, ne Clerici, vel Monachi,
Prohibetur etiam Beneficiarius alea ludere.c.Clerici
officia,de vita, dc honefta. Clerico Porro alex ludus in-
telligitur is ,in quo magis cafus valet, quam induftria
vel ingenium ludentium, Vnde ale® ludus comprehen
dit omnes ludos,qui pendent a cafu ancipiti,extat Titu
lus in Iure ciuili, ff.de alex lufu, & Aleatoribus.
Non licet Beneficiario fungi munere , dc officio ma-
cellarij, tabernarij, tabellionis, hiftrionis, aut aliorum
vilium opificum . Clem.i.de vita, dc honeft. Cleric.
Beneficiarius quoque prohibetur fententiam fangui-
nis per fe ferre, aut prxcipere, vt alius ferat, aut confi-
lium dare, aut litteras didtare,vel fcribere.c.fententiam
Ne Clerici, vel Monachi,
Porro fententia fanguinis eft, qux fertur vt quis, vel
morte, vel membri alicuius amputatione muldfetur.
Non poteft itidem prxfens effe , ybi talis poena Indicis
officio exeeutioni mandatur. Capite fupracitato. An
vero contrahat irregularitatem Beneficiarius,fi interfit,
dubium eft. Sed refpondeo cum Gloff & Innoccntio,
Hoftienfi , dc Abbate in eo capite , fi folum prrfens
adfit, non contrahere ; verum peccare , fi interfitfine
vlla rationabili caufa, fola voluntate , quia facit con
tra prxeeptum Ecclefixs dc poenaarbitrariapo/fet mo-
leftari . Cum Beneficiarius autem fua prxfentia prx-
didlam ludicis fententiam quafi aadforitate approbat
atque confirmat, fit irregularis. Innoc. dc Panormit.ia
eo capite.
Prohibetur quoq; Beneficiarius canes , dc anes nu
trire, vel habere ad venationem, vel aucupium cap.i.
& z. de Clerico venatore, dc Gloff in cap.Qui venato
ribus, diftin. 86. quibus m locis dicitur : Epilcopum ,
Presbyterum, aut Diaconum canes ; aut aitipirres,
aut huiufmodi aft venandum habere non licet , quod
fi quis talium oerfonarum in hac voluptate fxpius de
tentus
