.
Lth.VII. TDe quarto decalogi praecepto, Cap.X IX.
535
Se,m: Si «nCuris Ecdcfiafticis Beneficiarius fuerit li- A
catus. Septima;Si nequit.aut non debet Ecclefia: , vd
beneficio inferuirc : vc /i fit Clericus pttbiicc relegatus,
autarreptitius aut alitercumque irregularis, aut 11 tur
piter, aut cum aliorum offenfione viuat. Odauaeft
caufaxum dolo obtinet beneficia, quorum alterum di- '
mittere debet liuelureipfo , fiue Indicis audoritate.
biona.- cum neceflitate aliqua fuerit ad fecundum be
neficium promotus. Decima : Si fit Religionem iu-
grellurus/vndecima 5 Si matrimonium contradurus.
DuodedmaiCum aliqua adeft caufa ex i;s,ob quas In-
pocentmsl 11. in cap. Nifi cum pridem,de Renunciat.
confli tuit.Epifcopum Ecclefiam polle dimittere; Deci
ma tertia: Si Beneficiarius ob capitales inimicitias ne-
uit,aut non audet in loco benefici; commorari. Dcin-
e vero fubiungit Pontifex,ex his caulis licere,Ordina-
rijs locorum , refignationes beneficiorum approbare : JJ
duabus tamen conditionibus feruatis.Vna eft,vt fi Cle
ricus fe beneficio abdicans, facris fit Ordinibus initia
tus,habeat vnde viuatialioqui beneficium dimittere no
finatur,nifi fit in Religionem ingrelfurus. Altera eft,ne
Ordinari; locorum admittentes ex praedicitis caufisbe
neficiorum refignationes, ea beneficia dimifla conferat
fuis,aut dimittentium confanguineis,affinibus,vel fami
Jiaribus,etiam per fallacem circuitum multiplicatarum
tn extraneos collationum.
Quires,qua poma puniantur Epifcopi, & ali; Iqcom
Ordinari; conferentes beneficia coram ipfis dimifla co-
fanguineis,affinibus,vel familiaribus fuis vel dimitten
tium ! Refpondeo , ex conffitutione Pij V. citata eos
efle fufpenfos a collatione,eledione, & inlbtutione , &
prafenratione,&confirmatione,donec a Romano Pon
tifice remiffionem obtinuerint-.quam panam fufpenfiq- C
«is contrahunt etiam ij qui beneficia fic dimifla reci
piunt jquapropter abftinere debenta quouis iure,& offi
cio, quod eis conuenit ratione beneficiorum. Epifcopi
vero,& Ordinari; locorum qui contulerunt beneficia di
imifla amplius conferre,eligere,praelentare,confirmare,
jnflituere non poliunt quorum aliquid fi facere tenta-
tuerint,in excommunicationem ipfo failo incidunt: & li
Collegia,Conuentus , fiue Clericum fuerint, in fufpen-
iionem a diuinis, qua: eft quaedam interdidi fpecies, a
qua excommunicatione vel fufpenfione abfolui neque
ant nifi a Romano Pontifice extra mortis articulum.
Dubium alicui videri poffit, An Epifcopi,& ali; locoru
Ordinarii,per ignorantiam . Refignationes beneficiom
fua audoritate approbantes, & dimifla beneficia fuis,
vel dimittentium coufanguineis conferentes,in fufpen-
fionis panam incurrantlRefpondeo,minime,fi per mfta X
pradidte Conftitutionis ignorantiam id fecerint, quo
niam pana legis ignorantes minime afficiuntur in foro
interiori confcientiae, quamuis in exteriori, ignorantia
auris communis locum non habeat, quia contra legem
facientes fcientes facere creduntur.
Quarat etiam quifpiam , An pradidapjnafufpen-
fionis folum confutuatur in Epifcopos,& alios Ordi
narios locorum conferentes refignata beneficia fuis, vel
dimittentium confanguineis , aut familiaribus ; Ati
n ero etiam in eos, qui admittunt refignationis benefi
ciorum , fine caufis in ea Conftitutione contentis! Re
fpondeo , folum conflitui in eos, qui conferunt benefi
cia dimifla confanguineis ; quia Pontifex , poftquam
caufas expreflit,ex quibus polfunt coram Ordinanjs be
neficiorum refignationes admitti, flatlai prateipitne
Ordinari; beneficia dimifla conferant confanguineis, £
vel familiaribus. Ac deinde fubiungit: Qui vero con
tra fecerint, a beneficiorum collatione fufpenfirenu-
neant, &c. Ex quibus verbis patet, panam fufpcnfio-
tus ad proxime , non ad remote dida referri debere, &
paulo poli ea verba, additur : fi Vtinquodpliquerint,
puniantur 3 nimirum hoc , quia in conferendo con-
fanguineis peccarunt, fufpcnduntur a conferendis be-
ncficijs. Dubitatur itidem , quam panam foluere de
beant Ordmanj , refignationes beneficiorum citra
vllamcaufam earum , quas Pontifex pradidamCon-
ftitutione expreliit , approbantes ? Refpondeo , nul
lam aliam foluere panam debere ; nifi quod refigna
tiones i pfie ftint irritat , & inanes : ait enim Pon-
hfex ; Qufdquid pruter. vel contra formam fuerit 4
InftiLMora! Pars j.
quoquam temere attentatum , effedum decernimus
non habere . Et hoc locum habet, etiam fi per ignoran
tiam iuflam fuerint refignationes beneficiorum admif-
fat,ha;c enim non eft panasjfcd decretum , quo lex ini
tum reddit aliter fadum:huiufmodi autem decrctalc-
gum vim habent, etiamfi perprobabilem ignorantiam
aliquid contra eas fiat. Infuper quaret aliquis . An
locorum Ordinari; poffint permutationes beneficiorum
admittere ? Refpondeo , pofle , dumtaxat tamen eas,
quae iure communi funt ipfis permiffx.de quibus dicam
inferius,quia Pius Quintus primum fufpendic faculta
tes Ordinariorum ad recipiendas refignationes, Sc per
mutationes beneficiorum vfque ad tempus formul*
praefcribendsc . Sed in prasdida Conftitutionc prsfcri-
pfit modum obferuandum in refignationibus , non au
tem in permutationibus. Ergo adhuc fufpenfa ma-
nent facultates Ordinariorum in permutationibus. Po-
ftremadubitatio ea eft quorundam , An panafufpen-
ftonis afficiat etiam Cardinales admittentes beneficio
rum refignationes, & dimifla beneficia conferentes
fuis confanguineis , vel familiaribus alloqui dignis , &
apuis*Refpondeo,minime , quia pana:, & odia rellringi
non laxari debent. Bt fient nomine Beneficiariorum
in panis,&: odijs non comprehenduntur Epifcopi, Ab-
bates,vel alis dignitates Ecclcfiaftics, ita nec Epifco-
porum , vel Ordinariorum appellatione intelliguncur
Cardinales in predida Pij Quinti Conftitutione,tamet-
fi illi fint Epifcopi,quoniam fune in excellentiori hono
ris^ dignitatis gradu conflituti.
Sesto quaeritur , An Beneficiarius propria poffitau-
doritate beneficium dimittere ? Relpondco , mini
me: debet enim coram Ordinario, hoc eft , ipfius au-
doritate,beneficium dcponere.capitu. Admonet,&ca.
vltimo. Derenunciatione : funt enim beneficia,Ec
clefia: bona , & in Ecclefia vtilitatcni infticuta:& pro
inde Ius Canonicum cauet,ne Clericus imuflii fnperio-
ris beneficium dimittat ,ne illud habere videatur , Sc
in patrimonio, & bonis fuisme Ecclefia debito fibi mi-
mltrodcftituatur. Vnde qui fine fuperioris audorita-
te beneficium deponit,reuocari poteft, ac nifi admoni-
tus redierit,poteft,excommunicationis vinculo obftrin-
gi cap.Si quis ver6,feptima quaftione prima , & Glofla
sn capitulo Admonet,de renunciatione.
Septimo quaeritur, Cuiufnam Superioris audorita-
te Clericus beneficio fe poffit abdicare ? Rcfpondet
Glofla in Clem.i. De Renunciat.non omnem ad quem
pertinet ius benefici; conferendi , uudloritatem habe
re renunciationem approbandi, qua quisfuo benefi-
» cio cedit ; Is,inquiunt Glofla, & Panormitanus ca ad
monet citato,habet id pote!latis,& iuris,qui poteft noa
folum beneficia conferre, fed etiam ea adimere,id eft.
Qui poteft Clericos ad beneficia promonere, & a bene-
ficijs amouere, & deijcere, Tales funt Romanus Pon
tifex .Legatus a latere, capitu.fi Abbatem.$.vlt. De E«
led.in fexto,Epifcopus item,capitii. Cum ex miundo.
$.vlt.de Haret.capitu. Nullus i/.quaftione 7- Quaerat
aliquis , An Canonicorum Collegium eam etiam po-
teftatem habeat fede vacante \ Refpondeo, habere.
Sic Panormitanus in capitii.Cum ohm , de Maioric.&:
Obcd. nameaquaifuntiurifdiclionis , non Ordinis ad
Collegium Canonicorum tranfcunt,fi fint iurifdiilionis
neceflaria: , non voluntaria. Vnde licet Collegium
Canonicorum , Ecclefia viduata, fiue paftore delticu-
ta,nequeat conferre beneficia, quorum conferendorum
ius, & potcftas ad folum Epifcopum pertinebat, ap
probare tamen poteft renunciationem , qua quis fuum
dimittit beneficium : quia cum renunciatio non nifi
iuftis de caufis fiat,-neceflicatts eft,non voluntatis con-
fenfum praftarc in renunciatione benefici;. Ex quo
efficitur,vt cum quis beneficio cedit cuius confe
rendi ius ad aliquem Epifcopo inferiorem fpe-
^tat,renunciatio fieri debeat coram Epi
fcopo , Sc dimiflum beneficium is
conferet,ad quem ius
conferendi per
tinet.
Y y 3
