'JLth. X- De quarto decalogipraecepto, Cap, /X- 
©aroluffi'Maghtim femper fuerunt Conftantinopoli- 
tani Imperatores vfquc ad annum 14* cum capta 
«ft Conftantinopolis a Tureis. Deinde non videtur 
«fletranslatum Imperium e Graecis ad Qcrmanos', 
fed it Grscis primum ad Francos , & deinde ad Ger 
manos translatum eft enim ad Carolum MagtHim, 
in cuius pofteiis fere per centum annos permanfit: po- 
ftea vero translatum eft ad Othonem primum Germa 
nite Regem. 
Haeretici noftrs tempeftatis negant,Imperium effe 
translatum auctoritate Pontificia ; contendentes id 
effe faClum,quia Romanorum proceres vna cum ipfo 
populo Romano Imperium Gracis abrogarunt , & 
Carolum Magnum Francorum Regem libi in Impe 
ratorem delegerunt. 
■ Sed enim negari non poteft , id faf/tum effe Romani 
Pontificis auCtoritate : id enim omnes hiftorici tradi- fj 
cierunt,Zonaras Tomo tertio , in vita Conflamini, & 
SlirenesiCedrenus in vitaeiuidem Imperatoris, Pan - 
Jus Diaconus libro 23.de Imperatoribus, Acginarthus 
in vita Caroli Magni, Aimoinus libro 4. de Rebus 
Franco.capitu jo.Ado Epifcopus Viennen.in Chroni 
co, Aetate fexta Rhegino in Chron lib.z. Vvitichin- 
dus Monachus , de rebus Saxonicis libro 3 .Ioquens.de 
Othone Secundo.Luitprandus,de rebus in Europa ge- 
ftis lib.d.capitu.6 Hermanus ContraCtus in Chronico 
anni 801. Marianus Scotus in Chronie, libro tertio, 
lambertus Scaphnaburgenfis, in hirtoria Germanica 
in Othone Primo,& Tertio. Otho Epifcopus Fnnfin- 
genfis,de rebus geftis Federici Secundi lih i.ca.i i.Go 
defridus Viterbienfis in Chronico anni 8oo.Conradus, 
Abbas Vfpergenfis in Chronico anni 796. Lupoldus 
Bamberg in Prohsmio libri de luribus Imperij i Hos C 
Heeuti funt recentiores hiftorici Blondus, Platina, Sa 
bellicus, An toninns,Nauclerus, Paulus Aemilius, Vo 
laterranus & alij.Vndc in iure Canonico veriffime di- 
citurj, Romanum Pontificem c Grscis ad Germanos 
Imperium tranftulifle. Hoc enim dicit Innocentius 
Tertius,in Concilio Lateranenfi,& habetur in capitu. 
Venerabilem,de sleCl.& Clemens V.in Concilio Vie- 
ttenfi,& referturin Clement.i. de iureiuran.& quam- 
-uis Hiftoricorum nonnulli teftenturid fadlum effe a 
populo Romano,non tamen negant id fadlum efle Ro 
gnani Pontificis audloritatc , cui tunc in fpiritualibus 
& temporalibus Romani patebant. 
Ad id vero,quod eft in principio obiedluml Refpon- 
deo,non efle Imperium e Grscis translatum omni ex 
parte: quia Imperium Occidentale translatum eft ad 
Carolum Magnum, & hoc eft quod Pontifices Roma- f) 
ni,& hiftorici dicunt.Orientale vero penes Conflanti- 
nopolitanos Imperatores permanfit. 
Verum quomodo in iure Canonico dicatur a Grs- 
cis ad Germanos Imperium translatum fuiffe/diffi 
cultatem habet. Si quidem in eap.Venerabilem , de 
eledl.dicttur fuifle in perfona Magnifici Caroli £ Grs- 
cis ad Germanos translatum . Quidam refpondent, 
Carolum Magnum,Francum natione fuifle, & proin 
de Germanummam Francones, qui Galliam occupa 
verant , & obid Franciam fuo nomine vocauerant, $ 
Franconia Gemunite prouincia venerant, ita poft 
«orum in Galliam aduentum , didli funt Francones 
Orientales, & Occidentales: qui in Germania reman- 
ferant, Orientales: qui Galliam coeperant, Occiden 
tales. Alij dicunt,Imperium efle translatum e Graecis 
primum ad Francos, inde ad Germanos, Et vtvtrum- E 
que comprehenderet Innocentius Tertius, dicit effe 
translatum in perfona Magnifici Caroli e Graecis ad 
Germanosjquafi diceret,effe translatum primum qui 
dem ad Francos , quibus dominabatur Carolus Ma 
gnus, & deinde ad Germanos. 
Mihi vero probabilius videtur , quod alij dicunt , 
effe translatum e Grscis ad Reges Germanorum in 
perfona Caroli; Magni, quia re uera Carolus Magnus 
eo tempore Rex erat Francorum, & Germanorum,& 
pofteri eius, qui deinde Imperatores funt confectui, 
Reges Francorum , & Germanorum fuerant: hoc or 
dine nimirum ; Carolus Magnus , Ludouicus pius, 
isthanus filius Ludouici nepos Caroli 5 Ludouicus 
laftit-Moral.Pars s. 
CC> 1 
A iuniqj Lotharij filius, Carolus Caluus patruus Ludo- 
uici }iinioris,frater Lotharij,& filius Ludouici Pij:Lu- 
douicus Balbus filius Caroli CaJui: quanquamjhunct 
Germani icriptores inter Imperatores non numerant, 
vt dicam inferius: Carolus Craffus patruelis Ludouici 
Balbi,filius Lotharij Imperatoris;qui Carolus quia fi- 
ne virili ftirpe mortuus eftndeo quidam aiunt, in hoc 
primum familiam Caroli Magni imperare defijffe. 
Alij tamen id negant, quia poft hunc Carolum crea 
tus eft Rex Germanis, & Imperator Arnulphus, qui 
genus ex Carolo Magno trahebat,quia filius erat Ca- 
rolomanni ex concubina . Porro Carolomannus fi 
lius fuit Ludouici Regis Germani*/ & nepos Ludoui 
ci Pij Imperatoris.- hic enim Ludouicus genuit Lotha- 
rium Imperatorem , Pipinum Regem Aquitanis,Lu- 
douicum Germanis Regem,Carolum Caluum Impe 
ratorem. Ludouicus Rex Germanis habuit filios Ca 
rolum Craffum , Ludouicum,CaroIomannuin,& hic 
Carolomannus ex concubina fufccpit Arnulphum,qui 
fuit Rex Germanis, & Imperator Romanorum. 
Quinto qusritur , Vnde fit nata dmerfitas inter 
Germanos, & Italos feriptores in deferibendo , &rc- 
cenfendo Imperatorum numero , hoc eft , in nume 
randis Ludouicis ,Conraclis, & Henricis. Nam Ita 
lici feriptores ante Ludouicum Bauarum referunt 
quatUor Ludouicos , Germanici vero tantum tres, 
Prsterea Italici numerant tres Conrados ; Germa 
ni , quatuor Henricos item Italici ponunt fex , 
Germanici feptem ? Refpondeo , ehumodi diaerfi- 
tateiri hinc orcam fuifle , quod Germani habentes ra 
tionem eius , quod Innocentius Tertius dicit in ca, 
pitulo Venerabilem , de eledlione Imperium cfl$ 
translatum e Grscis ad Germanos in perfona Ma 
gnifici Caroli , Reges Romanorum, fine Impera 
tores numerant i Carolo Magno , & Reges Ger 
manis eleilos, vocant Reges & Imperatores Roma 
norum t quia ex prsdidtis Innoceiuij verbis colli 
gunt, cos, qui in Reges Germanis funte!edti,eo ip- 
lo efle Reges , & Imperatores Romanorum : alioquj 
enim non effet Imperiupi ad Germanos translatum 
111 Carolo Magno. 
Vnde fit, vt inter Imperatores non numerent Fran 
cis Reges,nifi fuerint pariter Reges Germanis. Ita 
lici vero feriptores inter Imperatores non recenfent 
Reges Germanis , nifi fuerint a Romano Pontifice 
confirmati & coronati,quia cx co tempore,quo trans 
latum eft e Grscis Imperium ad Carolum Magnum, 
exiftit ac pendet ipfum Imperium c Romani Pontifi 
cis audloritate. Quare Germanis Reges,eledlos qui- 
dem,fed non confirmatos & coronatos a Romano Po- 
tifice, vocant Reges Germanis & Romanorum , fed 
non Imperatores, quia vedixi fuperius Rex Germa 
nis electus, dicitur cledlus in Regem Romanorum , 
non in Imperatorem , 
Ex his perfpicicur ,quare Germani feriptores ante 
Ludouicum Bauarum tres tantum Ludouicos enume 
ret.videlicec, Ludouicum Pium Caroli Magni filium , 
& Francis ac Germani* Regem: Ludouicum Secun 
dum filium Lothari; Imperatoris, nepotem Ludouici 
Pij,& Francis fimul,& Germanis Regem j Ludonicfi 
Tertium filium Arnulphi Imperatoris, Regem Ger 
manis: fuit enim eleitus a Germanis,& Aquifgrani 
coronam adeptus,quamuis non fuerit a Romano P011 
tifice diademate donatus, imo nec coronam ferream 
a Mediolanenfi Epifcopo confecutus. Ludouicum ve 
ro Balbum filium Caroli Calui Imperatoris , & Fran 
cis Regem , in numero Imperatorum non ponunt , 
quia non fuit in Germanis Regem ele£lus,nec Aquif 
grani argentea infignitus corona. Itali vcrd.fcripto- 
res ante Ludouicum Bauarum quatuor Ludouicos re 
cenfent, hoc ordine ; Ludouicum Pium , Ludouicum 
Secundum Lotharij Imperatoris filium, Ludouicum 
Balbum Caroli Calui Imperatoris filium , qui quam 
uis non fuerit Germanis Rex, fuit tamen i loanne 8. 
Summo Pontefice in Gallia apud Trecas Imperato 
rio diademate coronatus,& vocatus Auguftus annofa 
lutishnman£ S7S. tefte Sigoniode Regno Itali* lib.f. 
Deinde in quarto locopouunt Ludouicum filium 
. K k k Boffo-