INSTrrVTIONVM
MORALIVM
PARS SECVNDA
LIBER VNDECIMVS.
DE REGIBVS, ET PRINCIPIBVS.
DE \EGV M 0 2^1 G I <N B> OFFICIO,
& poteftacce Qdput, Primum.
X T A T Libellus Durandi, A
in quo traftat de origine iu-
rifdionis j & in quaeftione
prima agit de origine Re
gi* poteftatis. loannesPa-
rifienfis Dominicanus , edi
dit Traiiatum de Papali, Sc
Regia poteftate, fed caute
legendus eft, vtqui Impera
toriam poteftatem contra
pontificiam vbique defenderit capitu.i.agit de Regio
Principatu.
Primo quaeritur,Quo iure Reges fint inftituti ? Re-
fpondco,eflc diftmguendum •• Aut enim fermo eft vni-
uerfim , feu generarim de Regibus: aut fpeciatim de
his,vel illis Regibus. S i generatim loquamur, Reges
iure Gentium funt inftituti l.Ex hoc iure.ff. Dc iufti- g
tia , & iure legimus lic . Iure gentium funt inflituta
dominia,& regna conftituta. Vnde Cicero libro tertio
de Legibus;fine Imperio, ait, nec domus vlla , nec ci
uitas,nec gens, nec hominum vniuerfum genus ftare,
nec rerum natura omnis,nec ipfe mundus poteft.Aug.
lib.4.contra lulianum fic ait: capitu 12.Tullius hb 3.
de Rtpubhca : An non,inquit, cernimus optimo cuiq;
dominatum ab ipfanaturacum fumma vtilitate infi
morum datumlArifto.lib j.Polit.ca. 4,dicitfic Homi
nem ede natura ciuile animal expofuimus; ac proin
de homines etiamfi ope mutua nihil indigeant , ta
men nihilo fccius ad conuiblum efle proclines. Sed Sc
publica quoque commoditas facit, vt homines in lo
cum vnum conueniant, prout quifque poteft reile vi-
uendi particeps e/Tc. S Thom lib. 1.de Regimine Prin-
cipum c. 1.Naturale cft,inquit,homini, vt in focietate
multorum viuat, & neccffe eft ede in hominibus, per
quod multitudo regatur. Nam cum vnufquifque id ,
quod fibi eft congruum prouideat,multitudo in diuer-
fadifpergitur,nifi fit qui boni communis curam gerat.
Vnde Salomon,ait; Vbi non cft gubernator , didipabi-
tur populus . Oportet igitur , vt prxter id quod mo
net ad proprium bonum vniufcuiufque.fit etiam a hud
quod moueat ad bonum commune multorum : pro
pter quod & in omnibus,quae in vnum ordinantur,ali
quid inuenitur, quod alia regat. Idem prorfus docet
Acgid.Romanus tradl.de regim. Principum.lib.i par-
, te 1.capitulo primo. Plato in Protagora : Congregati
laflic.Moral.Pars^j.
homines.- ait, fibi inuicem nocebant, fe inuicem in-
turijs, Sc damnis afficiebant .• quare difperfi,iterum i
feris lacerabantur . N ecede igitur fuit, vt congregati,
in officio per vnius imperium continerentur. Vnde S.
Thomasin Matthxum capitu.n.Tertia , inquit,com
munitas eft regni , quae cft communitas confumma-
ta . Quia enim nifi edet timor hoftium, non podet
erfe vna ciuitas fubfiftere: ideo propter timorem
oftium , necedana eft communitas plurium diuta-
tum , qua: faciunt vnum Regnum . Chryfoftomus in
capitulo 3. Ifaix Nihil vnquam eft intractabilius
Rcpublica , qu* vacat principatu j quemadmodum
neque periculofius quidquam eft: naui luo gubernato
re deftituta. Idem ad populum Antiochenum ho-
mil.6. St Principes de Ciuitatibus abftuleris,feris irra
tionabilibus,fimilcm irrationabilem degemus vitam,
inter nos mordentes, & nos deuorantes, pauperiorem
potentior, manfuetiorem audacior. Seneca lib. 1.de
clementia. Imperium eft vinculum,per quod Refpu-
blica cohxret. & Ipiritus vitalis qua tot millia tra-
huntmil ipfe per fe futura nifi onus, & praeda fi mens
illa Imperij fubtrahatur.
Eft Imperium virga illa Circaea, quatradlae ferae,ho
minefque mitefeunt, quae feroces obedientes facit,vbi
non cft hoc firmamentum,omnia ruunt, diffluunt oni
nia vbi non eft hoc vinculum .
Ex his igitur perfpicuum eft natura duce, regna efle
conftituta,creatos Reges , vteflentahj alijs piiorcs;
Sc pofteriores edent quipraffiderent, & qui fitbedcnt,
111 imperarent,& qui parerent, ficuc igitur natura: in-
inCtu homines congregati funt,& ita ciuitas cft con-
ftitutaific plures duitates, natura duce,in vnam pro-
uinciam conuenere,qua: fefe inuicem tuerentur,&: ita
regna orta, & inftituta funt. Duran.lib.citato qux-
ftio. 1. loannes Panfienfis Dominicanus traCtatu prae-
diCto. capitu.i.
Si vero fermo fit fpeciatim de his, vel illis Regibus,
iure ciuili non naturali funt inftituti. Singulae enim
duitates , vel prouinciae hos, vel illos Reges fibi de-
kgeruntQueniadniodum ergo iure gentium funtyni-
derse dominia diftincta,quod vero haec res fit mea,illa
tua,humanis legibus fadtum eft: fic etiam generatim,
quod regna fint,fine Reges, iure gentium fadhim eft ;
quod vero hi, vel illi fint Reges, fecit electio populo
rum, fine duitatum .
K k k 3 Obijciffs,