€■ 6 § 
Inflltuttonum jMoraltutk» Pars II, 
%)e creatione,7{t£um %u<efitper lj<sre~ 
ditariam fucccffionem, 
Cap. 11 V 
Q Vanquam varijs modis Regnum comparari & 
acquiri folet: videlicet: auctoritate fuperioris, 
adoptione,donatione,emptione,permutatione, & iure 
belli, duobus tamen potiflimum comparatur. Aut c- 
jiim per deftionem, hoc eft, per fuffragia liberi popu 
li , aut per hxreditariam fucceffidnem regnum fufef- 
pitur,Eleftio antiquior: atfucceffio recentior,& afpe- 
«ftu aliquo melior , quta verum eft minore diferinune B 
fumi Principem quam quari: magnis autnouis cona 
tibus dpportunt funt tranfitus rerum : praux multo 
rum fpes cohibentur fi Cucceffor non in incerto fit. Vn- 
de ardua femper quxftio fuit Vtrum melius fit, regnu 
per fucccffionem hxreditariam fufeipere , An per fuf 
fragia qu^rerftHanc quxftionem traftarunt Aegidius 
Romanus traft. de Regimine Principum hb.3. part.z. 
cap. 5- Buridanus lib.3.Politico q.zz. & Maior, z. q.44. 
qusft.4.Ioan.Lecirier trac.de Primogenit.Iib.fecundo, 
quxft. 14. 
Certe difficile eft, vtra ratio lit melior,'dijudicare : 
tnam fiue per eleftionem,fiue per fucccffionem ad Re 
gnum peruematur, in vtraque ratione multa infunt, 
quas laudanda.atque improbanda merito videntur. Et 
in prxfenti negotio fermo non eft de Regnis, quae ac 
quiruntur deftione , vel fucceffione iuxtamores rece- C 
ptosjvci conftitutas leges in patria cuiufque , vel pro- 
tiincia, vel gente: tunc enim, vel mores, vel leges hu- 
gufmodi merito {eruantur ne mutatio praeter mores , 
vel leges induCta,in perniciem populi conucrtatur: fer 
mo igitur nobis eft abfolute & fimpliciter,vtrum prae- 
fttt Regem eligi,an Regem ex Regenafci: nam que- 
admodum ex arbore annofa,& peruetufto trunco no 
ta nafcitur, qua; antequam antiqua decidat, radices 
agit, & vires afibmit. Sic ex rege fene mnior Prin 
ceps minori diferimine fumitur, quam aliunde quas- 
ritur. 
Conuenit inter omnes,melius effe, Regem fucceffio 
ne fufeipere,quam fufFragio quxrere.Hoc multa com 
probant. Nam in primis filij regum funt bene nati,be 
ne educati &c inftiuiti.Deinde funt Populo magis grati 
& cari, quam externifdiliguntur tanquam alumni & D 
confortes .-Et hinc eft vt populus libentius fufeipiat e- 
iufmodi Regem, & ei libentius pareat. Deinde huiuf- 
modi reges probe nouerun t mores,vires, & potentiam 
populi,& ingenia hominum fubditorum . Prxterea eii 
externi fufFragio deliguntur, folent mores gentis & pa 
trias mutare, xgre eis populi parent, aliquando etiam 
rebellant. Adde his, quod fub Regibus fucceffione ad 
regnum venientibus, minus populus tributis vexatur.- 
quia cum Reges fufFragio Regnum capeffunt, neceffe 
eft vt populus noua munera offerat, nouafoluat mili 
tum ftipendia.noua quoque hofpitia paret & exhibeat 
ad recipiendos eos,qui cum nouo externo rege veniuc. 
Infuper viuente Principe, cum Regnum fuftfagijs ac 
quiritur; de fucceflbre 1'ubinde confultatur , ftruuntur 
illi infidiq,oriuntur coniurationes & faftiones,calum- 
nix texuntur. Item nobdes & primarios viros magna £ 
dominandi libido inceffit: ijdem,ingenti ambitione , 
adregunm afpirant.-quilibet ad id fe fatis dignum & 
idoneum putat,xgre alteri cedit, prxdicatfua, eleuat 
aliena: fuffragia aucupatur; fingulorunfauimos & vo 
luntates conciliare libi nititur muneribus & pccunijs, 
fraudibus, promiffis, forfitan etiam minis, & mille a- 
lijs artibus. Vixuidem eleftio fit fine odijs, diffidijs, 
tumultibus,calumnijs,detractionibus, & corruptioni 
bus fuffragiorum . Accedit quod qui eligitur , poftea 
fauet fuis,eos amat,colit,ad honores,dignitates, & of 
ficia promouct|, ahjs aduerfatur, eos deprimit, negli- 
git; ac proinde non facile omnibus fidit. Interregna 
etiam fxpe longa contingunt, in quibus populus fine 
Principe fiuftuat: omnia rapinis, latrocinijs, & caedi 
bus replentur: vi* publicx tut* non funt,du!tates;& 
populi turbantur. Quid quod regna non raro mutan 
tur , 5c ad nouas familias transferuntur ? xrarium , & 
iura libertatis imminuuntur,quia ea minus curant re 
ges, qui per eleitionem , quam qui per fucceffidneixi 
fiunt, Immo. hi Reges curant,dum viutint,vt regnum 
ad filios & pofteros tranfeat; nam fuffragia aucupan 
tur, & filium, aut nepotem eligendum curant quantis 
maximis rationibuspoffunt. Aegidius Romanus,de 
Regimine Principum Iib.3.par. z. cap. I.Tres inquit, 
potiffimx rationes funt, quibus probatur,melius effe, 
vtper fucceffioncm Regnum capelfatur. Prima fumi 
tur ex ipfo Rege, qui Regnum admmiftratinam eo ip- 
fo quod in Regno eft filius fuccefliirus.ipfum Regnum 
adminiftrat & curat tanquam bonum fuum , ac pro 
prium, vt pote in fuis filijs 8c polleris duraturum . Se- 
cuda ratio ducitur ex filio,qui in regno fuccedit: Nam 
filius imitatur mores, & exempla patris : paterns ad- 
miniftrationis formam feruandam curat ; ac proiudo 
minus periculi eft, vt infolentior fiat .Tertia ratio ac 
cipitur ex ipfo populo qui regitur. Confuctudo enim 
eft veluti altera natura, ergo imperium & principatus 
vfu ipfo & confuetudine fiunt quafi naturales,& popa 
Iusaffuetusimperijspatrum , filiorum & nepotum, 
quafi naturaliter paret: quo autem magis volunta 
rium aliquid eft, eo eft facilius, jucundius & gra 
tius . 
Obijcics 3 Si per eleftionem regno aliquis prxfici- 
tur, minus certe expofitu eft Regnum cafiu, fiquidem 
arte & confilio id faftum effe videatunprfficitur enim 
is qui dignior, & magis idoneus, & melior exteris vi 
detur : optimum quemque Elegio inuenit. Imperatu» 
rus omnibus debet eligi ex omnibus: Nafci a Princi 
pibus fortuitum eft : cooptandi, vero indicium inte 
grum eft:confilio&prudentia eleftio traftatunat cum 
fucceffione regnum comparatur, exponitur quafi forti 
& cafui;na incertum eft,qualis erit filius, ad quem eft 
regnum peruenturum ? Refpondeo, plura, & maiora 
euenire incommoda & mala.- cum Rex per eleftio- 
nem creatur , quam cum per fucceffionem fufeipitur. 
Dices , Imperatorem Romanorum Eleftorum fuffra- 
gijs ereari, vti etiam Polonix, & Danix Reges fuffra- 
gijs deliguntur; & nihilominus h uiufmodi regna prx- 
clare & feliciter adminiftrantur ? Refpondeo, hxc fis- 
ri legibus conftitutis ac moribus carum gentium, as 
populorum receptis: & principio iamdixi,fcrmoncra 
hie non efle de Regno,quod Regibus, populorum mo 
re atque inftituto per eleftionem acquiritur . 
Secundo , quxritur , Vtruni Regnum quod ratione 
fanguinis ad filium refertur, filio primogenito ipfo 
iure debeatur ? Refpondeo,deberi: id enim colligitur 
cx cap. Licet,de Voto,& voti redcmp.vt docet ibi Pa 
normitanus,& exteri Doftores; & cx cap.Graudi, dc 
fupplenda neglig. Pr*Iat. in Sexto: vbi id docet Fran- 
clis; idemque etiam Panormitanus tradit in confilio 
80. libro primo. Oldrad.confilio 93. & z3z. Alberi, m 
1.Donationes.C-de Donationi, inter virum & vxorem. 
Cardinalis in cap. Ius naturale diltinft. prima Paulas 
in confilio i64.volum.z. Decius in confilio 397. Anto 
nius Corfetus in Traft.de potcftate Regia par.z qufft. 
9. MartinusLanden. in Traft. de primogeni. quxft.8. 
fccutus Hoftienfem , & Baldum in l.ex hoc iure, ff. de 
luftit. & in Hoc idem probat generalis omnium gen 
tium confuetudo,quaprimogeniti femper haftenus in 
Regno hxreditano fuccefferunt, & fuccedunt. Vnde 
libro fecundo,luftinus feriptum reliquit: Mortuo Da 
rio Hyftafpis filio, Rege Perfarum , multi recti fu nc 
filij, ex quibus Arthcmenes natu maximus , statis 
pnuilegio Regnum libi vendicabat.- quodius, & or 
do nafcendi, & natura ipfa gentibus dedit. Cum id em 
Darius profefturus effet in bellum contra Aegyptios , 
ingens inter liberos eius orta eft contentio de Princi 
patu, quoniam inftituto Perfarum oportebat ita de 
mum Regem in expeditionem ire,cum fuccefforem in 
Regno dedaraffet: Atrabazcnes maximus natu dice 
bat le fuccefforem declarandum , quod apud vniuer- 
fos homines inftitutum fit, vt maximus natu libero 
rum obtineat principatum. Herod. libro feptimo ia 
principio 0 
r r Inter