7*'
eft,vt nobjsanimum impertiret, & mentem infunde- A
rct : .abhis adfacramcnca dcdudli fumus , ad religbp-
nem, ad humanum ,,cuiilemque cultum inflituti ; ad
honores digmtatunique gradus cuedii, litterarum ftu-
dijir informati , ad morum integritatem & probitatem
eruditi. Porro in matre ea beneficia,& merita erga nos
confideranda funt i Quanta cura & diligentia,& folid-
tudme nos in vtero gcftaueKt,'quanto cum dolore'pe-
pererit, quanto cum labore , & (ludio nos infan tes-, &
lailentes" aluerit,paruulos educauerit, & infirmos v|ji-
bus conferuarit.
Tertio quaeritur', Quidnam appellatione honoris in
hoc pra cepto fignifiectur ? R< fpondco.vt colligitnr ex
Alex,3 p.q.33.de S Thoma z.z q.m.art-5-& docet _4n-
jel.filij na.30.Sylu filij q.zz.Tabien filij q. id.Armil. fi-
ms,msri.i.& n.y au in Manu.cap.i4.num.4.
Quartojqusritur , Quot & qua virtutumtofficia in
hoc Pracepto contineantur ? Refpondeo in primis
contineri per fc, ac proprie pietatis officium-, qua; eft
virtus, qua debitum honorem, culpum y & obfequium
his deferimus, quinos genuerunt; de qua virtute agit
S-Thopias-i. z. qjiaflione- ioi. Deinde ad hoc l’ra:ce-
ptuniTCiiocantur ea vimujs officia,qui venerationem,
honorem , & obfequium debemus his -, qui funi iri- ali
qua dignitate,poteffate, audloritate, magiftratu,& ho
nore merito conftituti, quique publico munere , &
officio funguntur; quam 8. Thomas obferuantiam ap
pellat ,& de qua agit in pradidla parte quaftion. ioi.
Item & ea officia virtutis , qua parere debemus ijs, qui
funt nobis aliqua poteftate, & audloritate prafedti:
qua: virtus dicitur obedientia,de qua idem S. Thomas
quatit 104.& toS.eiufdem partis. Ad hoc etiam prscce-
rtuni pertinent , opera & officia virtutis, qua gratias
habere & agere debemus ijs, qui de nobis benenieriti
funt, aut eo quod in nos boni aliquid contulerunt; qua
virtutem , gratitudinem S.Thomas appellat, hoc eft ,
grati animi virtutem : de qua in eadem quoque parte,
quadi. ic6. Poftremo ad noc praeceptum reducuntur
«mma officia charitatis in proximum. Et cum miferi-
cordia fit eius filia, fub hoc praecepto continentur om-
pia opera mifencordia , quales funt cleemofynarum
largitio,errantis, 5c delinquentis corredtio ; de quibus
omnibus & lingulis eft nobis diftinfte,dilucide,& bre-
uiter differendum. Hinc apparet, hoc libro elk nobis
agendum non folum de peccatisiquibus honor parenti
bus debitus violatur ,fea de his etiam , quibus| debita
proximo mifericordia, beneuolciuia, & cnaritas dene
gatur,& quibus etiam proximi offenfio gignitur, quae
icandalum vocatur.
Infittut tonum Ador altum» ars 11»
G«n.n,
Hin, jf,
Matt.lf,
Exe.io,
Genef 41.
J»fra 4S.
i ■*■*£■ 3»
YrM. 1.
"Ve ijsjpeciatim, qua filij parentibus de
bent. Caput II.
P Rimo quaeritur , in quo confiftat amor qui paren
tibus debetur, dc qmbuinam rebus uioletur; aut
quando defcratur.Refpondco, parentes erga nos ita ef-
le affe£los,vt nullum laborem , nullum periculum no-
llra caufarefugiant!: quare nihil illispotefl accidere iu-
cundius, quam vt filijs caros fe effe fentiant, quos ipli
maxime diliguntiviide honor, qui parentibus debetur,
ex intimo animi Jenfu & amore proficifci debet. lo-
feph cum in /Egy pio honore , & auftoritate Regi effet
proximus,patrem fuum ,qui in A-gyptum venerat,ho
norifice excepit; & Salomon matri ad fe venienti af-
furrexit,eamque veneratus, regio in folio ad dexteram
collocauit.
Honoramus item parentes , cum 4 Deo fuppliciter
petimus,vt cifdem bene & feliciter omnia eueniant; ut
in maxima gratia,& honore fmt apud bomines,vc ipft
Deo,& fandtis, qui in coelis funt, quam commendatifli-
mi fmt. Parentes item honoramus, cum noftras ratio
nes adlioncfquc vita ad eorum arbitrium & volunta
tem componimus , & ad eorum confilium dirigimus.
Ait enim Salomon : Audi fili mi difciplinam patris
tui,& ne dimittas legem matris tuae: vt addatur gratia
capiti tuo,& torques collo tuoiquod eft dicere ; Hoc te
faciet gratum apud omnes, vtlolent effe paruuli pue
rilibus ornamentis cohonefian , .coronis capiti impofi-
tisj&.niohilibus collo appenfis. Hinc illa Apqftoii co
hortation es: Filij obedire parentibus veftris in Domi-
no;boc enim iuftu eft, Ite; Filij obedire parentibus per
omriiadioc enim placitum eft Domino. Vnde magna»-
&. multaiproborum honiinu exempla cxtantrlfaac 4 pa
ffe ad f%digficia;m vimftus,ei modefte,ac finerecufatio-
ne7& monfinterpofita paruit"; Rechabit® ne vnquaru
4 patris confilijs & monitis recederent, vinofe iu per
petuum ahftinuerunt. Item honoramus parentes, cum
eorum, ic/le faci a, & bona: vitq mores i mitamur; his
enim plurimu tribuere videmur, quorum volumus effe
quam fimillimi. Item honoramus parentes,quorum
confiliji exqujrimus.nedum fcquimur : Ite quibus fub-
uemnuis ca impertiendo, qua vi&us cultufquc defide-
r^pt ,'riuqd Chriftus luotcfqnipniQ,,cqniproDauit, qui
B ' Phanfaorum impietatem redarguens.'Quare,inquit,&
-*■ vos transgredimini mandatum Dei propter traditioni
vcftram?Nam Deus dixit; Honora patrem tuum & ma
trepiiSc, Qiji maledixerit patri,vel 111 atri,morte moria
tur.Vos aut£ dicitis.Qui dixerit patri,vel macri, Munus
quodeunque eft ex me,tibi proderit; & non honorifka-
uic patrem fuum,aut matrem luam : & irritum feciftis
mandatum Dei propter traditionem veftram.
Secundo quaritur , Quibus modis filij delinquam
contra amoremjaarentibus debitum , Refpondeo , eos
laethalicer delinquere,in primis,(i parentes odio habeat
fi malum aliquod , quod fit alicuius momenti, illis op
tent,fi illis nunquam figna amoris exhibeant, & often-
dant; & in his omnibus peccatis confitendis parentum
circumflandam oportet exprimere. Sic Angelus, Syl-
ucfter,Tabienfis,Armilla , Nauarrus,& alij locis capit*
C fuperiori citatis
Tertio quatitur , Quando nam filij peccent contra
. veneratibnem,& cultum parenti bus debitum? Refpon
deo eos grauiter peccare, fi in parentes maledica con-
ijciantjfieos contumelijs lacelfant, fi grauiter incre-
pentjfi paffim afpere & dure tradlent; fi eos notabiliter
ladanr, vel eis manus inferant; & in his etiam omm»
bus peccatis confitendis, aperienda eft circumflantia
parentum.Sic Alex.Ang.Sylu. Tabien.Armil.Nauar.Io-
cis fupra citafis . In veteri lege iubebantur occidi filij»
qui patri,vel matri maledicebant. Ait etiam Salomon;
Qui affligi t patrem , & fugit matrem, ignoniiniofus eft
& infalixjiteni ; Qui maledicit patri fuo, vel matri,
extinguetur lucerna eius in niedijs tenebris,rurfus,Ocu
]um qui fubfannat patrem , & qui defpicit partum ma
tris fui,effodiant eum corui de torrentibus,8c comedat
D eum filij aquila.In filios qui parentibus iniurias intule
runt, Dei iracundia exarat. Non euim Dauidcm inul
tum reliquit; nam fceleris fui Abfalon filius eius poenas
debitas dedit,quem tribus haftis transfixum faers licto
rae prodiderunt.
Quarto quiritur, In quibus filij grauiter violent obe
dienuam , quam parentibus debent ? Refpondeo , eos
grauiter violare , fi in re alicuius ponderis & momenti,
qui ad gubernationem domus,vel familie pertineat,no
pareant. Deinde,fi in i;s,qu£fpe£lant ad bonos mores,
&ad falutem anini£ , non obtemperent. Cuiufmodt
funthgc, que fequuntur;fi laborare nolint in agro;cura
tamen id ad eos pertineat.Item, fi parentes precipiant,
ut filij ludos, pr^lertini noxios,demtent, contorti a. praua
& mala fugiant,u meretricibus dc luxuabftineant.Cuni
etiam pr^cipiunt, ne nodlu domo exeant ob periculum
malorum enicandum.H$c omnia intelliguncur,quando
parentes feno iubenc, & filij eorum iuffii fciaues ncgli-
gunt & recufant: non tamen , fi per inconfiderantiam,
uel obiiuipnem pr^termittant.Hic ex Alexandri,Ange
h,SyIueftri,Tabien.Armil. Nauavri, aliorumque com
muni dodtnna locis fupraallegatis.
Qiiinto queritur, Quando nam filij debeant pareiv
tibus auxilio, 8c fubfidio effe ? Refpondeo , femperj,
quocicfcimique eorum opera , dc minifterio parentes
egent ; fed maxime , cumgrauiter & periculose ^gro»
tanc; tunc enim filij daturi funt operam , ne quidpre-
termittant, quod ad peccatorum conftftionem atti
net , vel ad reliqua Sacramenta , quj 4 Chnllia-
nis hominibus percipi debent , cum'mors appro
pinquat . & id tit curg elfe debet , vt pij religio-
fiq»«
Ew.it.
VM/.f,
en». 1f
Infra «1
Infra ji
