Inflummtum floralium, Pars II,
78
feruatisij» , qua; Canones ,& lura Ecclcfis prsfcri-,A
bunt, nequit pater tuta confcientia dotem negare , fc-
cusvero eftiff inibit prster, vel contra Canones, &iu-
raEccIefis.
Nono qusritur , An vim vllam habeant leges, vel
ftatuta Principum , vel Magiftratuum ciuilium, qui
bus pa-na conftituitur in filios, aut filias , qus ante
vigeumumquintum statis annum contrahunt nup
tias viles, abiedlas, ignominiofas , indignas, infcijs
parentibus ? Dux funt opiniones i quarum Prima af
firmat huiufmodi leges valere , nec ellc Canonico iure
correpas. Hanc opinionem Gloffa, Antonius Aucha-
ranus , Parilius locis fupra produdlis fccuti funt, eam-
que Iui. Clar quo diximus loco,communem effe tefta-
tur , & in iudicio locum habere. Secunda opinio ne
gat, eas leges vlhus effe momenti , vtpote pugnantes
cum iure Canonico , quod; in matrimonio libertatem
«xpofcit.Et quoniam matrimonium , ex quo a Chrifto B
Domino Sacramentum eft inflaturum , potius Ecclefi?
conftitiitionibus fubiicitur, quam legibus, & ftatutis
principum , & Magiftratuum ciuilium . Sic Couarruu-
jas in locoprsallegato.
Certi, vt capi iam dicere, fi vniuersc loquamur de
filijs contrahentibus matrimonium qualecumquc abf-
que conlenfu patris, tunc nullius funtponderis , ac fir-
spa ruenti didii leges & ftatuta :&hsc eft communis
opinio Canonici iuris interpretum.Sic enim loan. An >
dreasincap ftatutum de Hsret.in fexto. Abbas in cap.
deDefponlati.impub.& in Confil. quod incipit;vt cla-
ye materia themat.Falin.in capit. 1. Defponlat impub.
Bum ip&in c.Ecclcfia,de Conftit.numc.59. Fcdericus
conf.3 d.Pecius coni. 131. Sc a'ij multi, quos refert & fc-
quitur Couar.lococitato.
Si autem foeciatim talia ftatuta, Sc leges caneant,ne C
filij fine conlenfu patris, ante vigefimum quintum sta
tis annum contrahant matrimonium vile, turpe , & in
dignum , eiufmodi leges, & ftatuta videntur elfe ratio
ni, Sc xquitati confentanea, ita vt pater juxta leges di-
<ftas iure queat ab hsreditate filiam excludere : nam
hsc matrimonia folent genus & familiam perturbare,
«dia,& diffidia parere , & proinde prsditls leges vim
habent, non quidem quatenus auctoritate Principum
ciuilium fancits funt,fed quatenus iuri Sc «quita.ti na
turali confentanea: Judicantur.
Dec-imbqu.vritur , An filij grauiter peccent, cum ad
dignitatem euefti, vel ad munus, Sc officium honori
ficum c-keli, parentes fuos, tanquam viles defpiciunt,
aut non agnofcun t eos. vt parentes l Refpondeo,gra
ne elfe proculdubio huiufmodi filiorum (leliftum , nili
aliunde filij iuftam huius rei excufatipnem habeant y 33
qualis eifet, fi graue aliquod damnum incurrerent i
aut fi hoc potius in maius ipforum parentum, bonum
cederet. Item, fi parentes prsterquam quod viles, ef
fient : infamia quoque crimine notarentur, vt'fi effeut
hsretici, aut proditores, Sc hoftes patria?, aut rei Isfs
Maieftatis. ;,, ,■ . .
Qusres, quid fit dicendum , quando parentes effent
i Fide,& Chriftiana religione alieni, nunquam adChri
ftum conuerfi, ? Refpondeo, non obid eos effe dcfpi-
ciendoSjveriim ijs de caulis, quas paulo ante comme-
rnorauimus, licet filio fuos parentes tacere, aut cs-
lare.
Vndecimo qusritur , Anfilijsfas aliquando fit pa
rentes criminis reos accufare , vel ad ludiees deferre *
Refpondeo, id minime licere facere,nili in duabus cau-
fiSj,'videlicet quando parens effet patris , fiuc reipubli- E'
cs hoftisjVel proditor, aut Principi necem , vel interi-
tuni machinaretur; vt fi arma caperet contra patriam,
& in eam , aut Principem tanquam coniuratus hoftis
jtfueret, Vnde Cicero libro tertio dc Officijs : Si ad
perniciem patris res fpeftabit, patris falutem ante-
ponet filius faluti patris. Sic ille. Ratio id concludit;
jiam communis Reipubhcs falus eft priuatsprsferen-
da.Ita communis opinio , Angelus ia verbo. Exhsrc-
dare,nume,i. Sylu. hsreditas z.num 3 Abb.in cap.per-
uenit. de immunit. Ecclefiar. Fortun. in L. veluti ff.de'
iuft,& nirc.Couar. de teftam, cap, Rainuntius,nume’.9.
JJau.in Man.cap.14.num. iz.
Duodecimo qusritur , An filius cum ex prsduftis
criminibus npuit aliquod', debeat patrem reum ad
Magiftratuni,fine ludiees defcrre?Decius,tefte Nauar-
ro,loco citato ait, fas quidem effe filio idfacere , fcd ad
faciendum nullo iure compelli . Sedfimpliciter dicens
dum eft,quod tradit Nauarrus,id facere filium debe
re , finullus alius fit, qui patrem fceleris auftorem in
dicare Indici commode queat 5 nam lege charitatis fa-
lutem patris communem priuats anteponere debe
mus . Id quoque natura ipfa docet, qus partem cor
poris obijeit periculo, ne totum corpus intereat.
Decimotcrtid qusritur , An filius patrem h^reti-
cum occultum accufare debeat ? Duc funt opiniones:
Prima eorum eft, qui id affirmant, quando pater alio»
falfa dodirina corrumpit, aut a vera Dei religione ftu-
det auerterc, non tamen quando fihifoli nocet. Hanc
fententiam comprobarunt Alexander par. 3. qusft.3 3,
memb.4.art.2,ad finem. Aftcn.m fum.p.i lib.x.titu.14-
artic.3.queft 3.loan. Lapus in c.per weftrasdc donat.in-
ter vir. Sc vxo.num.7 5 .& Caft.Iib.i.de iuft.herct.punit.
c.vlt.Caietdn caput.i3.Dcuter.eoquc argumento con
firmarunt ; quia patrem proditorem,vcl hoftem Reipu»
bhc^jVel Principis, filius debet ad ludiees dcferrcicrgo
&hereticum alios corrumpentem. Deinde , quia lex
Deutcronomij conftituit, vt pater prodat filium im
pium ; ergo eadem ratione filius patrem hereticum de-
betprodere : namidem ius eft filij in patrem , quod
eft patris in filium . Secundal eft opinio negantium ,
filium iure compelli ad patrem fuum hsreticum In
dicibus prodendum : que opinio fuit Abulenfisin cap,
13. Deuteron. qu^ft-j.quam fequitur Simanca.de in-
ftitut.Cathol.tit.19.pu. 5 5. quam probare nituntur au-
dlontatc Platonis in Eutyphrone.; nam etiam fer§
jpfe,& bellue nunquam fuis parentibus interitum ma
chinantur vd afferunt, Deinde quia Deuter. 13. nulla
fit mentio patris, aut matris i fed folum diciturffi frater
tuus , auc filius, aut vxor, aut amicus decipere voluerit
te. Etiusipfum naturale-videturdiftinguerc. Namfi-
lius patri debet honorem 6c cultum , non contra pater
filio.Prsterea,quiafilius femper debet colere , & rene
rer! parentes;ergo non accufare,vel damnare, quod vi
detur cum cultu , honore, Sc veneratione debita patri
pugnare: legimus filios aliquando a parentibus, vt in
dicibus damnatos ob leff maieftatis.crimen ,non tam#
parentes a filijs.
In hac controuerfia in primis illud videtur effe di-.
cendum,ff filius, venfimiliter credit, multos a patre de
cipiendos , nec id mali poffit aliter impedire , debere
patrem prodere : nam falus communis eft priuato bo-
noprefereada. Qu.od fi multos a religione auocandos
curat,& periculum imminet, ne id mali latius ferpat,8c
mdies longius emanet,ac fe fundat ia patres,& Reipu-
blic? pernicies afferatur, omnino eft tantum patris cri
men. ad.ludiees deferepdum..
Quid vero fi pater eft hereticus occultus, ita vt fibi
foli noceat , non alijs *■ Refpondeo, tunc potius filium
credere debere,patrem non folum fibi, fed 3 lijs nocitu
rum; & ita fecundum primam fententiam filius patrem
prodere iure compellitur. Queres, an tunc cum pater
cft occuitus h^re:icus- , & filius bona fideputatfibi fo
li,non alijs acciturum , liceat ei patrem ad ludiees dc-
ferreiGonfeniiunt omnes-idfilio licere.facere. Refpon
deo , filium nunquam bona fide putare debere patrem
h£reticum fibi folinociturum ,quia h^refis ferpit, Vt
cancer, & peftiferum venenum . ..
Quid dicendum , cum dubitat filius, num pater flt
alios fuc h^refis labe infedturus \ Refpondeo, vt dixi,
patrem effe a filio prodendum , quiain dubio potius
eft habenda ratio bonicommunis , quam proprij, Sc
aliorum falus patris faluti proferenda eft. Imd
quamuis pater occultus hereticus effe videatur, proba
biliter filius credere debetpatris hsrefim ad alios ma
naturam , .
Quid fi pater h?reticus occultus quidem eft, fcd fi
lium fuum adhsrefim pertrahere conatur ? Audtore*
prime opinionis fentiunt filium debere crimen patris ad
Indicem deferre.Sed Abulenlis negat, vera eft.vt dixi,
Sc tenenda prima fententia ,
Decimoquartb queritur, An liceat aliquando filio
patri luo manus violentas afferre ? Refpondeo, nura-
quam
Duw.lj,
