De Motu*
179
Jpfe repetii in aula gymnaflica Dnae
La tuae Bafll Laureatas , quas in omni
philofopliica fcientia, & in experimen
tis naturalibus a tota Europa plaufum
& admirationem merito obtinuit , quo
rum primum hoc fuit. In inflrumento
ad id aptiffirao duae piis eburneas lilo
appenfas dedudas ad odo gradus , &
dein eodem inflanti dimittas & excur
rentes , cum fe mutuo tetigerunt &
colliferunt in medio pundo lineas re
da; , ambas flatim eadem celeritate re
flexa redierunt non ad odo , fed ad
feptem gradus . Qua regula , feu
quo principio hasc ? Primo debent ette
corpora folida & dura, nam duo mol
lia fe mutuo comprimerent , & vix
aliquatenus refilirent . Deinde debent
efle duo corpora , in quibus celeritas
motus praevaleat ponderi, uti nimirum
efl in ebore quippe fi duas pilas fer
reas , in quibus pondus celeritati pras-
valet, fic excurrant , profecto non ita
celeriter reflederent . Tertio non de
bent efle elaflica , nam fi duo folles
inflati, qui vere fur.t elaflici , ita ex
currerent & fe invicem colliderent ,
major videretur reflexus ipfo defcen-
fu . Tandem coli i Ero debet efle pror-
fus in utriufque corporis centro, nam
colli fa extra centrum, huc & illuc dif-
perderentur refradione . Has confide-
rationes praeflo etiam debent efle pro
fequentibus : His igitur fuppofitis, ra
tio illius reflexionis efl ipfa vis motus
aequalis in, duobus dictis corporibus ,
quorum unum alteri refiflit aequaliter,
ideoque etiam aequaliter percuttum re
percutit corpus alterum percutiens .
Sed quia agens agendo femper repati-
tur, ideo in illa collifione perdit quod
libet ex iis corpotibus unum ex octo
celeritatis gradibus . Duo capita ani
malium fe invicem asqua vi impeten
tium fentiunt ulterius dolorem , qui
ideo fignificat , illam non efle fimpli-
cem motus communicationem mutuam ,
fed veram colllfionem, & rcfiflcntiam,.
qure agendo repatitur.
II. Si corpora in gravitate fuit iiite-
quaha , & aequali velocitate in fe mu
tuo colliga, quod minus ejl , eadem ce
leritate reflefletur , fed ambo funul in
eamdem partem incedent.
Verum utcumque experimentum , &
ruditer expolitum , fed fine anima , id-
efl fine ratione philofopliica , quas fa
ciat regulam. Quare igitur minus cor
pus reiledit , gravius vero non ? In
caufla efl nimirum minor & major gra
vitas , quae a-quali celeritati addita fa
cit unum minus , & aliud magis refi-
flens; unde minus in majorem refiflen-
tiam impetens refilit , tamquam fi in
corpus folidum & fixum impegiflet :
gravius autem percutiendo in minus
grave fuperac illius refiflentiam , unde
profequitur futim motum , licet minus,
quam fi non collilittct in alterum , ob
repaflionem aliquam .
III. Si corpora fint mole aequalia , fed
incequali velocitate mota , quod lentius
movetur , pojl mutuum occurfum , re
greditur , & ambo in camdem partem
movebuntur.
Problemata femper funt, non regu
lae . Semper quoque male expolita , nani
■"ultra defedum conditionum jam dida-
rum , non moles, fed gravitas feu pon
dus conliderandum efl , quatenus gra
vitas & non moles ea efl , qua; ultra
celeritatem agit in perculfione & re-
percuflione . Porro hoc evenire flatim
pronuntio ob eamdem rationem , qua:
dida efl de fecundo: nili quod hic ha
betur inaequalitas virium in velocitate ,
& ibi in pondere i quas tamen utraque
efl aequaliter vis urgens , & eumdem
ideo potefl obtinere effedum .
IV. Si corpus aliquatenus majus ft
quiefeens , quacumque celeritate aliud cor
pus in ipfum agatur, nunquam illi mo
tum impertietur , fed ab Hio in contra
riam partem refedetur.
Z * Fal-
