De EleBridtate. 
183 
?ione aquae corpora lignea, quas In ea 
natant, aut longe a (e, aut ad i'e pro 
pe fiunt. Atqui omnia corpora commu 
nicant certe per aetherem ; ergo per 
^theris motionem corpora pofiunt aut 
a fe longe fieri , aut ad fe invicem 
accedere . Aer enim communis vapo 
ribus commixtus, cum non omnia cor 
pora seque pervadat, non potefl in qua 
libet fui commotione fic movere cor 
pora , fed folum cum impulfum pati 
tur , ideft cum flat ventus , illuc de 
ducit corpora, quo directus eft impul- 
fus . Aiiher vero utpote puriflimus & 
agiliffimus fi excitetur , tranfilit facil 
lime, diffluit ab uno , & penetrat in 
aliud vicinum corpus ; vadit inquam, 
circuit, & redit . Ergo aether eft ille, 
qui fic attrahit . Prob. haec confeq. 
Jam attraflio non confpicitur in omni 
bus corporibus , fed in illis tantum , 
in quibus nimirum diximus tr. i. q. 3. 
k. ir. non aerem , fed aetherem inve 
niri , ut in vitro , in gemmis pretio- 
fis , in fuccino &c. Deinde cum per- 
fricatione excitatur , non utique affli- 
niandus eft erumpere ad infiar aquas, 
cum violenter excurrit a fiflula , fed 
vario & celeri motu ac dirediione , 
ideft tam diredle quam circulariter, 
feu tandem ad inftar fiphonis aUt vor 
ticis , & ita ut vadat & redeat unde 
procefferat . Quas cum ita fine , ecce 
adiio contactus per medium , nempe 
corporis eledlrici ad corpus vicinum; 
& ecce attradiio , nam immiflus ille' 
asthar in corpufculum proximum illud 
agitar, & vadens & redicens fecum il 
lud rapit & trahit , fe u uno verbo at 
trahit . Ec revera Boyle & Hauksbee 
in fu i s experimentis obfervarunt , a 
corpore eledlrico modo corpufcula at 
trahi , modo longe impelli ; quod ni 
mirum demonflrat varium efte aetheris 
effluentis motum , ita tamen ut re 
deundo fecum trahat quod rapuit. 
4» Confirmatur ex iis, qua: accidere 
obfervarunt iidern Phyfiologl, &quafi 
pro legibus ftatuerunt in hujufmodi e- 
ledlricitate . Nam I. fi per confricatio 
nem corpus elediricum non calefiat, 
tunc certe non attrahit ; quia eledlri- 
citas eft idem ac ast heri s motus in 
igne, & nequit ideo incipere, nifi in 
cipiat calor , qui eft ipfius ignis ince 
ptio . II. quo major fit calefadiio, eo 
vivacior attradiio redditur, imo magis 
eft varius corporis attradfi motus : & 
hoc ob eamdem magis urgentem ra 
tionem, quae explicat effluvium eo am 
plius in varios motus fieri. III. fi mul 
tum calefiat confricatione corpus ele- 
dtricum, eo longius attrahet corpufcu 
la : quatenus ex hoc magis vehemens 
fit effluvium & motus , ex quo pro- 
pterea magis in diftans poteft agere &C 
attrahere • IV. fi corpus elediricum igne 
calefiat, aliquo folum padio & vix at 
trahet ; fi autem calefadium igne in- 
fuper confricetur, tunc vehementius at 
trahit. Ignis enim excitat quidem fuo 
motu exceffivo astherem in corpore e- 
ledtrico , fed ita ut agat impellendo in 
tra ad dellrudlionem ufque , fi perfe- 
veret ; unde tali calore corpus elediri 
cum deinde minus effluvium reddit : 
quod fi fadla excitatione per ignem, 
fubfequatur confricatio in corpore ele- 
dirico, tunc ab ipfo corpore aether jam 
commotus tanto vividius effluit, & mo 
vetur, & didlo modo attrahit. Sicca- 
lefadlio in corpore humano excitat hu 
mores & deturbat , confricatio autem 
maxime poft calefadlionem faciliorem 
reddit tranfpirationem . V. interpofitio 
cujufque impedimenti etiam minimi re 
tardat aut tollit eledlricitatem , unde 
perpolitum debet efte corpus elfdtri- 
cum ; & quare ? Nempe quia fic de 
turbatur feu diflipatur aliter astbciis ef 
fluvium ad effecium confequ. edum . 
VI. magis afflate Sc tempori- freno, 
quam hyeme ac in aere cralliori fii ele- 
dtrizatio: nimirum quia aer hyemisvel 
nu-