Full text: Continens Tractatus de Beatudine, de Actibus humanis, eorumque Moralitate, de Virtutibus ac Donis, de Vitiis ac Peccatis, & de Legibus, nec-non Dissertationem Theologicam de Probabilitate (3)

140 
DISPV TATIO 
z 3* 
gia attributionis 
feci etiam analogia propor- 
nonalicatis: quia in mediis invenitur intrinfece 
ratio boni, qua: ad movendum Sc excitandum 
appetitum proportionaliter fe habet licutboni 
tas finis,cum dilcriminc tamen infolutione prae 
cedentis argumenti adducto. 
Colligitur iccundo, hoc eiTe difcrimen inter 
voluntatem fumptam pro potentia volitiva, 5c 
pro primo ejus adu, qui fimplcx volitio appella 
tur,quod in prima acceptione habet pro objedo 
adaequato bonum ut fic, abftrahens a bono fi 
nis Sc medij, in fecunda vero refpicit folum fi 
nem ut objedum adcequatum. Ita D. Thomas 
hic art. a. ubi fic ait: Si loquamur de voluntate 
A 
fecundum quod nominat-potentiam,ficfe extendit g funt extrema pofitiva 
QJV ARTA 
rationem medij Sc appetibilis propter aliud: Er 
go non potcfi: dari aliquis adus voluntatis, qui 
non fit de fine vel de medio. 
Hinc fumitur alia ratio quafi a priori, quam 
tradit Cajetanus in introdudione hujus quarftio- 
nis. Inter oppofita contradidorie non datur me 
dium : Sed appetibile propter fe ,& appetibile 
propter aliud, funt contradidorie oppofita: Er 
go inter illa non datur medium. 
Hanc rationem impugnat Vazquez ubi fupra : 
quia (inquit) oppofitio contradidoria non rc- 
peritur inter extrema pofitiva,fed inter pofiti- 
vum Sc negatiuum : bonum autem appetibile 
ratiafui,& bonum appetibile gratia alterius, 
ad finem & ad ea qua funt ad finem fi autem 
loquamur de voluntate .fecundum quod nominat 
proprie attum, fic proprie loquendo efi finis tan 
tum : fcilicet quia voluntas, ut nominat adum , 
& fimplicem volitionem fignificat, fertur in id 
tantum, quod efi: objedum per fe potentia:; at 
que adeo quia objedum per fe voluntatis efi fi 
nis tantum ( nam ea qute lunt ad finem non funt 
bona , vel volita propter feipfa, fed tantum ex 
ordine ad finem ; cum folum bonitate diminuta 
& rcfpediva gaudeant, ut fupra oftenfum efi) 
fimplex volitio refpicit folum finem, non vero 
media; ficut primus adus potentis intellediva:, 
qui dicitur intelleShts feu intelligentia,non relpi- 
cit conclufiones, fed prima principia. UndcPhi- 
lofophus 3. Ethic. cap. a. ait: Voluntas efi finis : 
eleElio autem,e orum qua funt ad finem. Qus verba 
exponens D. Thomas hic in folut. adi. dicit, 
quod ibi Philofophus loquitur de voluntate fecun 
24. 
luntatis, non Jecundum quod nominat potentiam 
Colligitur tertio,omnem adum voluntatis 
neceffario verfari circa finem, vel circa media ; 
atque adeo non pofie dari adum neutrum , qui 
neque ad finem, neque ad media terminetur, fed 
ad aliquid ab eis abftradum, vel diftindum. Ita 
communiterTheologi ContraScotum ina.dift. 
1. qusft. j. ubi ponit differentiam inter adum in 
telledus Sc voluntatis , quod in intelledu non 
potcfi: efie aliquis aflenfus, qui non fit vel circa 
principia, vel circa conclufiones, quia nulla efi 
evidentia ex parte objedi media inter has duas : 
D 
involuntate autem dicit quod efi aliquis adus nec mediorum. Confequentia patet: quia fiob- 
medius, quia potcfi oftendi voluntati aliquod 
objedum, quod neque fit propter fe bonum, ne 
que propter aliud; unde hunc a dum neutrum 
appellat, St dicit efie medium inter fruitionem 
Sc ufum ; nomine fruitionis comprehendendo 
omnem adum qui verlatur circa bonum propter 
fe, Sc nomine usus omnem adum qui verfatur 
circa bonum propter aliud, ut exprefiis terminis 
declarat ibidem §. quantum adprimum. Undele- £ 
viter Sc inconfiderate dixit Vazquez hicdifput. 
32. cap. 1. Scotum illum adum medium feu neu 
trum non admififfe , fed in hoc ei imponi a Ca- 
jetano dcThomifiis: qui enim attente Scotum 
2 J- 
miftis , fed lplum revera hunc adum neutrum 
feu medium pofuifte. Sed quicquid fit de hujuf- 
modi opinionis patronis : 
Probatur corollarium cx didis : Objedum 
adsquatum voluntatis efi bonum, ut articulo 
praecedenti ofiendimus: Sed bonum non efi nifi 
triplex , fcilicet honeftum , deledabile, Sc utile ; 
ex quibus duo priora habent rationem finis, Sc 
funt appetibilia propter fe, pofterius vero habet 
26; 
»7- 
Veriim ille Author vim prsdids rationis, Sc 
Cajetani mentem non penetravit. Nam licet op 
pofitio contradidoria non reperiatur formaliter 
nifi inter pofitivum Sc negativum , hoc tamen 
non impedit quominus in duobus extremis pofi- 
tivis virtualiter contradidio implicetur 3 quate 
nus unum dicit formaliter aliquid pofitivum, 
cujus aliud ex fua ratione formali fundat nega 
tionem : quod patet in motufurfum &deorfum; 
nam motus deorfum dicit tendendam ad cen 
trum mundi, cujus negationem fundat motus 
furfum ex fua formali ratione. Quamvis ergo bo 
num amabile gratia fui, Sc bonum appetibile 
gratia alterius, fint pofitiva, hoc non impedit 
quominus implicite &virtualiter includant con- 
tradidionem, quatenus unum dicit formaliter 
aliquid pofitivum,cujus aliud inquantum hujuf- 
modi fundat negationem. Et hoc efi quod intel- 
ligit Cajetanus,dum dicit amabile propter fe, Sc 
18. 
dum quod proprie nominat fimplicem alium vo- amabilepropter aliud,efie oppofita cotradidorie. 
' '' '' ' J ■ ■ -* Addo quod finis Sc medium opponuntur rela 
tive ; finis enim dicitur per ordinem ad medium, 
Sc medium per ordinem ad finem : Sed inter op 
pofita relative non datur medium, ut indudive 
patet: Ergo neque inter finem Sc media. 
Dices cum Scoto: Intelledus potcfi proponere 
voluntati bonum abfolute , abftrahendo a fine Sc 
a mediis,feu a bono propter fe, Sc bono propter 
aliud ; bonum enim potefi concipi ab intclledu 
in univerfali S< abfirade , Sc fic proponi volun 
tati : Ergo voluntas potefi circa bonum habere 
adum medium,feu neutrum, qui non fit finis, 
jcdum abftrahit ab utroque, etiam adus abftra- 
het, quandoquidem adus fequitur objedum. 
Confirmatur: In voluntate datur adus fim- 
plicis volitionis, qui nec efi circa media, ut pa 
ret ; cum nondum fupponat finem intentum, ra 
tione cujus diliguntur media; nec circa finem , 
cum nullum ordinem dicat ad media : Ergo in 
voluntate potefi dari, Sc de fado datur adus 
neuter, qui nec efi circa finem, nec circa media. 
Ad objedionem refpondeo primo,negando 
Majorem : intelledus enim non potefi oftendere 
voluntati bonum abftradum, quod non fit ap 
petibile propter fe , aut propter aliud; quia bo- 
legerit, plane cognofcet nihil ei imponi a Tho- num efi analogum, ac proinde non potefi: ita ab- 
ftrahi ab illis duabus rationibus, quod illas fal- 
tem implicite non includat. 
Refpondeo fecundo , dato quod ratio boni 
poffit abftrahi ab illis duabus rationibus , &fic 
oftendi voluntati, non poffe tamen voluntatem 
ab ea moveri ; utpote cum hujufce rationis 
oftenfioinillo cafu foret mere fpeculativa. Pro 
batur hoc primcuquia bonum non movet volun- 
tatem.nifi ut exiftens, aut dicens ordinem ad exi- 
i 1.
	        
Waiting...

Note to user

Dear user,

In response to current developments in the web technology used by the Goobi viewer, the software no longer supports your browser.

Please use one of the following browsers to display this page correctly.

Thank you.