DE SIMPLICI VOLITIONE. 
Hi 
ftentiam : fumptum autem praecise in communi, l 
fecundum rationem univerfalem, non involven 
tem particulares, nec eft exiftens , nec pofiibile 
exiftere : Ergo nec poteft voluntatem movere. 
Secundo probatur: Bonum non movet praCti- 
ce , nili inquantum exercet rationem conve 
nientia: ad appetentem : Sed non poteft exerceri 
ifte ordo, mu bonum fit conveniens, vel ratio 
ne fui , vel ratione alterius, & confequenter 
vel propter fe , vel propter aliud: Ergo bonum 
abftrahens ab utroque, nequit praCtice movere. 
Explicatur magis: Sicut licet aCtus humanus 
fecundum fe abftrahat a circunftantiis , & ita 
fecundum fe , Sc ex ratione & quidditate fui ob- 
jeCti pollit effe indifferens; in individuo tamen j 
non poteft abftrahcrc a circunftantiis, & fic de 
bet determinate eflebonus vel malus, ut docet 
S. Thomas infra qu. 18. art. 9. Ita licet bonum 
fecundum fe, & in abftraClo , non dicat quod 
fit bonum propter fe , vel propter aliud , fed 
tantum quod fit perfeCtum &c appetibile ; in 
exercitio tamen non poteft movere, & pradtice 
proponi ab intelleCtu , nifi proponatur vel ut 
diligendum gratia fui, quod eft ipfum proponi 
ut finem inaCtu exercito ; vel ut diligendum in 
ordine ad alterum , quod eft ipfum proponi ut 
medium in aCtu exercito. Unde 
Ad confirmationem dicatur, aCtumfimplicis 
volitionis efte circa finem, non refpcCtive feu 
comparative fumptum , fedabfolute Se fecun 
dum fe confideratum, feu ut gratia fui amabi 
lem: finis enim duo habet, nempe quod fit ap 
petibilis gratia fui, & quod fit ratio appetendi 
alia qua: in ipfum ordinantur ; fub prima ratio 
ne , terminat aCtum fimplicis volitionis , fub 
altera vero attingitur ab actu intentionis, non a 
fimplicivolitionc, ut patebit ex dicendis corol 
lario feqtrenti. 
Colliges ultimo: fex efte tantum aCtus hu 
manos a voluntate elicitos, nempe volitionem, 
fruitionem, intentionem , confenfum, eleCtio- 
nem & ufum: de quibus agit D. Thomas ab hac 
qu®ftione ufque ad 16. 
Probatur: Omnis aCtus humanus a voluntate 
elicitus , vel eft circa finem , vel circa media : 
At circa finem fufficienter conftituuntur tres 
adlus, nempe volitio, fruitio, & intentio; & 
circa media fufficiunt alij tres, fcilicet confen- 
fus, eleCtio, & ufus : Ergo non lunt plures quam 
fex. Major patet ex diCtis corollario prtecedenti. 
Minor quoad primam partem probatur. Volun 
tas vel fertur in finem abiolute, & fic conftitui- 
tur fimplex volitio ; vel ut quiefeens in fine, 
& fic conftituitur fruitio ; vel quatenus finis eft 
terminus alicujus quod in ipfum ordinatur, & 
fic conftituitur intentio: Ergo circa finem folum 
tres aCtus verfantur , nimirum volitio , fruitio, 
& intentio. Suadetur etiam quoad fecundam: 
Nam vel voluntas vult media abfolute, & fic 
conftituitur confenfus ; vel vult unum medium 
pr® alio , & fic conftituitur eledtio ; vel media 
applicat ad aliquid , & fic ponitur ufus, feu ap 
plicatio potentia: exceutiv® ad opus: Ergo non 
funt plures adtus a voluntate eliciti circa media, 
quam tres aifignati; nempe confenfus, eledtio 
&c ufus. 
Dices: Nullus eft adtus in appetitu fenfitivo, 
cui non correfpondeat fimilis involuntate : Sed 
in appetitu fenfitivo funt undecim adtus, quos 
pafliones appellamus , nempe amor &C odium , 
defiderium & fuga, deledtatio & triftitia , fpes 
& defperatio , timor 8e audacia, ac ira, ut do 
cet D. Thomas infra qu. 23. art. 4. Ergo tot 
etiam erunt adtus in voluntate , & non folum 
fex quos enumeravimus. 
Refpondeo , verum efte dari ex parte volunta 
tis adtus, refpondentcs illis qui funt in appeti 
tu fenfitivo; fed nego illos inter fe eandem fer- 
vare diftihdtionem 8c numerum : multa enim, 
qu® in inferioribus funt difperfa, reperiuntur 
adunata in fuperioribus: unde ficut ea qua: per- 
tinent ad diverfos fenfus inferiores , a fenfu 
communi percipiuntur ; fic voluntas per fex 
adtus enumeratos fertur ad ea, qu® appetitus 
fenfitivus per undecim adtus, quos pafliones ap 
pellamus, attingit. 
In articulo 3. qu®rit D.Thomas, utrum vo 
luntas eodem adtu moveatur in finem, &c in id 
quod eft in finem ? Sed de hoc redibit fermo in 
fra qu. 12. art. 4. 
DISPVTATIO V, 
De cfkfotivo 'voluntatis. 
<lAd quaftionem 9. Divi Thome. 
C U M motivum voluntatis fit caufa a- 
dtuum qui ab illa procedunt, ad tradta- 
tum de adtibus voluntatis pertinet age 
re de ejus motivo , &c modo quo illa movetur. 
Unde de primo agemus in hac difputatione: dc 
fecundo in fequenti. 
Articvlvs Primvs. 
An 'voluntas moveatur ab intellectu & ap 
petitu quoad /pecificationcm , & fcipfam, 
ac cwteras potentias quoad exercitium mo 
veat? 
N Otandvm exD. Thoma hic art. 1. vo 
luntatem moveri , nihil efte aliud quam 
eam reduci dc potentia adadtum, & de ftatu 
indifferenti® ad ftatum determinationis : quare 
tot erunt motiones voluntatis, quot erunt ejus 
indifferenti®. Duplex vero eft voluntatis indif 
ferentia , una dicitur indifferentia contradiCtio- 
nis , qu® eft ad duo contradictorie oppofita: 
fcilicet agere vel non agere , amare v. g. vel 
non amare: alia dicitur indifferentia contrarie- 
tatis , id eft, ad duo contrarie oppofita, &cft in 
ter terminos pofitivos, puta agere hoc vel illud, 
amare vel odio habere. Igitur duplex quoque 
datur voluntatis determinatio , & motio, dupli 
ci jam diCt® indifferenti® correfpondens: una 
qua voluntas reducitur de indifferentia contra 
dictionis-, & h®c dicitur motio quoad exerci 
tium , quia voluntatem, indifferentem ad agen 
dum vel non agendum, determinat hic & nunc 
ad exercendum fuum aCtum : alia vero qua re 
ducitur de indifferentia contrarietatis; & h®c 
vocatur motio quoad fpecificationem , quia vo 
luntatem indifferentem ad plura objeCta di- 
verf® fpeciei , determinat potius ad unum, 
quam ad aliud. De hac ergo duplici voluntatis 
motione breviter hic agendum eft, 8c decla 
randum a quo voluntas tam quoad fpecifica-