Full text: Continens Tractatus de Beatudine, de Actibus humanis, eorumque Moralitate, de Virtutibus ac Donis, de Vitiis ac Peccatis, & de Legibus, nec-non Dissertationem Theologicam de Probabilitate (3)

iSi 
DISPVT ATIO OCTAVA 
do Sc per fe, & aliud fecundario Sc per accidens, A 
feu ratione alterius, & vcluti in obliquo Sc de 
connotato;& hoc fecundo modo, eodem adtu 
intentionis vel eledlionis attinguntur 5 intentio 
enim refpieit finem, ut eft ratio volendi media, 
& quatenus ell affequibilis per illa; eledlio vero 
tendit ad media, prout conducunt ad aflecutio- 
nem finis. Unde D. Thomas hic art. 4. ad 3.com 
parat illos duos adlus afcenfui Sc delccnfui: fi- 
cut enim afcenfus incipit a loco inferiori, Sc 
terminatur ad fuperiorem j contra vero defeen- 
fus incipit a loco fuperiori, & terminatur ad in 
feriorem : ita intentio incipit a fine in quem pri— 
■ mo fertur, Sc ex illo defeendit ad media, ad qua: 
fecundario terminatur ; eledlio vero incipit a B 
mediis, ad qua: primo fertur, Sc ex illis afeendit 
ad finem , ad quem fecundario terminatur. Ex 
quo non fequitur finem eligi, Sc media intendi: 
quia folum dicitur intendi id in quod primo & 
perfe fertur intentio, qualis eft finis; Sc eligi id 
in quod primb & per fe tendit eledlio, qualia 
funt media. 
^ Confirmatur hsc dodlrina Sc refponfio exem 
plo quo utitur D. Thomas in fine corporis ejuf- 
dem articuli. Eodem modo fe habet voluntas ad 
finem Sc ad media , quo fe habet intelledlus ad 
principium Sc ad conclufiones, ut ait Philofo- 
phus a. Phylle, textu 29. Ergo ficut intelledlus 
nonpotell unico adlu ferri in principium Sc in q 
conclufiones , fi ad utrumque primario Sc per fe 
tendat: bene tamen fi unum attingat primario Sc 
aliud fecundario, Sc confideret principia prout 
continent conclufiones , vel conclufiones prout 
relucent & continentur in principiis: ita pariter 
voluntas fertur dillindlis adlibus in finem Sc 
media, fi quodlibet eorum primario, per fe, Sc 
abfolute attingat; feciis vero, fi unum velit cum 
ordine Sc fubordinatione ad alterum. Unde in 
quit S. Dodlor fupraqu.8. art. 3. Finis ut eft ra 
tio volendi medium, eodem aElu appetitur quo 
medium. Et hic art. 4. Cum dico , volo medici 
nam propter fanitatem, non defigno niji unum 
motum voluntatis: cujus ratio eft , quia finis ra 
tio eft volendi ea qua funt ad finem; idem autem D 
a cius cadit fuper objetlum ,&fuperrationem ob- 
jefti, ficut eadem vi fio eft coloris & luminis. 
7. De hoc adlu eleganter differunt SS. Patres, 
pnefertim Gregorius Sc Bernardus: Ille enim ex 
plicans illud Iob 38. Super quo bafes illius foli- 
daja funt, fic ait: Bafes uniufcujufque anima 
funt intentiones fu a: nam ficut fabrica columnis , 
columna autem bafibus innituntur ; ita vita no- 
ftra in virtutibus, virtutes vero in intima inten 
tionefubfiftunt. Ille vero in ha:c verba Cantico 
rum : Pulchra funt gena tua ficut turturis i dicit 
faciem anima efife mentis intentionem, quia ficut 
ex facie pulchritudo corporis aftimatur, ita & re 
ctitudo operis ex mentis intentione. Ob eandem ^ 
rationem aptillime mentis intentio lucerna: & 
oculo a Chrillo comparatur: nam ficut a luce 
omnia decorantur Sc ornantur, ita (inquit Gre 
gorius ) per bona intentionis radium , merita il- 
' luftrantur aftionis. Et ficut oculo pes, manus, 
&c caetera corporis membra reguntur, eorumque 
externi motus, quo debent tendere diriguntur: 
fic intentio , vcluti anima: oculus , humanos 
adlus in ultimum finem ordinat, a quo mala in 
tentione defledlunt. Unde inquit Gilbertus in 
Cantica : Si plure s habes oculos,fagittantis exem 
plo, omnes alios claude, hoeuno utaris, quo folum 
dileUrum valeas intueri. 
dispvtatio IX. 
De Elettione. 
Ad quaftionem 13. D. Thoma. 
E G 1 m v s de adlibus circa finem : dicen 
dum fequitur de adlibus circa media; Sc 
primo de his qui pertinent ad ordinem 
int e ntionis , eleflione fcilicet, confilio , Sc con- 
fenfu; pollea de illis qui fpedlant ad ordinem 
exeeutionis, ufu nimirum & imperio. 
Articvlvs Primvs. 
Vtrum eleltio Jit actus voluntatis, vel 
intellectus. 
P Atet cx jam didlis, ad eligendum requi 
ri intelledlus Sc voluntatis concurfum; in 
telledlus quidem, ut confulat de mediis, Sc deli 
beret quaenam determinate fint eligenda ; vo 
luntatis vero , ut ea prte aliis in ordine ad finem 
intentum accepter. Unde difficultas ell,in quo 
nam illorum adluum confiftat formaliter ele- 
dtio,an in adlu voluntatis , vel in adtu intelle- 
dtus ? non potell enim in utroque ex «quo con- 
fillere { quicquid dicant in contrarium Bellar- 
minus lib. 3.de gratia Sc lib. arbir. cap. y. Sc Salas 
hic tradi. 6. difp. r. fedl. j.) nam apud omnes ele- 
dtio unum aliquid denotat, feu unum hominis 
adtum, ficut intentio , fruitio, Sc reliqui volun 
tatis adlus. 
§. I. 
Difficultas refolvitur. 
D ico igitur, eledtionem elle fubllantialiter 
adlum voluntatis, licet praffiupponat fpe- 
cialem motionem Sc ordinationem rationis. 
Prima pars probatur primo ex communi con- 
fenfu hominum: nam licet quis judicet aliquid 
elfe melius vel utilius, donec tamen illud velit, 
non cenfetur elegilfe. 
Secundo probatur : Objedlum eledlionis eli 
bonum utile: Sed fola voluntas verfatur circa 
bonum : Ergo eledlio ell adlus voluntatis. 
Tertio: Eledlio ell adlus libertatis,qua: id 
circo vis elefliv,a appellatur: Sed libertas invo 
luntate tanquam in propria fede Sc cubili reli 
det : Ergo Sc eledlio; fubindeque ell adlus vo 
luntatis. 
Quarto: Virtus moralis, qua: ell habitus ele- 
dtivus, in voluntate fubjedlatur : Ergo Sc ipfa 
eledtio. 
Denique,ut difeurrit D.Thomas hic art. r. 
adlus qui materialiter pertinet ad unam poten 
tiam , Sc formaliter ad aliam, ell fecundum fub- 
ftantiam Sc elicitive illius potentia: ad quam per 
tinet materialiter: Sed adlus cledtionis eft mate 
rialiter a fola voluntate, & formaliter tantum 
ab intelledlu : Ergo elicitive , Sc fecundum fub- 
ftantiam, ell a voluntate- Majorem declarat S. 
Dodlor in adlu fortitudinis, in finem charitatis 
ab ipfa charitate ordinato, qui fecundum lub-
	        
Waiting...

Note to user

Dear user,

In response to current developments in the web technology used by the Goobi viewer, the software no longer supports your browser.

Please use one of the following browsers to display this page correctly.

Thank you.