TRACTATVSQVARTVS 
DE VIRTVTIBVS ET DONIS. 
Ad Quaeftionem 55. Divi Thomae j> ufque ad 71. 
P P. JE F A T I O. 
V O D de tribus olim Graecia florenti fimis urbibus k Se 
neca, patre didlum eft, omnibus fua decora eflfe : Athe 
nas eloquentia inclytas ede, Thebas facris., Spartas 
armis ; pari jure de variis Theologia partibus dicendum 
exiflimo , cuilibet, fluam dotem fngularem cfje, qua exte 
ris fuperior ft, eafjue antecedat. Nihil dicam de exteris 
Theologia partibus, de quibus haclenus egimus, velpoflea 
acturi fumus ; fd quod attinet ad hanc de virtutibus Tra 
ctationem , f cum exteris conferatur , nulla efrqux hanc utilitate (flflp emolumen 
to , quod inde maximum provenire potest, fluperet , aut cum ea jure contendat.. 
Quid enim virtute utilius , ($p melius, qux, ut inquit Arifloteles 3 bonum facit 
habentem , & opus ejus bonum reddit, laude & prxmio dignum f Sane cum 
exteris rebus , fortitudine , pulchritudine, visus acumine , aliifque dotibus, qua 
partes corporis , (flf membris ajfxa organa veluti proprias fdes obtinent, eaque 
ajfciunt, animantibus homo inferior fit , folii virtus efl imprefa animo, qua extera 
fugerat, ea regit , in ea imperium exercet. Kt enim egregie advertit Se 
neca , extera homini cum animantibus communia funt; nif quod in brutis po- 
tiora effle , (flp magis vigere natura voluit, quo minus capacia funt eorum, 
qua rationem confquuntur, vel juvant. Eft fortis , &c leones : formofus eit, 
& pavones : velox eft j &c equus: habet vocem., fed quanto clariorem 
canes 3 acutiorem aquila: , graviorem tauri , luaviorem lucinia: ? Sed 
in unam virtutis participationem non veniunt: hanc fbi integram homo ven- 
clicat , hac unius hominis una & fatis ampla poflefo : ut propterea alia 
rum rerum hominem vel cupidum , vel flollicitum effe natura vetuerit , quod 
una virtus ft , qux cupidinem jure accendat, (ff (oiheitudinem mereatur ; 
nec tam aliorum qux brutis indulft , jacluram una virtus ccmpenfat , quam 
ea omnia , quibus fleire uti minime brutis concefum efl , una virtus obtineat, 
(fp eorum ufum tribuat. Nemo efl , f fua rebus pretia flatuat, nec a fen- 
flbus rationem illudi jinat , qui dubitet fuam pulchritudinem , & fanita- 
tem virtuti ineffc , fuas delicias, Qp divitias obtinere ; quarum fragilis corpo 
rum pulchritudo , fcedx delicia, (f tam faciles deperdi divitia , quam haberi 
dijflcijes, non aliud quam umbra quadam exifHmandx fint. Jdque Cicero ipf 
advertit, (flp his verbis prxclare explicuit: Sicut eft lanitas & pulchritudo cor-’- 4 7 «A 
poris, ita eft fanitas animae . Vt enim corporis eft quaedam apta figura 
membrorum cum coloris quadam fuavitate 3 eaque dicitur pulchritudo: 
fic in animo 3 opinionum , judiciorumque tequaliras, & conftantia, cum 
firmitate quadam & ftabilitatc s virtutem fublequens 5 aut virtutis vim 
ipfam continens ^ pulchritudo vocatur» Sed qux delicia efcpojflnt, qux ho 
li £ ii;