444 
DISPVT ATIO SEPTIMA 
«Ji- 
m- 
'55- 
Sed hxc frivola fant, & vim rationis D. Tho- a 
mx non infirmant , fpd confirmant. Ad primum 
enim facile refpondctur, quod quamvis anima 
non terminet generationem ut terminus per il 
lam produdtus, eam tamen terminat ut terminus 
per illam corpori unitusalus homo non gene 
raret hominem , fi fua adtione nec effedtive , nec 
unitive animam rationalem attingeret. 
Ad fecundum dicatur, D. Thomam non fecif- 
fe comparationem inter primo & fecundo ter 
minans generarionem abfolure ,fed inter fubje- 
dta qua: culpa: capacia funt; Si quia compofitum 
fecundum fe totum non eft capax culpx , fed fe 
cundum partem principalem , qua: eft anima ra 
tionalis , ut probavit art. i. ubi carntm excludit 
a contradtione culpx originalis fecundum elfcn- 
tiam culpx , ratio addudta probat peccatum ori 
ginale recipi immediate in effentia animx, non 
vero in roto compofito , vel in potentiis ejus. 
Unde fic proponi & illuftrari poteft ratio D. 
Thomx. Inter partes hominis, qux funt culpa: 
capaces, illud prius recipit in fe culpam origi 
nalem , quod prius per generationem corpori 
unitur : Sed prius unirur corpori per generatio- 
adxquatc confiftit; alias forma nos juftificans 
non cflet una , fed multiplex , contra id quod de 
finit Tridcntinum fefl. 6. cap. 7. ubi ait quod 
unica caufa formalis nojtra juftificationis eft ju 
ftitia Dei, non e/ita ipfe jujhis eft, fed qua nos 
juftosfacit&c. Ergo pariter, quamvis anima &c 
potentia; inficiantur per culpam originalem , 
ellentia tamen illius adaequate in anima: infedtio- 
ne confiftit; infedtiones autem feu deordinatio- 
nes potentiarum, fecundario tantum ad illam ve- 
luti ejus proprietates pertinent. 
§. II. 
B 
Solvuntur objettiones. 
Biicies primo contra primam partem 
hujus conclufionis, cum Scoto in 1. dift. 31. 
Anima fecundum fe non eft fufeeptiva culpx, fed 
folum media voluntate : Ergo culpa originalis 
prius & immediatius non recipitur in edentia 
animas , quam in ejus potentiis. Confequentia 
mamfefta eft , Antecedens probatur: tum quia 
nem anima rationalis fecundum edentiam, quarti omne peccatum edentialiter eft voluntarium: 
r __ 1' • _ o. 1 : i 
¥■ 
In 
fecundum potentias; cum inter corpus &c ani 
mam nulla mediet potentia , inter potentias au 
tem &C corpus mediet anima ut fubjedtum 8c C 
principium potentiarum: Ergo culpa originalis 
prius 3c immediatius recipirur in edentia ani 
mae, quam in ejus potentiis. 
Confirmatur: Parvulus qui concipitur, prius 
natura intelligitur habere animam quam poten 
tias: Sed in illo priori anima eft infedta peccato 
originali, cum fit adtu pars filij Adx ; unde fi de 
potentia abioluta ab edentia animas potentia: 
non refultarent, ille parvulus non proprerea a 
culpa originali edet immunis, fed eo ipfo quod 
per generationem fieret membrum Adx , tali 
peccato inficeretur : Ergo prius natura pecca 
tum originale recipitur in edentia animx , quam 
in ejus potentiis. pj 
Secunda ratio D. Thomx fumitur ex refp. ad 
1. &tfic poteft formari. Idem eft fubjedtum pri 
vationis , 8c form.e qua privat, nam v. g. caecitas 
eft in oculo , in quo fubjedlatur potentia vifi.va: 
Sed anima eft immediatum fubjedtum formx , 
qua privat peccatum originale, nimirum origi 
nalis juftitix : Ergo & peccati originalis. Minor 
probatur : nam ut ibidem ait S. Dodtor, Origi 
nalis juftitia pertinebat primordialiter ad effen- 
tiam anima, erat enim donum divinitus datum 
humana natura , quam per prius refpicit ejfen- 
tia anima quam potentia. Addo quod juftitia ori 
ginalis, ut fupra dicebamus , edentialiter & in 
tedto gratiam fandtificantem importabat : Sed ^ 
gratia (andtificans in edentia animx immediate 
recipitur : Ergo & originalis juftitia. 
Ex quo probata manet fecunda pars conclufio 
nis: Nam gratia habitualis fecundum fuam ef- 
fentiam folum in anima refider, in potentiis au 
tem fecundum proprietates & virtutes ab ipfa 
dimanantes exiftit : Ergo pariter edentia culpx 
originalis in edentia animx recipitur; in poten 
tiis autem , ratione proprietatum , vel effedtuum 
ex ipfa procedentium invenitur. 
Confirmatur Si magis illuftratur hxc ratio : 
Quamvis in juftificatione infundantur gratia Si 
dona, ut per illam anima exornetur ,& per hxc 
eleventur potentix ; edentia tamen formx jufti- 
ficantis in gratia habituali- animam exornante 
tum etiam quia dicit deformitatem a lege,qux 
non poteftinede animx, nifi media voluntate, 
cum non nifi illa mediante,legis obligationi fub- 
cd'e polfit. 
R. fpondeo cum Cajetano, Antecedens ede ve- 159. 
tum de culpa adtuali, non autem dc habituali: 
Cum enim anima fecundum fuam edentiam ra 
tionalis & fpiritnalis fit , & radix omnium 
adluum moralium, bonorum Sc malorum , non 
eft cur ex hac parte repugnet illi ede immedia 
tum fubjedtum alicujus quod fir moraliter ma 
lum : unde fi eft aliquod peccatum , quod in ipfa 
non poftir immediate fubjedtari, provenit non 
ex eo quod eft culpa feu malitia moralis , fed ex 
eo quod eft operatio , Si ideo ablata ratione ope 
rationis a culpa , ficur aufertur in peccato habi 
tuali, fiveoriginali,five perfonali,nihil obitat 
quominus culpa immediate fubjedtetur in eden 
tia animx. Ad primam probationem in contrariu, 
dicendum eft peccatum habituale ede volunta 
rium per modum termini,non per modum aditis: 
licet aurem id quod eft voluntarium terminative, 
debeat animx competere media voluntate pro 
pria , vel capitis , ut caula efficiente, non tamen 
media voluntate concurrente in ratione fubjedti. 
Ad fecundam probationem eadem diftindtione 
utendum eft: quando enim dicitur quod defor 
mitas a lege habitualiter permanens poft pecca 
tum, non ineft animx nifi media voluntate , hoc 
falfum eft,fi fenfus fic noninede nifi media volun 
tate concurrente in ratione fubjedti; verum au 
tem, fi intelligatur eam non in ede nifi media vo 
luntate ut causa efficiente ; ex eo enim quod \ o- 
luntas deviet a divina lege per fuum adtum,re- 
fulcar prxdidta deformitas in anima permanens 
habitualiter. 
Objicies fecundo : Ex D.Thoma hic qu.Sa. 160. 
art 3. Privatio originalis juftitia,per quam volun 
tas fubdebatur Deo, eft formale in peccato origina 
li. Sed privatio juftitix originalis , ut fubjicieri- 
t is voluntatem Deo, refider involuntate : Ergo 
peccatum originale, quantum ad formale, in vo 
luntate refider , non vero in edentia animx. 
Refpondeo D. Thomam non loqui hic de ^ 
fubjedtione formali voluntatis ad Deum ut ul 
timum finem , qux eft a charicate, fed de fub-